Gastroskopia - kiedy należy ją wykonać?

Gastroskopia to badanie, które polega na wprowadzeniu do żołądka endoskopu, w celu wykrycia zmian chorobowych w obrębie górnego odcinka przewodu pokarmowego, pobrania wycinku do badania lub też wdrożenia leczenie (np. zatamowania krwawienia). Badanie to może wzbudzać obawy, wynikające z konieczności wprowadzenia do jamy ustnej gastroskopu, jednak przy dobrej współpracy z lekarzem badanie to nie musi być nieprzyjemne. Czym jest gastroskopia i jak się do niej przygotować? Czy gastroskopia wymaga znieczulenia?

1. Na czym polega gastroskopia?

Termin gastroskopia pochodzi od połączenia dwóch wyrazów: gastro (żołądek) i skopia (patrzę). Inne nazwy tego badania to: gastrofiberoskopia, panendoskopia lub ezofagogastroduodenoskopia. To podstawowe badanie profilaktyczne górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Badanie to umożliwia ocenę stanu przełyku, żołądka i dwunastnicy. Polega na wprowadzeniu do przełyku sondy, za pomocą której można obejrzeć i zarejestrować na monitorze dokładny obraz pochodzący z wnętrza ciała pacjenta.

Zobacz film: "Jak zadbać o prawidłowe relacje z dzieckiem?"

Pozwala dokładnie ocenić wygląd błony śluzowej, soku żołądkowego, a także elastyczność ścian przewodu pokarmowego. Umożliwia wykrycie obecności bakterii helicobacter pylori, wywołujących wrzody żołądka i dwunastnicy. W czasie zabiegu może zostać pobrany wycinek błony śluzowej do badania histopatologicznego - cenny instrument w diagnostyce i profilaktyce zmian nowotworowych.

2. Kiedy zaleca się przeprowadzenie badania gastroskopowego?

Gastroskopia jest zalecana w przypadku podejrzenia lub diagnozy chorób żołądka, przełyku oraz dwunastnicy. Wskazania do badania obejmują:

• zgagę;
• bóle brzucha;
• problemy z połykaniem;
• krwawienia z przewodu pokarmowego;
• pieczenie za mostkiem;
• ból w klatce piersiowej i nadbrzuszu o niejasnym pochodzeniu;
• uporczywe odbijanie;
• podejrzenie wrzodów lub nowotworów.

3. Kto powinien regularnie poddawać się badaniom gastroskopowym?

Badanie gastroskopowe powinny regularnie wykonywać osoby, które są narażone na ryzyko chorób układu pokarmowego, m.in.:

• osoby po 50. roku życia;
• osoby z historią chorób żołądka w rodzinie;
• pacjenci z przewlekłym refluksowym zapaleniem przełyku.

4. Czy gastroskopia jest bolesna?

Gastroskopia jest zazwyczaj niebolesna, ponieważ pacjent przed badaniem jest poddawany miejscowej lub ogólnej sedacji, co eliminuje uczucie dyskomfortu.

Jak długo trwa gastroskopia? Sama procedura gastroskopii trwa zazwyczaj od 15 do 30 minut, jednak cały proces, obejmujący przygotowanie i czas rekonwalescencji, może zająć kilka godzin.

5. Przygotowanie do gastroskopii

Przed badaniem konieczne jest kilkugodzinne stosowanie diety płynnej oraz powstrzymanie się od jedzenia i picia w określonym czasie przed planowanym badaniem.

6. Jak przebiega badanie gastroskopowe?

Badanie rozpoczyna się od ułożenia pacjenta w pozycji leżącej, na lewym boku. Następnie podawane jest znieczulenie miejscowe gardła, by zminimalizować dyskomfort związany z połykaniem endoskopu.

W dalszej kolejności pacjent zakłada na szczęki plastikowy ustnik. Następnie do jamy ustnej wprowadzany jest gastroskop, który przechodzi do przełyku, żołądka lub ewentualnie dwunastnicy.

Jeśli zachodzi taka konieczność, lekarz pobiera wycinki błony śluzowej za pomocą specjalnych narzędzi.

7. Jakie są możliwe wyniki badania gastroskopowego?

Wyniki gastroskopii mogą obejmować różne stany, od stanu zdrowia, przez zapalenie błony śluzowej, wrzody, aż po nowotwory. Wyniki te są podstawą do dalszej diagnozy i planowania leczenia.

8. Jakie są zalecenia po przeprowadzeniu gastroskopii?

Po badaniu pacjentowi zazwyczaj zaleca się odpoczynek, aby efekty sedacji mogły zniknąć. Wskazane jest również unikanie spożywania ciężkich posiłków oraz alkoholu przez kilka godzin po gastroskopii.

Warto pamiętać, że jeśli badanie to było przeprowadzone w znieczuleniu, zabronione jest samodzielne prowadzenie pojazdów mechanicznych.

9. Czy istnieją ryzyka związane z gastroskopią?

Gastroskopia jest ogólnie bezpieczną procedurą, ale jak każde badanie medyczne, wiąże się z pewnym ryzykiem powikłań, takich jak infekcje, perforacje lub reakcje na środki znieczulające.

10. Czy są przeciwwskazania do gastroskopii?

Chociaż gastroskopia jest bezpieczna dla większości pacjentów, istnieją pewne przeciwwskazania, takie jak:

• trudności w oddychaniu;
• problemy z krzepnięciem krwi;
• choroby serca;

które mogą wpływać na decyzję lekarza o przeprowadzeniu badania.

Gastroskopia jest cennym narzędziem diagnostycznym, umożliwiającym lekarzom dokładne zobrazowanie wnętrza przewodu pokarmowego i postawienie precyzyjnej diagnozy. Decyzję o przeprowadzeniu tego badania powinno się podejmować wspólnie z lekarzem, który oceni korzyści i ryzyko związane z konkretną sytuacją pacjenta.