Endometrium. Jaką rolę pełni w organizmie kobiety?

Endometrium to błona śluzowa macicy, która naturalnie ściele jamę trzonu macicy. Ma wpływ na funkcjonowanie każdej kobiety, ponieważ to właśnie ona umożliwia zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki, a gdy nie dojdzie do zapłodnienia - złuszcza się jako krew miesiączkowa.

Budowa oraz funkcje endometrium zmieniają się wraz z cyklem menstruacyjnym, jak również z wiekiem każdej kobiety. Zmiany te są możliwe dzięki działaniu żeńskich hormonów płciowych, takich jak m.in. estrogeny czy progesteron.

Zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej i prawidłowy przebieg ciąży zależy od prawidłowej pracy tej błony, dlatego warto dowiedzieć się więcej na temat endometrium i ewentualnych chorób z nim związanych.

Endometrium to jedna z trzech warstw ściany macicy, na którą składają się:

• błona surowicza;
• błona mięśniowa;
• błona śluzowa (endometrium).

Położone jest bezpośrednio na błonie mięśniowej i jest pokryte nabłonkiem. Endometrium zbudowane jest komórek nabłonka, nerwów, tkanki łącznej, komórek układu odpornościowego, naczyń krwionośnych oraz gruczołów, które odpowiadają za produkcję wydzieliny.

Błona śluzowa macicy dzieli się z kolei na dwie warstwy:

• podstawną - ta warstwa nie zmienia się w czasie cyklu, ma stałą strukturę, stanowi zapas pod odbudowę warstwy czynnościowej;
• czynnościową (funkcjonalną) - w tej warstwie zachodzą właściwe zmiany w czasie cyklu.

Jaka jest prawidłowa grubość endometrium? W zależności od fazy cyklu i wieku: dla dziewcząt, które pierwszą miesiączką mają przed sobą, grubość endometrium wynosi od 0,3 do 0,5 mm.

U dojrzałych kobiet endometrium w pierwszej fazie cyklu wynosi od 7 do 9 mm, w drugiej fazie do 15 mm. U kobiet w okresie menopauzalnym, stosujących terapię hormonalną, grubość endometrium wynosi do 8 mm.

Około 14 dnia cyklu następuje owulacja - z pęcherzyka jajnikowego uwalniana jest komórka jajowa, pęcherzyk zmienia się w ciałko żółte i właśnie ono odpowiada za produkcję progesteronu.

Warstwa czynnościowa pod wpływem tego hormonu zwiększa swą grubość, poprzez rozrastanie się gruczołów, naczyń krwionośnych i komórek, aby przygotować się do stworzenia odpowiedniego miejsca dla zarodka i aby zapewnić mu niezbędne składniki odżywcze.

Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia i zagnieżdżenia się zarodka, warstwa ta złuszcza się i zostaje usunięta jako menstruacja.

Po krwawieniu miesięcznym cały proces rozpoczyna się od nowa - warstwa czynnościowa za sprawą estrogenów odbudowuje się z warstwy podstawnej.

Zmiany endometrium nazywamy cyklem endometrialnym, który składa się z trzech faz:

• proliferacja (namnażanie);
• sekrecja (wydzielanie);
• menstruacja (złuszczanie).

Funkcja endometrium zmienia się w momencie, gdy dochodzi do zapłodnienia. Progesteron uwalniany z ciałka żółtego sprawia, że błona śluzowa rozwija się, ostatecznie zmieniając się w doczesną ciążową, która staje się matczyną częścią łożyska. Od warstwy doczesnej zależy przepływ krwi i składników odżywczych, dzięki czemu płód może się prawidłowo rozwijać.

Składa się z dwóch warstw:

• zbitej;
• gąbczastej.

Jest wypełniona substancjami odżywczymi, które zaopatrują zarodek do momentu jego całkowitego zagnieżdżenia. Pomaga również utrzymać i donosić ciążę dzięki komórkom odpornościowym, które w obrębie tej tkanki działają w nieco inny sposób i sprawiają, że ciało ciężarnej nie rozpoznaje płodu jako obcego elementu, który należy zwalczyć.

Endometrium jest narażone na różne choroby, które objawiają się zwykle:

• zaburzeniem miesiączkowania;
• niepłodnością i problemami z poczęciem;
• krwawieniem z dróg rodnych;
• dolegliwościami bólowymi;
• skrzepami podczas okresu.

Diagnostyka endometrium to między innymi:

• USG transwaginalne;
• biopsja endometrium;
• histeroskopia.

Choroby endometrium to:

• stan zapalny endometrium;
• endometrioza;
• zrosty endometrium;
• polipy endometrialne;
• rozrost endometrium;
• rak endometrium;
• atrofia endometrium.