Badanie USG genetyczne
Przesiewowe badanie USG pozwala na wykrycie wad genetycznych płodu. USG genetyczne wykonuje się w okresie, kiedy długość CRL płodu, czyli długość ciemieniowo-siedzeniowa, wynosi między 45 a 84 mm, a więc w 11.-14. tygodniu ciąży. Lekarz sprawdza na monitorze aparatu stan kości nosowej płodu (NB), oraz NT, czyli tzw. przezierność karkową – zbiorniczek z płynem obecny na karku nienarodzonego dziecka.
Badanie USG genetyczne to nic innego jak bardzo dokładne badanie wykonywane za pomocą USG przez lekarza genetyka, który ma doświadczenie w diagnozowaniu wad wrodzonych u dzieci. Aby zwiększyć możliwości badania, zbiera się także historię chorób w rodzinach rodziców i przeprowadza dodatkowe testy. Tak dokładne badania są szczególnie polecane kobietom, które zaszły w ciążę po 35. roku życia.
1. Na czym polega USG genetyczne?
Genetyczne badanie ultrasonograficzne to przede wszystkim jak najdokładniejsze badanie obrazowe – USG 3D, USG 4D, USG kolorowe i o wysokiej rozdzielczości. Płód bada się w kierunku konkretnej wady genetycznej (którą może odziedziczyć) lub w kierunku chorób, które mogą się w danej sytuacji pojawić. Jest to badanie tak dokładne, jak badanie dziecka tuż po urodzeniu. Podczas badania lekarz ocenia więc prawidłową budowę poszczególnych części ciała dziecka, czyli:
- kości i szwów czaszki,
- szkieletu osiowego,
- rąk,
- nóg,
- twarzy,
- oczu,
- uszu,
- szyi,
- klatki piersiowej,
- płuc,
- serca,
- żołądka,
- jelit,
- wątroby,
- nerek,
- pęcherzyka żółciowego,
- przepony.
Podczas badania lekarz zwraca uwagę także na ruchy dziecka. Ważne są spontaniczne ruchy rąk, tułowia i nóg, ale także na przykład połykanie wód płodowych. Obserwuje się ruch serca i jego zastawek oraz przepływ krwi w pępowinie. Oprócz tego, badanie obejmuje także łożysko – opisywany jest jego rozmiar, położenie i wygląd. Sprawdza się ilość naczyń krwionośnych wewnątrz pępowiny (prawidłowo powinny być dwie tętnice i jedna żyła pępowinowa). Bardzo ważną częścią badania jest ocena ilości płynu owodniowego, czyli wód płodowych. Ich nadmiar to wielowodzie, które może przyczynić się do powikłań ciąży, takich jak:
- niedotlenienie wewnątrzmaciczne,
- atonia macicy,
- wypadnięcie pępowiny,
- przedwczesne odklejenie łożyska,
- przedwczesny poród.
Oprócz samego badania ultrasonograficznego, dodatkowo w diagnostyce chorób wrodzonych stosuje się testy laboratoryjne.
2. Kiedy USG genetyczne jest zalecane?
USG genetyczne jest szczególnie zalecane w przypadku:
- ciąży po 35. roku życia,
- historii chorób genetycznych w rodzinach rodziców,
- kiedy matka wcześniej urodziła chore dziecko,
- chorób matki,
- stosowania leków w czasie ciąży (takich, które mogłyby wpłynąć na płód),
- kontaktu matki z toksycznymi substancjami,
- nieprawidłowych wyników badań wykonywanych w czasie ciąży.
USG jest badaniem nieinwazyjnym, a równocześnie bardzo dokładnym. Dzięki niemu można uniknąć badania o nazwie amniopunkcja, także zalecanego w przypadku ciąży po 35. roku życia. To badanie polega na nakłuciu jamy owodni i wiąże się z pewnym ryzykiem ze względu na swoją inwazyjność (może doprowadzić do uszkodzenia łożyska lub pępowiny, infekcji, pęknięcia pęcherza płodowego, a nawet do przekłucia jakiegoś narządu płodu). Zarówno amniopunkcja, jak i USG genetyczne mają na celu wczesne wykrycie ewentualnych wad rozwojowych dziecka. Jeśli badanie USG nie wykryje żadnych wad, ryzyko wiążące się z amnipunkcją jest niepotrzebne, gdyż wady u dziecka są bardzo mało prawdopodobne (nie ma jednak co do tego stuprocentowej pewności).