Wyniki morfologii krwi
Wyniki morfologii krwi dostarczają wielu cennych informacji na temat stanu zdrowia człowieka. Morfologia krwi określa między innymi takie parametry, jak liczba białych i czerwonych krwinek, trombocytów oraz hemoglobiny. Tego typu badanie krwi wymaga pobrania próbki krwi obwodowej, zazwyczaj z żyły łokciowej. Wyniki badania pokazują, czy układ krwionośny funkcjonuje prawidłowo. Badanie morfologiczne wykonuje się na zlecenie lekarza przesiewowo lub w przypadku pojawienia się niepokojących objawów. Wyniki morfologii oddaje się lekarzowi do interpretacji.
1. Interpretacja wyników morfologii krwi
Badanie krwi sprawdza takie parametry, jak:
- erytrocyty
Ich prawidłowa wartość wynosi 3,8 M/µl dla niemowląt, 3,9–5,6 M/µl dla kobiet i 4,5–6,5 M/µl dla mężczyzn. Zbyt wysoka ilość erytrocytów to rzadkość. Może ją spowodować na przykład przebywanie wysoko w górach. Znacznie częściej zdarzają się przypadki zbyt małej zawartości czerwonych krwinek we krwi. Przyczyną takiego stanu jest anemia wynikająca z bardzo różnych powodów. Do najczęstszych należą nadmierne krwawienia menstruacyjne, ciąża, utrata krwi w przebiegu nowotworów, wrzodów żołądka lub dwunastnicy, choroby szpiku i nerek oraz niedobór żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego.
- hemoglobina
Prawidłowy wynik hemoglobiny to 6,8–9,3 mmol/l lub 11,5–15,5 g/dl dla kobiet i 7,4–10,5 mmol/l lub 13,5–17,5 g/dl dla mężczyzn. Zbyt niski poziom hemoglobiny wskazuje na anemię, a zbyt wysoki może oznaczać odwodnienie organizmu lub problemy z wydolnością układu krążeniowo-oddechowego.
- hematokryt
Norma dla tego parametru to 35-39% dla dzieci do lat 15, 37-47% dla kobiet i 40-51% dla mężczyzn. Przyczyną zbyt niskiego wyniku jest anemia, a zbyt wysokiego odwodnienie organizmu lub czerwienica.
- makrocytoza (MCV), czyli średnia objętość krwinki czerwonej
Normy mieszczą się w granicach 80–97 fl. Większe wartości nie są powodem do obaw, jednak wyniki wyższe niż 110 fl mogą wiązać się z anemią wynikającą z niedoboru kwasu foliowego lub witaminy B12. Wartości poniżej normy sugerują niedobór żelaza.
- MCH - średnia zawartość hemoglobiny w erytrocycie
Prawidłowy wynik to 26–32 pg. Wartość ta wskazuje, czy czerwone krwinki zawierają prawidłową ilość hemoglobiny. Jeśli zawierają jej zbyt mało, oznacza to niedobarwienie najczęściej wynikające z niedoboru żelaza.
MCHC - średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej
Norma dla tego parametru to 31–36 g/dl lub 20–22 mmol/l. Niższe wartości oznaczają anemię z powodu niedoboru żelaza.
- leukocyty
Norma to 4,1-10,9 K/µl (G/l). Wartości wyższe występują podczas infekcji, stanów zapalnych lub białaczki, chociaż przyczyną nadmiaru leukocytów może być również intensywny wysiłek fizyczny, nadmiar stresu lub długotrwałe opalanie. Zbyt mała ilość leukocytów może wynikać z niedoboru granulocytów, limfocytów lub obu tych rodzajów komórek. Dochodzi do tego w konsekwencji leczenia (np. przeciwnowotworowego) lub uszkodzenia szpiku.
- limfocyty
Prawidłowe wartości mieszczą się w granicach 0,6–4,1 K/µl lub 20–45%. Przyczyną wartości wyższych może być chłoniak, przewlekła białaczka limfocytowa, szpiczak mnogi, dziecięce choroby zakaźne lub nadczynność tarczycy. Niższe wartości notuje się u chorych na AIDS i osób cierpiących na zakażenia bakteryjne. Niekiedy niedobór limfocytów diagnozuje się jako cechę wrodzoną dzieci, a wtedy konieczne jest szybkie wprowadzenie leczenia. Z kolei normą jest większa ilość limfocytów u dzieci do lat 4.
- monocyty
Prawidłowy wynik dla tego parametru to 0,1–0,4 G/l. Nadmiar monocytów może oznaczać: mononukleozę zakaźną, zakażenia bakteryjne lub pierwotniakowe, zapalenie wsierdzia, białaczkę monocytową, chorobę Leśniowskiego-Crohna, nowotwory lub urazy chirurgiczne. Wartości poniżej normy mogą wskazywać na infekcję lub wynikać z przyjmowania niektórych leków, jednak niedobór monocytów nie stanowi zagrożenia dla zdrowia pacjenta.
- trombocyty
Normą są wartości w granicach 140–440 K/µl (G/l). Większą ilość trombocytów notuje się po intensywnym wysiłku fizycznym, przy przewlekłych zakażeniach, nadpłytkowości samoistnej, niedoborze żelaza, w ciąży lub po usunięciu śledziony. Przyczyną niedoboru trombocytów mogą być leki przeciwbólowe, antybiotyki, toksyny bakteryjne, choroby autoimmunologiczne, ostre białaczki lub przerzuty raka.
Badanie morfologiczne pomaga wykryć drobne problemy zdrowotne, jak na przykład infekcje, ale może również stać się pierwszym krokiem w kierunku diagnostyki poważnych schorzeń, jak choćby chorób nowotworowych. Interpretacja wyników morfologii powinna się opierać na normach podawanych przez laboratorium, gdyż różne placówki stosują różne metody. W związku z czym zakresy norm mogą różnić się między poszczególnymi laboratoriami.