Rzęsistkowica – objawy, leczenie i profilaktyka

Rzęsistkowica to choroba przenoszona drogą płciową, którą wywołuje rzęsistek pochwowy (łac. Trichomonas vaginalis). Jest to pasożyt bytujący w drogach moczowo-płciowych człowieka. Jakie są objawy rzęsistkowicy? Czy rzęsistkowica może wpływać na oczy? I jakie środki można podjąć w celu zapobiegania rzęsistkowicy? Poszukajmy odpowiedzi na te pytania.

1. Co to jest rzęsistkowica?

Rzęsistkowica to choroba, za pojawienie się której odpowiada jednokomórkowy pasożyt – rzęsistek pochwowy. Bytuje w drogach moczowo-płciowych (u kobiet w pochwie, cewce i pęcherzu moczowym, u mężczyzn zazwyczaj w cewce moczowej, może też przechodzić do gruczołu krokowego i pęcherzyków nasiennych).

2. Jakie są drogi przenoszenia rzęsistkowicy?

Do zakażenia dochodzi niemal wyłącznie podczas kontaktów seksualnych. Możliwe jest też przeniesienie pasożyta w czasie okołoporodowym (zakażenie rozwija się u około 5 proc. dzieci zakażonych matek).

Transmisja rzęsistka jest możliwa również w czasie używania wspólnych przyborów toaletowych (ręcznik) czy korzystania ze wspólnych toalet, jednak jest to dość rzadkie.

Zobacz film: "Ciekawe gry i zabawy dla całej rodziny"

Rzęsistkowica przenoszona drogą płciową nierzadko współwystępuje z innymi chorobami wenerycznymi (rzeżączka, chlamydioza, kiła). Prawdopodobnie zwiększa też ryzyko zakażenia HIV.

3. Jak diagnozuje się rzęsistkowicę?

Szacuje się, że w Polsce zarażonych jest 30-70 proc. kobiet i 10-20 proc. mężczyzn. Liczby te skorelowane są z warunkami bytowymi, sanitarno-higienicznymi i socjoekonomicznymi. Nie są też dokładne, bo choroba może mieć przebieg bezobjawowy.

Jeśli jednak występują, najczęściej zgłaszane objawy rzęsistkowicy to:

• cuchnące, obfite, pieniste upławy,
• świąd sromu i pochwy.
• śródnabłonkowe wylewy krwawe, truskawkowa szyjka macicy
• ból i pieczenie w okolicy cewki moczowej,
• częste oddawanie moczu z towarzyszącymi dolegliwościami bólowymi.

Rzęsistkowica u mężczyzn może przez wiele lat nie dawać żadnych objawów. Może jednak prowadzić zapalenia cewki moczowej, na co wskazywać mogą ból i pieczenie podczas oddawania moczu, białawy wyciek z cewki moczowej, częste oddawanie moczu.

4. Czy objawy rzęsistkowicy mogą wystąpić dopiero po pewnym czasie od zakażenia?

Okres od zakażenia do wystąpienia pierwszych objawów wynosi najczęściej 1-3 tygodnie. W wielu przypadkach zakażenie jest jednak bezobjawowe, co skutkuje nierzadko nieświadomym przenoszeniem pasożyta na kolejne osoby.

5. Jakie są metody leczenia rzęsistkowicy?

Diagnostyka rzęsistkowicy wymaga wykrycie rzęsistka pochwowego w wydzielinie pochwowej u kobiet i wydzielinie z cewki moczowej u mężczyzn. W tym celu wykonuje się ich badanie mikroskopowe, a w przypadku uzyskania ujemnych wyników z materiału pobranego od chorego zakłada się hodowlę w warunkach beztlenowych.

Leczenie rzęsistkowicy zawsze dotyczy chorego i jego partnera seksualnego. Lek przeciwpierwotniakowy (najczęściej stosowany jest metronidazol) wyróżnia się bardzo dużą skutecznością. Podawany jest doustnie.

Do czasu zakończenia leczenia zalecana jest też abstynencja seksualna.

6. Czy istnieje możliwość nawrotu rzęsistkowicy po zakończeniu leczenia?

Tak, dlatego tak ważna jest profilaktyka rzęsistkowicy (m.in. stosowanie prezerwatyw, bycie w związku monogamicznym, unikanie przygodnych kontaktów seksualnych), a także leczenie partnera seksualnego. Jeśli te warunki nie są spełnione, o nawrót zakażenia bardzo łatwo.

7. Jakie są powikłania związane z nieleczoną rzęsistkowicą?

Duże ryzyko niesie ze sobą rzęsistkowica w ciąży. Może bowiem prowadzić do wystąpienia porodu przedwczesnego, hipotrofii dziecka, powikłań po cesarskim cięciu. Rzęsistek pochwowy może też zostać przeniesiony na noworodka podczas porodu.

8. Czy rzęsistkowica może wpływać na płodność?

Niektórzy badacze wskazują, że rzęsistkownica u kobiet może prowadzić do niepowodzeń położniczych, a także być przyczyną niepłodności.

9. Jakie są znane metody prewencji rzęsistkowicy w populacjach ryzyka?

Profilaktyka w tym zakresie jest taka sama jak w przypadku innych chorób przenoszonych drogą płciową. Zaleca się:

• używać prezerwatyw w czasie kontaktów seksualnych,
• bycie w związku monogamicznym,
• zaszczepienie przeciwko zakażeniom, które przenoszą się drogą płciową (WZW typu A oraz typu B, jak też HPV).

10. Jakie informacje warto znać na temat rzęsistkowicy, jeśli podejrzewasz zakażenie?

Kiedy podejrzewamy zakażenie, należy od razu powstrzymać się od kontaktów seksualnych. Zaleca się też kontakt z lekarzem (wenerologiem, ginekologiem lub urologiem).

O rozpoznaniu rzęsistkowicy powinno się poinformować swoich obecnych i niedawnych partnerów seksualnych.