Biegunka tłuszczowa

Do najczęstszych przyczyn biegunki tłuszczowej można zaliczyć schorzenia trzustki, dróg żółciowych, jelit. Mogą one prowadzić do wielu komplikacji. Stolce tłuszczowe pojawiają się zazwyczaj w przypadku chorób, które powodują upośledzenie trawienia tłuszczów. Należy pamiętać, że każda biegunka, niezależnie czy jest to biegunka tłuszczowa, biegunka u dorosłych czy biegunka u niemowląt, wymaga odpowiedniego leczenia i profilaktyki.

1. Jak wygląda biegunka tłuszczowa?

Steatorrhea to nic innego, jak nadmierna ilość tłuszczów w stolcu. Jest to najczęściej objaw przejściowy. Pojawiać się może w przypadku, kiedy dojdzie do infekcji układu pokarmowego. Jej pojawienie można zaobserwować także po zmianie diety. Może trwać dzień lub kilka tygodni. Powoduje ona, jak każda biegunka, spory dyskomfort. Biegunka tłuszczowa występuje najczęściej z powodu złego wchłaniania tłuszczów przez organizm. Stolec tłuszczowy jest obfity, ma połyskującą, tłustą powierzchnię i charakteryzuje się gnilnym zapachem. Występuje on w przypadku złego wchłaniania tłuszczów przez organizm.

2. Objawy biegunki tłuszczowej

Zobacz film: "Jak kąpać niemowlę w wiaderku?"

Biegunka tłuszczowa może występować z innymi objawami. Może jej towarzyszyć:

• Krew w stolcu. Występuje najczęściej w przypadku celiakii lub zapalenia jelit. Może to być krew jasnoczerwona lub czarna, prawie smolista.

• Odbarwienie stolca. Pojawia się, kiedy upośledzony jest odpływ żółci z wątroby.

• Nudności oraz wymioty. Pojawiają się najczęściej w zapaleniu trzustki.

• Żółtaczka. Pojawia się w chorobach, które mają związek z wątrobą oraz drogami żółciowymi.

• Świąd skóry. Pojawia się przez zbytnie nagromadzenie kwasów żółciowych we krwi. Taka sytuacja może pojawić się w przypadku wystąpienia żółtaczki zaporowej.

• Ciemniejsze niż normalnie zabarwienie moczu. Pojawia się, kiedy barwnik produkowany w wątrobie przedostaje się do moczu, zamiast do żółci.

3. Czy biegunka tłuszczowa jest groźna?

Biegunka tłuszczowa może być bardzo groźna. Za jej pojawienie się mogą odpowiadać sytuacje, które są groźne dla człowieka. Taka biegunka u niemowląt może być szczególnie niebezpieczna. Niezależnie od tego, u kogo wystąpi biegunka tłuszczowa, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Szczególnie, jeśli wraz z nią pojawi się któryś z poniższych objawów:

• niezwykle mocny, nagły i ostry ból brzucha,

• trudności w oddychaniu,

• podwyższona temperatura,

• przenikliwy ból w klatce piersiowej,

• kołatanie serca,

• brak możliwości oddawania moczu,

• zaburzenie świadomości,

• twarde powłoki brzuszne,

• krew w stolcu,

• ropa w stolcu.

4. Przyczyny powstawania biegunki tłuszczowej

Więcej tłuszczów pojawia się w stolcu, kiedy nie są one odpowiednio trawione i wchłaniane w przewodzie pokarmowym. Najczęściej za problemy z trawieniem i wchłanianiem tłuszczu odpowiada trzustka, ściślej mówiąc schorzenia trzustki, do których można zaliczyć:

• mukowiscydozę,

• inne przewlekłe zapalenia trzustki,

• raka trzustki, który może wymagać operacyjnego usunięcia narządu.

Także problemy z drogami żółciowymi mogą być przyczyną powstawania biegunki tłuszczowej. Do schorzeń dróg żółciowych, które mogą prowadzić do pojawienia się stolca tłuszczowego, możemy zaliczyć:

• kamicę dróg żółciowych,

• zarośnięcie dróg żółciowych,

• raka dróg żółciowych,

• zwężenie dróg żółciowych odpowiedzialnych za odprowadzanie żółci z wątroby.

Zaburzenie wchłaniania składników pokarmowych może występować także w jelicie cienkim. Najczęstszą przyczyną wystąpienia tych zaburzeń jest:

• celiakia, czyli nietolerancja glutenu,

• zakażenie występujące w przewodzie pokarmowym,

• choroby zapalne jelit,

• operacje, które wpływają na długość przewodu pokarmowego,

• brak tolerancji na niektóre pokarmy, przy jednoczesnym braku objawów alergii.

5. Diagnostyka biegunki tłuszczowej

Zawartość tłuszczów w kale można zbadać na wiele sposobów. Testy są nieinwazyjne i nie niosą za sobą żadnego ryzyka dla chorego. Można wykonać testy jakościowe, które stwierdzają, czy tłuszcz obecny jest w kale. Można wykonać testy ilościowe, które pozwalają na określenie dokładnej zawartości tłuszczu w kale.

W przypadku testu jakościowego oceniana jest ilość kuleczek oraz kropli tłuszczu, jakie można zauważyć pod mikroskopem. Do przeprowadzenia tego testu wystarczy jedna próbka kału. Jeśli w próbce jest pięćdziesiąt kuleczek tłuszczów obojętnych i sto kuleczek kwasów tłuszczowych, próbka mieści się w normie. W przypadku testu ilościowego potrzebne jest kilka próbek kału, zbieranych od dwóch do czterech dni. Jeśli tłuszcz stanowi mniej niż dwadzieścia procent próbki, wtedy ilość 2-7g na dobę jest prawidłowa. W przypadku niemowląt norma wynosi 1g na dobę. Warto wiedzieć, że jeśli dziecko karmione jest butelką, tłuszcz w kale niemowlęcia powinien stanowić od trzydziestu do pięćdziesięciu procent jego składu. Niewielkie odchylenia od normy nie są niczym groźnym, gdyż każde laboratorium może stosować inne wskaźniki. Dlatego warto po przeprowadzeniu testów zasięgnąć porady lekarza.

Warto pamiętać, że wyniki testu sprawdzającego obecność tłuszczu w kale zależą od wielu czynników. Najwięcej zależy od pacjenta. Jeśli zależy nam na wiarygodnym wyniku, należy przed badaniem zaniechać używania czopków oraz tłustych kremów aplikowanych w okolicach odbytu. Nie zaleca się stosowania oleju rycynowego, a także olejów mineralnych. Wskazana jest odpowiednia dieta. O jej rodzaju powinien poinformować lekarz. Należy także uważać, aby przy pobieraniu próbki kał nie został zanieczyszczony moczem.

Należy wiedzieć, że przeprowadzenie testu na obecność tłuszczów w kale nie wystarcza do określenia przyczyn pojawienia się biegunki tłuszczowej. Test może tylko potwierdzić, że organizm źle wchłania tłuszcze. Dlatego lekarz w celu odpowiedniej diagnozy, może zalecić wykonanie badań dodatkowych. Mają one na celu sprawdzenie, jakie schorzenie może być przyczyną pojawienia się stolców tłuszczowych. Lekarz może zalecić morfologię, testy na celiakię, próby wątrobowe, USG jamy brzusznej, badania genetyczne. Dopiero odpowiednio postawiona diagnoza i odkrycie przyczyn powstawania biegunki tłuszczowej pozwala na jej skuteczne leczenie.

6. Powikłania biegunki tłuszczowej

Nieleczona biegunka tłuszczowa może doprowadzić do poważnych powikłań. Dlatego w przypadku, kiedy pojawią się stolce tłuszczowe, należy skonsultować się z lekarzem i podjąć szybkie leczenie. Kiedy tego zaniechamy, mogą się pojawić następujące powikłania:

• zaburzenie rozwoju dziecka,

• zaburzenia wzrostu u dzieci i niemowląt,

• niedożywienie u dzieci i dorosłych,

• anemia u dzieci i dorosłych,

• zwiększenie częstotliwości zapadania na infekcje,

• niedrożność jelit,

• perforacja jelit,

• operacyjne usunięcie chorych części jelit,

• rozwój nowotworu, który może odpowiadać za biegunkę tłuszczową.