Torbiel endometrialna. Przyczyny, objawy i leczenie

Torbiel endometrialna, często nazywana ze względu na swój wygląd torbielą czekoladową, ma ścisły związek z endometriozą. Może osiągać duże rozmiary i pękać lub ulegać skręceniu, powoduje dolegliwości bólowe i dyskomfort. Leczona jest zachowawczo lub operacyjnie. Jakie są objawy torbieli endometrialnej? Jak szybko rośnie torbiel endometrialna?

1. Czym jest torbiel endometrialna?

Torbiel endometrialna to zmiana występująca w jajniku w przebiegu endometriozy. Często określana jest jako torbiel czekoladowa, ponieważ wypełnia ją gęsta i ciemnobrunatna ciecz, która wizualnie przypomina roztopioną czekoladę. W rzeczywistości jest to nagromadzona krew menstruacyjna i złuszczona tkanka endometrialna.

Najczęściej występuje na lewym jajniku. Torbiele endometrialne stanowią około 35 proc. wszystkich łagodnych torbieli tego narządu.

2. Jakie są przyczyny torbieli endometrialnej?

Przyczyną torbieli czekoladowej jest endometrioza. Według szacunków tego typu zmiana pojawia się u 17 - 44 proc. chorych kobiet.

Zobacz film: "Pomysły na wspólne, rodzinne spędzanie czasu"

Czym jest endometrioza? To przewlekła choroba, dotykająca nawet 10 proc. kobiet w wieku rozrodczym. Jej cechą charakterystyczną jest obecność błony śluzowej macicy (endometrium) poza macicą.

Mimo wielu badań nie udało się ustalić jednoznacznej przyczyny występowania tego schorzenia. Zauważono jednak, że istnieją czynniki, które mogą predysponować do wystąpienia endometriozy, a zatem także torbieli endometrialnej, takie jak:

• nadmiar estrogenu;
• wczesna pierwsza miesiączka;
• bolesne i obfite miesiączki;
• poronienia;
• przebycie wyłyżeczkowania macicy, cesarskiego cięcia lub innej operacji w okolicy brzucha;
• liczne ciąże;
• zaburzenia odporności i leczenie immunosupresyjne;
• stosowanie wkładek domacicznych.

3. Objawy torbieli endometrialnej

Torbiel endometrialna na jajniku zwykle długi czas nie daje żadnych objawów. Kobiety często nie są świadome tego, że chorują na endometriozę, a schorzenie to jest rozpoznawane przypadkowo.

Zazwyczaj pierwszym objawem torbieli czekoladowej jest przewlekły ból w miednicy mniejszej o różnym nasileniu. Często jego intensywność rośnie podczas menstruacji. Może pojawiać się po stronie jajnika lub być uogólniony.

Torbiel endometrialna - objawy charakterystyczne także dla endometriozy:

• obfite krwawienia menstruacyjne;
• bolesne miesiączki;
• przedłużające się krwawienia miesiączkowe;
• ból podczas stosunku seksualnego;
• ból podczas oddawania moczu;
• pobolewania i dyskomfort w jamie brzusznej.
• wzdęcia oraz problemy ze strony układu pokarmowego.

Torbiel czekoladowa może rosnąć w bardzo szybkim tempie, znacznie szybciej od innych rodzajów torbieli, które występują w jajnikach. Torbiel endometrialna może osiągać średnicę nawet do 20 centymetrów.

U kobiet z endometriozą szacunkowy czas od wystąpienia pierwszej miesiączki do powstania torbieli endometrialnej wynosi 4 lata.

4. Jakie są sposoby diagnozowania torbieli endometrialnej?

Pierwszym etapem w diagnostyce torbieli czekoladowej jest wywiad z pacjentką. Lekarz może zlecić badanie USG jamy brzusznej i miednicy mniejszej.

Innym badaniem obrazowym o dużej dokładności jest rezonans magnetyczny, wykrywający zmiany o nawet niewielkich rozmiarach.

Markerem pomocnym w diagnostyce endometriozy jest CA-125, jednak nie jest on typowy jedynie dla endometriozy - jego wzrost jest odnotowywany także w przypadku mięśniaków macicy, raka jajnika, marskości wątroby i innych schorzeń.

Ostateczne rozpoznanie endometriozy jest możliwe poprzez wykonanie laparoskopii zwiadowczej z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego.

5. Sposoby leczenia torbieli endometrialnej

Torbiel endometrialna - leczenie? W terapii stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i hormonalne lub usuwa się zmianę metodami laparoskopowymi.

Wybór metody leczenia torbieli czekoladowej zależy od wielu czynników, m.in. od stopnia zaawansowania choroby, od rozmiaru zmiany, a także od ogólnego stanu zdrowia pacjentki i jej planów związanych z macierzyństwem.

Leczenie hormonalne zwykle polega na stosowaniu tabletek antykoncepcyjnych, bez tygodniowej przerwy na krwawienie, co sprawia, że torbiel nie powiększa się. Forma ta nie sprawdza się jednak w przypadku kobiet, które chcą zajść w ciążę. W takiej sytuacji pacjentki kierowane są na operację.

6. Czy torbiel endometrialna może zagrażać zdrowiu?

Leczenie torbieli czekoladowej jest konieczne, aby nie doszło do jej pęknięcia. Jest to groźne powikłanie - może powodować wylanie się krwawej treści do jamy otrzewnej, co prowadzi do podrażnienia otrzewnej, a to z kolei może wywołać ostre zapalenie otrzewnej, stanowiące zagrożenie życia. Ponadto zalegająca w jamie otrzewnej krew może prowadzić do infekcji i posocznicy.

Nieleczona torbiel endometrialna zwiększa również ryzyko wystąpienia raka jajnika.

7. Czy torbiel endometrialna może prowadzić do niepłodności?

Torbiel endometrialna a ciąża? Warto mieć na uwadze, że w wyniku choroby dochodzi do obniżenia płodności - torbiel endometrialna zaburza funkcjonowanie jajników, powodując ich przedwczesną niewydolność oraz problemy z owulacją. Zmniejszyć się może także rezerwa jajnikowa.

W przypadku zaś, gdy dojdzie do zapłodnienia, torbiel czekoladowa może komplikować przebieg ciąży. Nie warto zatem zwlekać z rozpoczęciem leczenia.