Choroby skóry u kobiet w ciąży

Świąd w ciąży jest często jej efektem ubocznym, dosyć dokuczliwym, i związanym z objawami cholestazy ciążowej. Ten stan może być spowodowany przez wzrost poziomu soli kwasów żółciowych z wątroby w organizmie w czasie ciąży oraz na skutek nadmiernej reakcji wątroby na wzrost stężenia estrogenów.

W ciężkiej postaci choroby może wystąpić żółtaczka, zaburzenia wchłaniania kwasów, spadek wagi ciężarnej, zahamowanie wzrostu płodu. Zwykle jednak choroba przebiega łagodnie i nie stanowi zagrożenia dla matki czy dziecka.

Zmiany jakie pojawiają się przy tym schorzeniu są swędzące i mają charakter bąbli pokrzywkowych i grudek. Pojawiają się w trzecim trymestrze, głównie w czasie pierwszej ciąży. Występują w okolicach rozstępów skórnych, później na tułowiu i kończynach. Nie są zagrożeniem dla matki ani dla dziecka. Jest to najprawdopodobniej najczęstsza choroba skóry w czasie ciąży. Pokrzywka alergiczna, pojawia się w niej ostka (uogólniona wysypka skórna), która kilka tygodni po porodzie zanika.

Ta rzadka choroba skóry pojawia się w wyniku nadwrażliwości na wzrastający intensywnie poziom progesteronu na początku ciąży. Podnosi ryzyko wystąpienia poronienia. Początkowo pojawia się jako zmiany przypominające trądzik. Obejmuje najpierw grzbiety dłoni, a następnie kolana, pośladki i uda. Wykwity nie są swędzące, ale mogą pojawić się bóle stawowe, zapalenie stawów i zmiany w płucach. Po poronieniu zmiany samoistnie ustępują. Pojawiają się w kolejnych ciążach, czy po zastosowaniu leków zawierających progesteron.

Ta choroba w ciąży ma podłoże immunologiczne i występuje rzadko. Charakterystyczne objawy schorzenia to pęcherzyki, grudki lub duże pęcherze pojawiające się na skórze w okolicy okołopępkowej lub na innych częściach tułowia; może zajmować pośladki, przedramiona, powierzchnie dłoniowe rąk i podeszwowe stóp; rzadziej na skórze owłosionej głowy i twarzy. Choroba występuje w ciąży i cofa się po porodzie. W przypadkach o ciężkim przebiegu leczy się ją doustnymi sterydami. Opryszczka w ciąży może mieć wpływ na przebieg ciąży – zahamowuje rozwój płodu i podnosi ryzyko porodu przedwczesnego.

Choroba występuje rzadko i jest jedną z odmian uogólnionej łuszczycy krostkowej. Najczęściej pojawia się w trzecim trymestrze ciąży. Objawem choroby są krostki, które pojawiają się w okolicy fałdów skóry, zgięć stawów, na wewnętrznej części ud, podbrzuszu. Towarzyszy temu wysoka temperatura, bóle stawów, biegunka, wymioty, obrzęki. Poziom wapna i fosforu może się obniżyć i upośledzać przepływ krwi przez łożysko, co może skutkować obumarciem płodu. Choroba skóry stanowi także zagrożenie dla matki – może spowodować u niej niewydolność nerek i krążenia. Jeśli płód jest zagrożony niedotlenieniem, ciąża powinna być zakończona poprzez cesarskie cięcie. Zmiany ustępują po porodzie, ale nawracają w każdej następnej ciąży.

Takie zmiany w ciąży występują bardzo rzadko. Grudkowe zapalenie skóry ciężarnych objawia się poprzez czerwone swędzące grudki, które mogą przekształcać się w nadżerki i strupy. Pojawiają się na tułowiu i mogą przejść na kończyny. Po dziesięciu dniach po zmianach pozostają przebarwienia. Pojawia się silne swędzenie. Schorzenie nie jest groźne dla matki, ale może powodować poronienie lub obumarcie płodu.

Najczęstsze zmiany pigmentacji w ciąży nazywane są przebarwieniami lub ciemnieniem skóry. Przyjmuje się, że ciemnienie skóry powodowane jest przez wyższy poziom estrogenów, progesteronu i hormonu stymulującego melanocyty. Ten ostatni jest hormonem, który powoduje, że komórki wytwarzające pigment produkują więcej melaniny. Obszary, które były ciemniejsze przed ciążą, takie jak sutki, skóra narządów płciowych, pod pachami i wewnętrzna strona ud mają tendencję do ciemnienia. Czasem na brzuchu pojawia się ciemniejsza linia (linea nigra). Inne kobiety doświadczają ciemnienia skóry na twarzy, które nazywane jest ostudą.

Źródła

1. Jabłońska S., Majewski S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010, ISBN 978-83-200-4154-5
2. Campbell J.L., Chapman M.S., Dinulos J.G.H., Habif T.P., Zug K.A. Dermatologia - diagnostyka różnicowa, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-039-9
3. Kaszuba A. (red.), Leczenie chorób skóry, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-027-6
4. Dębski R. Ginekologia kliniczna Tom 1-3, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-013-9