Płytki krwi w ciąży

Płytki krwi to inaczej trombocyty (PLT). Są to komórki, które odpowiadają za krzepnięcie krwi, co jest niezmiernie istotne w przypadku porodu siłami natury albo w czasie cesarskiego cięcia. Trombocyty biorą też udział w transporcie i magazynowaniu neuroprzekaźników, takich jak serotonina czy adrenalina. Prawidłowa liczba trombocytów u osoby dorosłej wynosi około 150 000 do 450 000 w mikrolitrze (x 106/litr) krwi. Jeżeli ilość płytek krwi spadnie poniżej 20 000, mogą wystąpić samoistne krwawienia, grożące nawet utratą życia. Jakie znaczenie mają trombocyty dla kobiet w ciąży?

1. Trombocyty a ciąża

Jeśli chodzi o liczbę płytek krwi, można mieć ich albo zbyt dużo, albo zbyt mało. Obie sytuacje nie są korzystne. Jeżeli ma się za mało trombocytów, mówi się o małopłytkowości albo trombocytopenii. Kiedy poziom płytek krwi jest za wysoki, mamy do czynienia z nadpłytkowością albo trombocytozą. Co powoduje trombocytopenię i trombocytozę? Jakie objawy dają oba nieprawidłowe poziomy płytek krwi w organizmie ciężarnej?

RODZAJ ZABURZENIA	TROMBOCYTOPENIA	TROMBOCYTOZA
Przyczyny	ostre infekcje, w tym poważne infekcje uogólnione; choroby krwi i szpiku kostnego, np. białaczka; układowe choroby tkanki łącznej; choroby autoimmunologiczne, np. toczeń lub samoistna plamica małopłytkowa; zespół wykrzepiania śródnaczyniowego; toksyczny wpływ chemikaliów, leków i alkoholu; ciąża; miesiączka	mieszkanie na dużych wysokościach (w górach); estrogeny; doustne leki antykoncepcyjne; wyczerpujące ćwiczenia fizyczne; przewlekłe stany zapalne; niedobór żelaza; usunięcie śledziony; ciąża; niektóre choroby nowotworowe, powodujące tzw. nadpłytkowość samoistną

Wskutek trombocytopenii mogą pojawić się wybroczyny na skórze i krwawienia do różnych narządów. Trombocytopenia powoduje też spadek poziomu leukocytów (krwinek białych) i hemoglobiny. Za dolną granicę normy liczby trombocytów przyjmuje się 150 tys./mm³. Warto pamiętać, że układ krzepnięcia ma dużą rezerwę płytek krwi, ale stałe i wyraźne obniżanie się trombocytów może grozić poważnymi powikłaniami. Kiedy badania krwi wskazują na znaczne obniżenie się poziomu płytek krwi, konieczna jest konsultacja u lekarza. Jeżeli małopłytkowość współwystępuje z objawami infekcji, a poziom leukocytów i hemoglobiny również spada, konieczna może się okazać hospitalizacja w celu wykonania punkcji szpiku kostnego. W przypadku trombocytopenii nie ma co wpadać w panikę, gdyż czasami dochodzi do błędów laboratoryjnych. Zbyt długo pozostawiona próbka krwi w probówce lub niewłaściwe pobranie krwi skutkuje samoistnym wykrzepianiem się płytek i wówczas wynik będzie nieprawidłowy – fałszywie niski.

Trombocytopenia występuje też u pacjentów z chorobami szpiku kostnego, np. z białaczką, z przewlekłymi krwawieniami, np. krwawiące wrzody żołądka, z chorobami autoimmunologicznymi, w których układ odpornościowy zaczyna wytwarzać przeciwciała przeciwko własnym płytkom krwi. Spadek trombocytów wynika też z chemioterapii, przyjmowania doustnych leków przeciwcukrzycowych i innych leków, np. heparyny oraz z niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego. Szacuje się, że około 5% kobiet ciężarnych w trzecim trymestrze ciąży cierpi na trombocytopenię. Podobnie jest w przypadku kobiet przed miesiączką. W przypadku samoistnej małopłytkowości autoimmunologicznej konieczna jest interwencja medyczna, gdyż spadek trombocytów nie dotyczy tylko ciężarnej, ale również płodu.