Cytologia. Badanie, które powinnaś wykonać co najmniej raz w roku
Badanie cytologiczne to mikroskopowe badanie komórek nabłonkowych pobranych z szyjki macicy. Badanie to mówi wiele o stanie nabłonka macicy i funkcjonowaniu jajników, a także o ewentualnym stanie zapalnym pochwy. Badanie cytoonkologiczne służy wykrywaniu zmian nowotworowych i ocenie ryzyka ich wystąpienia. To badanie w ciąży przeprowadza się w pierwszym i trzecim trymestrze.
1. Przebieg badania cytologicznego
Przed badaniem cytologicznym nie należy współżyć przez co najmniej 24 godziny. Nie można także stosować irygacji pochwy. Przed cytologią nie trzeba wykonywać żadnych innych badań. Badanie ginekologiczne nie może odbyć się w ciągu doby poprzedzającej badanie cytologiczne.
Lekarz zapyta badaną pacjentkę o datę ostatniej miesiączki oraz średnią długość cykli menstruacyjnych. Trzeba także go poinformować o przyjmowaniu leków hormonalnych.
Badanie cytologiczne zaczyna się od pobrania komórek z części pochwowej szyjki macicy pacjentki. Odbywa się to na fotelu ginekologicznym. Najpierw zakłada się wziernik, najczęściej samotrzymający się w pochwie pacjentki. Usuwany jest czop śluzowy i pobierana próbka.
Do badania cytologicznego komórki nabłonka mogą być zasysane (aspirowane) lub ścierane. Może to wywołać bardzo niewielkie dolegliwości bólowe lub uczucie pieczenia. Jeśli w trakcie badania pojawi się ból, należy o tym informować lekarza. Próbki komórek są później odbarwiane i utrwalane. Wtedy można je zbadać pod mikroskopem.
2. Cytologia - co wykrywa?
Cytologia pozwala na wykrycie wczesnych zmian nowotworowych nabłonka oraz ocenić ryzyko wystąpienia takich zmian – wtedy jest to badanie cytoonkologiczne.
Określa się wtedy ewentualne zmiany w komórkach i ich charakter. W przypadku pojawienia się nowotworu, cytologia pomaga stwierdzić, jaka jest jego inwazyjność oraz czy jego leczenie jest skuteczne.
Badanie cytohormonalne pozwala ocenić, czy cykl menstruacyjny przebiega prawidłowo, biorąc pod uwagę poziom hormonów w danym dniu cyklu. Jest wykonywane, kiedy zbadać trzeba funkcjonowanie jajników, stan nabłonka szyjki macicy, prawidłowość owulacji.
Cytologia przydatna jest także w przypadku stosowania leków hormonalnych. Badanie cytologiczne wykrywa także stany zapalne pochwy. Cytologia może się też łączyć z badaniem mikrobiologicznym pochwy.
3. Kiedy robi się badanie cytologiczne?
Pierwsza cytologia powinna mieć miejsce na początku współżycia. Trzeba ją regularnie powtarzać jako badanie przesiewowe. Jeśli dwa kolejne wyniki są prawidłowe, a kobieta ma stałego partnera seksualnego, wystarczy badanie powtarzyć badanie za 3 lata.
Cytologię raz w roku wykonuje się u kobiet, które miały gorszy wynik i często zmieniają partnerów seksualnych, gdyż u nich ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy jest wyższe.
Cytologia w ciąży wykonywana jest dwa razy – w pierwszym i trzecim trymestrze. Oznacza to badanie między 1., a 3. i między 7., a 9. miesiącem ciąży. Nie można także zapominać o innych badaniach w ciąży. Cytologia w ciąży jest całkowicie bezpieczna i nie powoduje żadnych powikłań.