Żylaki nóg

Żylaki nóg to widoczne, obrzęknięte, wężykowate żyły na kończynach dolnych. Po raz pierwszy mogą pojawić się w czasie ciąży. Nie stanowią jedynie problemu estetycznego, dlatego warto im zapobiegać. W niektórych przypadkach żylakom towarzyszą bóle. Kobiety z żylakami mają często już po krótkim staniu lub po zrobieniu zakupów opuchnięte nogi. Pod koniec dnia buty wydają się za ciasne. U kobiet ciężarnych żylaki mają tendencję do ujawniania się wraz z rozwojem ciąży. Przy dużych żylakach skóra może przez upośledzone krążenie krwi przebarwiać się na brązowo – najczęściej w okolicy kostek.

1. Przyczyny żylaków nóg

Żylaki nóg w ciąży powstają na skutek nadmiernego przybierania na wadze. Często ich ujawnianie się zależy też od czynników genetycznych. Jeśli wolisz w czasie ciąży poleżeć na kanapie, zamiast wybrać się na spacer, pozwalasz sobie na podjadanie, a w dodatku pochodzisz z rodziny, w której kobiety cierpiały na żylaki, ty również możesz mieć z nimi problem. Co odpowiada za tworzenie się żylaków w ciąży? Jak wiadomo, krew płynie z narządów do serca. Z żył krew jest zwrotnie wypychana w kierunku serca, m.in. przez skurcz mięśni kończyn. Żeby krew nie płynęła w niewłaściwym kierunku, żyły zaopatrzone są w specjalne zastawki. Jeśli zastawki żylne z jakiegoś powodu nie funkcjonują, część krwi, która powinna płynąć do serca, jest wtłaczana do żył na powierzchni mięśni.

W przeciwieństwie do tętnic, żyły mają stosunkowo cienką warstwę mięśni, rozciągają się i przybierają charakter wężykowaty. Zjawisko to nazywa się właśnie żylakiem. Do powstawania żylaków przyczyniają się nie tylko czynniki wrodzone, ale również: rosła sylwetka ciała, mało ruchliwy tryb życia, nadwaga, praca przeważnie na siedząco lub w pozycji stojącej, dieta z małą ilością błonnika. Żylakom sprzyja też ciąża. Zmiany hormonalne w ciąży skutkują rozluźnianiem się i poszerzaniem naczyń krwionośnych. W ciąży w ustroju kobiety przybywa krążącej krwi, co dodatkowo obciąża ściany żył. Powiększająca się macica uciska na naczynia jamy brzusznej i miednicy, powodując wzrost ciśnienia w naczyniach nóg i utrudniając odpływ krwi z dolnych partii ciała. Krew zalega w żyłach nóg, poszerza je i przyczynia się do powstawania żylaków.

2. Objawy i powikłania żylaków nóg

Zobacz film: "Czego należy unikać w ciąży?"

Pierwszym sygnałem żylaków w ciąży jest na ogół uczucie ciężkości nóg, pojawiające się zwłaszcza wieczorem. Masz wrażenie, że nogi są z ołowiu, a dodatkowo występuje lekka opuchlizna i ból. Uczuciu ciężkich nóg może towarzyszyć mrowienie, swędzenie, a czasami skurcze łydek. Przed pojawieniem się na powierzchni skóry żylaków uwidaczniają się fioletowe pajączki – drobne, poszerzone żyły lub popękane małe naczynka krwionośne. Gdy żyły nie wytrzymują naporu zalegającej krwi, poszerzają się, wydłużają i skręcają. W ten sposób tworzą się żylaki.

Żylaki traktowane są przez kobiety głównie jako problem kosmetyczny. Sine, kręte pasma wzdłuż kończyn dolnych uważane są za nieestetyczne. Przy wykształconych żylakach nóg skóra może być przebarwiona brunatnawo. Po porodzie żylaki kończyn dolnych często stają się mniej widoczne, a niekiedy znikają bez śladu. Mają jednak tendencję do nawracania w kolejnych ciążach. Mocno widoczne żylaki na nogach stanowią często poważny problem medyczny. Możliwe jest pojawienie się wyprysków, owrzodzeń podudzi i krwawień ze zmienionych chorobowo naczyń. Czasami w tkankach pod skórą gromadzi się płyn surowiczy, skutkując obrzękami. Nierzadko dochodzi do zakrzepów.

Poszerzone żyły nóg mogą powodować nie tylko ból, ale również groźne powikłanie, jakim jest zakrzepica żylna. Zastój krwi w naczyniach krwionośnych może prowadzić do powstania skrzepu, który zatyka światło naczynia i uniemożliwia swobodny przepływ krwi. Zakrzepica żylna w ciąży jest bardzo niebezpieczna. Objawia się silnym bólem kończyny, obrzękiem, zaczerwienieniem wzdłuż przebiegu żyły i powrózkowatym zgrubieniem w miejscu zakrzepu. Jeśli noga z żylakami spuchła, jest sina lub zaczerwieniona, nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Takie dolegliwości mogą sugerować zakrzepicę. Konieczne będzie przyjmowanie zastrzyków zmniejszających krzepliwość krwi.

3. Sposoby na żylaki w ciąży

Jak uniknąć żylaków w ciąży albo złagodzić ich dolegliwości? Zastosuj się do poniższych wskazówek.

• Nie nakładaj ciasnych ubrań ani zbyt uciskającej bielizny. Skarpety z mocnym ściągaczem i pończochy samonośne to nie najlepszy pomysł w czasie ciąży.
• Odpoczywaj z nogami uniesionymi do góry, powyżej poziomu serca. W czasie leżenia pod nogi podkładaj sztywne poduszki lub zrolowany gruby koc.
• Unikaj długotrwałego stania bez ruchu i siedzenia za biurkiem.
• Rób sobie przerwy w czasie długiej siedzącej pracy – napinaj mięśnie łydek, poruszaj nogami, przespaceruj się.
• Staraj się nie przybrać nadmiernie na wadze – nadliczbowe kilogramy obciążają nie tylko kręgosłup, ale również układ żylny, przyczyniając się do powstawania żylaków.
• W czasie siedzenia nie zakładaj nogi na nogę, by nie utrudniać przepływu krwi w naczyniach.
• Zrezygnuj z butów na wysokim obcasie i pantofli z wąskimi czubkami.
• Postaw na aktywny tryb życia i ruch fizyczny, który usprawnia krążenie krwi.
• Nie stosuj gorących kąpieli ani depilacji gorącym woskiem.
• Unikaj intensywnego opalania się na słońcu, ponieważ sprzyja ono poszerzaniu się naczyń.
• Stosuj chłodne kąpiele nóg w wodzie lub rób sobie zimne kompresy.
• Smaruj nogi chłodzącymi żelami lub środkami przeciwżylakowymi.
• W czasie prysznica wykonuj masaż nóg zimnym strumieniem wody, kierując się od kostek w górę.
• Noś rajstopy lub podkolanówki przeciwżylakowe, do kupienia w aptece lub w sklepie ortopedycznym. Wkładaj je, zanim wyjdziesz z łóżka – póki żyły są jeszcze „puste”.

Zaawansowane żylaki nóg wymagają leczenia operacyjnego, które można przeprowadzić dopiero po rozwiązaniu ciąży. Najczęściej stosowanym zabiegiem w leczeniu żylaków jest sklerotyzacja, prowadząca do zarośnięcia chorobowo zmienionych żył.