Badanie OB. Wskazania, normy, interpretacja
Badanie OB to jedno z podstawowych badań zlecanych przez lekarzy. Stanowi ważne narzędzie diagnostyczne, dzięki któremu w prosty sposób możemy uzyskać informacje o toczącym się w organizmie stanie zapalnym. Czym jest OB? Jakie są normy dla dzieci i dorosłych? Jak interpretować wynik? Sprawdź!
1. Co to jest badanie OB?
Badanie OB (Odczyn Biernackiego) to jedno z rutynowych badań, zlecanych przez lekarzy. Posiada kod ICD 59, który wskazuje na numer statystyczny choroby.
Polega na pomiarze szybkości opadania czerwonych krwinek w osoczu krwi, w danej jednostce czasu. Podczas infekcji organizm produkuje dużo więcej tzw. białek ostrej fazy, m.in. fibrynogenu. Znaczne stężenie tych białek zwiększa tempo opadu krwinek czerwonych. Tempo to zależy też od liczby i budowy tych krwinek.
Zaletą badania jest czas uzyskania wyniku - jest to możliwe już po godzinie od pobrania krwi. OB jest jednak obciążone pewnymi ograniczeniami. Niektóre czynniki mogą wpływać na wiarygodność oraz prawidłowość wyniku. Wśród nich wymieniamy m.in.:
Fałszywy wynik może pojawiać się tak w łagodnych infekcjach, jak i w tych wynikających z dużo poważniejszych przyczyn.
2. Kiedy jest zlecane badanie OB?
Badanie OB zlecane jest przy podejrzeniu stanu zapalnego i monitorowania stanów zapalnych już stwierdzonych, oraz przewlekłych.
OB jest zlecane regularnie pacjentom cierpiącym na przewlekłe choroby zapalne, np. w chorobach zakaźnych czy też w związku z chorobami tkanki łącznej. Badanie OB jest przydatne również w ocenie stanu nerek, chorób nowotworowych i chorób krwi.
3. Jak wygląda badanie OB?
Morfologia OB zawsze wykonywana jest w laboratorium, gdzie dokonywana jest profesjonalna ocena opadania krwinek czerwonych w milimetrach na godzinę.
Do przeprowadzenia badania konieczne jest pobranie próbki krwi. Krew jest pobierana z żyły łokciowej, badanie zaś powinno być wykonane na czczo, po wypiciu szklanki wody.
Do badania OB nie jest potrzebne specjalne przygotowanie. Należy przyjść na czczo do punktu pobrań krwi, co najmniej 6 godzin po ostatnim posiłku.
4. OB - normy
Normy dla poszczególnych kategorii wiekowych wyglądają następująco:
- noworodki - 0-2 mm/h;
- niemowlęta do 6. miesiąca życia - 12-17 mm/h;
- dzieci do okresu dojrzewania - 3-13 mm/h;
- kobiety do 50. roku życia - 6-12 mm/h;
- kobiety powyżej 50. roku życia - do 30 mm/h;
- mężczyźni do 50. roku życia - 3-8 mm/h;
- mężczyźni powyżej 50. roku życia - do 20 mm/h.
Warto mieć na uwadze, że podane wartości mogą różnić się przez wzgląd na przyjęte normy referencyjne w danym laboratorium.
5. Co oznacza podwyższone OB?
Odczyn OB nie wskaże nam miejsca infekcji oraz jej rodzaju, jednak jest pomocy w wykryciu oraz monitorowaniu przebiegu różnych chorób.
Podwyższony poziom OB może mieć mnóstwo przyczyn i nie koniecznie oznaczać chorobę, zazwyczaj świadczy o toczącym się w organizmie stanie zapalnym, jak np. infekcja układu oddechowego, a nawet próchnica zębów.
Im poważniejsza i dłużej trwająca infekcja, tym OB jest wyższe. Podwyższony poziom może świadczyć o:
- chorobach reumatycznych;
- marskości wątroby;
- niedoczynności lub nadczynności tarczycy;
- chorobie zakaźnej (np. kile);
- chorobie nowotworowej;
- zawale serca;
- urazie narządów.
6. Fizjologicznie podwyższone OB - kiedy?
Czynnikiem, który powoduje podwyższenie poziomu OB, jest silny stres. Wysoki poziom tego składnika występuje także u ciężarnych (od około 10. tygodnia ciąży) oraz w czasie połogu.
Na wynik badania może mieć wpływ także zjedzony posiłek, dlatego badanie powinno się wykonywać na czczo.
7. Co oznacza obniżone OB?
Problemem może być nie tylko podwyższony poziom tego wskaźnika. Obniżona wartość OB może świadczyć o:
- alergii;
- niedokrwistości;
- niedoborze fibrynogenu i zaburzeniach krzepliwości;
- niewydolności krążenia.
Na niski poziom OB może mieć wpływ także zażyta aspiryna lub kortyzon.
8. Badanie OB a CRP
Jaka jest różnica między badaniem OB a CRP? Badania te zwykle zlecane są jednocześnie, z uwagi na wyższą precyzję oraz pewność otrzymanych wyników.
Różnica polega na tym, że OB wskazuje na opadanie krwinek czerwonych, CRP zaś to poziom białka reaktywnego C. Podobnie jak OB, CRP jest markerem stanu zapalnego, który rośnie w organizmie znacznie szybciej niż OB. Jednocześnie, gdy się cofa, także spada szybciej.
