Badanie ginekologiczne - kiedy je wykonać, jak przebiega
Badanie ginekologiczne należy do najczęściej wykonywanych badań diagnostycznych u kobiet. Jego celem jest ocena stanu narządów rodnych pacjentki. Badanie ginekologiczne składa się z wywiadu lekarskiego (rozmowa lekarza z pacjentką) oraz badania przedmiotowego wewnętrznego (badanie przez pochwę lub przez odbyt). Jest to proste, bezpieczne badanie, nieobarczone ryzykiem powikłań.
1. Badanie ginekologiczne - kiedy je wykonać?
Zaleca się, by kobiety poddawały się badaniu ginekologicznemu co 6-12 miesięcy. Badanie to warto wykonywać systematycznie w ramach kontrolnych badań profilaktycznych, podobnie jak badanie piersi. Regularne badania diagnostyczne pozwalają bowiem na wczesne wykrycie ewentualnych zmian i procesów chorobowych oraz na podjęcie skutecznego leczenia. Należy uświadomić sobie, że choroby układu rozrodczego często przebiegają bezobjawowo, a kobiety, które unikają badań ginekologicznych, zakładając, że brak objawów jest równoznaczny z dobrym stanem zdrowia, nierzadko odbierają sobie szansę na całkowite wyleczenie w razie groźnej choroby.
Objawy, które powinny skłonić każdą kobietę do wykonania badania ginekologicznego to m.in.:
- silne bóle menstruacyjne, które nie ustępują mimo zażycia leków przeciwbólowych,
- nieregularne, obfite i zbyt częste miesiączki,
- bóle podbrzusza niemające związku z cyklem miesięcznym.
W przypadku młodych kobiet badanie ginekologiczne jest zalecane, gdy występują objawy opóźnionego lub zbyt wczesnego dojrzewania.
2. Badanie ginekologiczne - jak przebiega?
Po zakończeniu wywiadu lekarskiego pacjentka kładzie się na fotelu ginekologicznym. Lekarz rozchyla jej wargi sromowe i powoli wprowadza sterylny wziernik do pochwy. Wielkość wziernika jest dobierana do warunków anatomicznych kobiety oraz jej wieku. Wziernik pozwala ginekologowi na oględziny pochwy. Szczególnie dużo uwagi poświęca się szyjce macicy. Kolejny etap badania ginekologicznego to pobranie rozmazu z szyjki macicy oraz pochwy. Uzyskany materiał służy do przeprowadzenia badania cytologicznego. Cytologia ma kluczowe znaczenie w diagnostyce chorób układu rozrodczego kobiety, w tym raka szyjki macicy.
Następnie lekarz wyjmuje wziernik i przechodzi do badania wewnętrznego (tzw. badanie zestawione lub dwuręczne). Dwoma palcami jednej ręki („ręka wewnętrzna”), wprowadzonymi do pochwy, bada sklepienie pochwy oraz szyjkę macicy z jej ujściem zewnętrznym. Drugą ręką („ręka zewnętrzna”) ginekolog uciska podbrzusze pacjentki. W ten sposób bada macicę – jej położenie, topografię w relacji do ścian miednicy, konsystencję oraz wielkość. Badanie ginekologiczne służy także ocenie stanu jajowodów i jajników (wielkość, bolesność, konsystencja).
Jeśli pacjentką jest dziewczynka, dziewica lub kobieta w starszym wieku, badanie ginekologiczne przebiega w odmienny sposób. Brak możliwości wprowadzenia dwóch palców do pochwy sprawia bowiem, że koniecznością staje się badanie przez odbyt. Można przeprowadzić je badaniem zestawionym (ręka „wewnętrzna” i „zewnętrzna”).
Regularne badania ginekologiczne pozwalają na wykrycie procesów chorobowych na wczesnym etapie ich zaawansowania. Badając się, zwiększasz swoje szanse na długie życie.