Dyslalia. Jak rozpoznać objawy u dziecka, jak ją wyleczyć?

Dyslalia jest jedną z najczęściej stawianych diagnoz u logopedy. Termin ten oznacza zaburzenie mowy, które polega na niewypowiadaniu przez dziecka jednej bądź kilku głosek lub błędnej wymowie niektórych wyrazów.

W wypowiedziach dzieci zachowane są rytm, akcent i melodia, jednak ich mowa jest mało lub zupełnie niezrozumiała, tworząc tak zwany bełkot.

Przez swe szerokie znaczenie, dyslalia obejmuje takie wady wymowy, jak:

• seplenienie (sygmatyzm);
• kappacyzm (niewłaściwa wymowa głoski k);
• gammacyzm (niewłaściwa wymowa głoski g);
• lambdacyzm (niewłaściwa wymowa głoski l);
• betacyzm (niewłaściwa wymowa głoski b i p);
• reranie (rotacyzm, niewłaściwa wymowa głoski r);
• mowa bezdźwięczna (zastępowanie głosek dźwięcznych bezdźwięcznymi).

Co powoduje dyslalię u dzieci? Wśród przyczyn wymienić możemy m.in.:

• nieprawidłowa budowa języka;
• anomalie zębowe;
• zniekształcenie zgryzu;
• zmiany anatomiczne aparat artykulacyjnego;
• niewłaściwa budowa podniebienia;
• przerost trzeciego migdałka;
• polipy;
• przerost śluzówki nosa;
• mała sprawność warg, języka;
• niewłaściwe funkcjonowanie narządów mowy;
• brak pionizacji języka (infantylne połykanie);
• zaburzenie słuchu fonetycznego;
• mniejsza słyszalność;
• niewłaściwe wzorce wymowy, atmosfera i styl wychowania oraz postawa rodziców;
• brak stymulacji rozwoju mowy;
• brak zainteresowania mową innych;
• opóźniony rozwój emocjonalny i psychomotoryczny;
• zaburzenie analizy i syntezy słuchowej.

Jak dzielimy dyslalię? Rodzaje tego zaburzenia możemy podzielić według kilku kryteriów:

1. Ze względu na kryteria objawowe:

• dyslalia sylabowa;
• dyslalia głoskowa;
• dyslalia zdaniowa;
• dyslalia wyrazowa.

1. Ze względu na przyczyny:

• dyslalia sensoryczna;
• dyslalia organiczna;
• dyslalia motoryczna;
• dyslalia funkcjonalna;
• dyslalia pochodzenia odwodowego;
• dyslalia pochodzenia ośrodkowego.

1. Ze względu na liczbę zniekształconych głosek:

• dyslalia wieloraka;
• dyslalia jednoraka;
• dyslalia całkowita.

Wielu rodziców zastanawia się jak leczyć dyslalię. Leczenie zależy od jej rodzaju i przyczyny. Jeśli wynika z przyczyn anatomicznych, takich jak np. niewłaściwa budowa języka, zwykle konieczne jest skorygowanie danej nieprawidłowości, a dopiero później terapia logopedyczna.

Jeśli dyslalia wynika z innych przyczyn, jej leczenie jest dopasowywane do jej rodzaju i głównie polega na regularnych ćwiczeniach języka i warg, zgodnie z konkretną wadą wymowy.

Ćwiczenia te usprawniają aparat mowy, wydłużają fazę wydechu i wspomagają właściwy oddech, dzięki czemu dziecko uczy się w sposób poprawny wymawiać głoski, z którymi miał wcześniej trudności.