Norma glukozy w ciąży
Prawidłowy poziom glukozy we krwi kobiety ciężarnej jest bardzo ważny zarówno dla samej matki, jak i dla rozwijającego się dzidziusia. Niebezpieczna i niewygodna jest ciążowa cukrzyca, gdyż glukoza powoduje nadmierne pobudzanie trzustki malucha do produkcji insuliny. Może to spowodować dużą masę urodzeniową dziecka. Zwiększa się również ryzyko niedojrzałości płodu oraz wystąpienia powikłań położniczych, jak na przykład przymus cesarskiego cięcia.
1. Test obciążenia glukozą w ciąży
W ciąży kobieta poddawana jest wielu badaniom przesiewowym, które mają na celu stwierdzenie lub brak zaburzeń metabolizmu glukozy, czyli także cukrzycy. Poziom glukozy we krwi (glikemii) sprawdzany jest już podczas pierwszej wizyty kontrolnej u ginekologa. Jeżeli glikemia wynosi 126 mg/dl lub więcej, najprawdopodobniej konieczne będzie powtórzenie badania. W razie ponownego wyniku powyżej 126mg/dl i więcej, należy rozpoznać cukrzycę ciążową i pacjentkę przekazać w trybie pilnym do ośrodka referencyjnego. Jeśli w kolejnym pomiarze uzyskamy wynik poniżej 125mg/dl należy przeprowadzić doustny test obciążenia 75 g glukozy (przy wartości 95-125 mg/dl). Jednak nawet w przypadku, gdy poziom glukozy we krwi na czczo będzie odpowiedni, czyli niższy niż 95 mg/dl, między 24, a 28 tygodniem ciąży przeprowadzony zostanie doustny test obciążenia 50 g glukozy.**
** Doustny test obciążenia glukozą 50 g glukozy (ang. glucose challenge test, w skrócie GCT) jest badaniem sprawdzającym skuteczność metabolizmu cukru w organizmie. Dzięki trzustce, a raczej produkowanemu przez nią hormonowi, czyli insulinie, komórki ciała mogą używać glukozy do zapewnienia sobie sprawnej pracy. Jednak, gdy produkcja insuliny jest zbyt niska, poziom glukozy we krwi wzrasta. Badanie to polega na dwukrotnym oznaczeniu poziomu glukozy we krwi żylnej. Pierwszy pomiar ma miejsce przed wypiciem roztworu glukozy. Następnie pacjent wypija słodki napój zawierający glukozę i po godzinie dokonywany jest kolejny pomiar cukru we krwi. Zwykle to właśnie po upływie takiego czasu od doustnego przyjęcia glukozy glikemia jest najwyższa.
2. Nadwyżka glukozy, czyli cukrzyca ciążowa
Cukrzyca ciążowa to przejściowe zaburzenie pracy organizmu, rozpoznawane na podstawie podwyższonych wartości cukru we krwi oraz obecności cukru w moczu. Choroba pojawia się często u zdrowych dotąd kobiet i ustępuje całkowicie po zakończeniu ciąży. Oczywiście, kobiety cierpiące na cukrzycę przed ciążą, zwykle mają problemy z cukrem w tym okresie. Niemniej cukrzyca ciążowa stanowi zagrożenie dla płodu, a ponadto u ponad 50% kobiet, u których stwierdzano cukrzycę ciężarnych, w ciągu najbliższych 15 lat od przebycia ciąży rozwija się cukrzyca typu drugiego. Choroba ta to nietolerancja węglowodanów, która wystąpiła, gdy rozpoczęła się ciąża lub została w tym okresie rozpoznana. Jeżeli cukrzyca ciężarnych pozostaje niezdiagnozowana lub nieodpowiednio leczona, może doprowadzić do zmian u płodu, wliczając w to zgon wewnątrzmaciczny oraz nadmierną masę płodu, w wyniku której może dojść do urazu w trakcie porodu. W celu uniknięcia takich konsekwencji przeprowadzanych jest także więcej cięć cesarskich.
Gdy w okresie ciążowym pojawi się cukrzyca, należy koniecznie stosować się do zaleceń lekarza. Jeśli stan glukozy nie wymaga hospitalizacji lub radykalnych rozwiązań, wystarczą odpowiednie kroki podejmowane konsekwentnie przez ciężarną. Ważna jest dieta wykluczająca pokarmy bogate w cukry proste. Powinno się przyjmować sporo białka i węglowodanów. Trzeba pić jak najwięcej wody i soków, ale bez zawartości cukrów. Istotna jest także częsta kontrola poziomu glukozy we krwi.