Afty u niemowląt
Afty u niemowląt często są mylone z pleśniawkami, a to nie to samo. Pleśniawki i afty występują w buzi dziecka, ale mają inną postać kliniczną oraz etiologię. Pleśniawki wyglądają jak resztki mleka pozostawione na dziąsłach, podniebieniu i śluzówce jamy ustnej. Zazwyczaj są spowodowane przez grzyby Candida albicans. Afty mają zwykle podłoże wirusowe. To co często mamy opisują jako afty, jeśli pojawia się w buzi maluszka po raz pierwszy – jest pierwotnym opryszczkowym zapaleniem jamy ustnej. Afty mogą wystąpić przy pierwszym kontakcie dziecka z wirusem opryszczki. Najczęściej przebiegają z niechęcią do jedzenia, gorączką, osłabieniem organizmu i bólem jamy ustnej.
1. Objawy aft u niemowląt
Afty są zmianami zapalnymi występującymi w jamie ustnej. Zazwyczaj powstają w wyniku zakażenia wirusowego, rzadziej w wyniku zakażenia bakteryjnego. Mają postać małych, bardzo bolesnych pęcherzyków o białawym przebarwieniu, otoczonych zwykle rumieniowatym obrzeżem. Mogą występować na dziąsłach, języku, błonie śluzowej policzków, podniebieniu. Zanim afty pojawią się w buzi maluszka, dziecko robi się marudne, apatyczne, płaczliwe; ma podwyższoną temperaturę ciała i często nie chce jeść, ponieważ afty są bardzo bolesne – uniemożliwiają ssanie i gryzienie. Po dwóch dniach białawe pęcherzyki pękają i tworzą się drobne owrzodzenia pokryte szarobiałym nalotem. Afty, podobnie jak pleśniawki, nie są niebezpieczne, ale znacznie utrudniają spożywanie pokarmów, wywołując ból i pieczenie.
2. Przyczyny aft u niemowląt
Afty u niemowląt pojawiają się zazwyczaj w czasie infekcji i ogólnego osłabienia organizmu. Szczególnie podatne na afty są dzieci, które ząbkują. Błona śluzowa dziąseł i jamy ustnej jest wtedy rozpulchniona, co sprzyja zakażeniom. Na powstawanie aft wpływają również stres, gorączka, środki konserwujące dodawane do żywności, alergia, zmiany hormonalne. Afty u niemowląt mogą powstawać też po urazach mechanicznych śluzówki jamy ustnej, np. po zranieniu się brudną zabawką wziętą do buzi czy po przypadkowym przygryzieniu wargi. Za rozwój aft u niemowląt odpowiadają niedobory witamin, m.in. kwasu foliowego, witaminy B12 i żelaza. Afty mogą nawracać, gdy maluszek ma obniżoną odporność, jest zakażony wirusem HIV, cierpi na białaczkę lub zapalenie jelit. Powstawaniu aft sprzyjają leki podawane w kuracji przeciw anginie.
3. Leczenie aft u niemowląt
W leczeniu aft można stosować krople z propolisem. Ważna jest higiena jamy ustnej. Należy czyścić zęby silikonowymi nakładkami zakładanymi na palec. Możesz również podać dziecku do picia herbatkę ziołową z szałwii lub rumianku, która działa przeciwzapalnie. Żeby zmniejszyć ból podczas jedzenia, podawaj dziecku rozdrobnione i papkowate produkty, np. kaszki, grysik, starte warzywa. Unikaj produktów słonych i kwaśnych, ponieważ podrażniają afty i powodują pieczenie. W diecie należy ograniczyć pokarmy słodkie, bo sprzyjają namnażaniu się bakterii w buzi.
Warto spryskiwać jamę ustną niemowlaka stomatologicznymi płynami odkażającymi lub przykładać delikatnie na afty waciki nasączone rumiankiem. Skuteczne są również specjalne preparaty w kroplach i aerozolu. Niekiedy pomaga słynny fiolet, czyli wodny rozwór gencjany, albo roztwór sody oczyszczonej (mała łyżeczka sody na pół kubka przegotowanej wody). Na rynku dostępne są też specjalne żele do aft zawierające kwas hialuronowy i plasterki do naklejania, które łagodzą ból i pieczenie, a po jakimś czasie stopniowo się rozpuszczają pod wpływem śliny (tzw. opatrunki lipido-koloidowe).
Przy silnym opryszczkowym zapaleniu jamy ustnej czasami konieczne jest podanie leku antywirusowego i pędzlowanie buzi dziecka od środka nystatyną w zawiesinie. Jeśli niemowlę ma afty, warto mu zrobić badanie krwi i badanie w kierunku pasożytów przewodu pokarmowego. Afty znikają mniej więcej po tygodniu i nie pozostawiają śladów. W zapobieganiu aftom ważne jest dbanie o higienę jamy ustnej malca i stosowanie diety wysokowitaminowej. Skutecznym sposobem profilaktycznym są probiotyki, ponieważ normują mikroflorę bakteryjną jamy ustnej.
Czy wiesz, że płacz w czasie jedzenia może być symptomem występowania aft w jamie ustnej twojego dziecka? Porozmawiaj na ten temat z innymi rodzicami.