Grzybica w ciąży
Grzybica w ciąży jest dość częstą infekcją okolic intymnych. Występowaniu grzybicy pochwy w ciąży sprzyja osłabienie odporności kobiety i przewlekłe przekrwienie śluzówki pochwy. W drogach rodnych ciężarnej wzrasta temperatura, robi się bardziej wilgotno i występuje dużo składników odżywczych. Takie warunki doskonale odpowiadają rozwojowi grzybów. W czasie ciąży należy pamiętać o ostrożnym stosowaniu leków doustnych i to na wyraźne wskazanie ginekologa. Najczęściej w leczeniu grzybicy pochwy w ciąży stosowana jest nystatyna w ciąży.
1. Grzybicze zapalenie pochwy
Zapalenie pochwy wywołane drożdżakami lub innymi grzybami dotyczy prawie 75% kobiet, przynajmniej raz w życiu. Przyczynę zapalenia pochwy najłatwiej ustalić, wykonując wymaz z pochwy.
Klasycznymi objawami zakażenia grzybiczego są: świąd i/lub pieczenie sromu, zaczerwienie sromu, biały nalot na wewnętrznych wargach sromowych, gęste upławy – białe lub żółte, o serowatej konsystencji.
Dolegliwości nie są stałe – raz występują, a raz nie. Czasami pojawiają się objawy ze strony układu moczowego, np. pieczenie podczas oddawania moczu, częstomocz, oddawanie moczu porcjami, uczucie nieopróżnionego pęcherza.
Kobiety często odwlekają wizytę u ginekologa, licząc, że objawy same z czasem ustąpią. Grzybicy pochwy nie wolno jednak lekceważyć, zwłaszcza w ciąży. Wszelkie infekcje grzybicze pochwy należy wyleczyć przed terminem porodu, ponieważ dziecko, przechodząc przez kanał rodny, ma styczność z drobnoustrojami i łatwo może się nimi zarazić z powodu nie w pełni wykształconego systemu odpornościowego.
Ponadto, przewlekłe grzybicze zapalenie pochwy grozi zapaleniem przydatków i nawracającymi zapaleniami dróg moczowych w ciąży.
2. Grzybica pochwy w czasie porodu
Czasami infekcja grzybicza pochwy jest niedoleczona i występuje w momencie porodu. Noworodek, przechodząc przez kanał rodny, zakaża się drożdżakami. U dziecka występują wówczas pleśniawki.
Mogą się one rozprzestrzeniać na przewód pokarmowy noworodka i objąć nawet okolicę okołoodbytniczą. Objawem grzybiczego zakażenia śluzówki odbytu bywają odparzenia pieluszkowe. Jeśli odparzenia nie ustępują przy stosowaniu tradycyjnego leczenia, można podejrzewać u dziecka obecność grzybów.
Doskonałe efekty daje wtedy leczenie przeciwgrzybicze – pędzlowanie nystatyną pleśniawek i odparzeń. Czasami infekcja grzybicza u noworodka z pleśniawkami nawraca poprzez karmienie. Dziecko zakaża sutek piersi, a potem znów samo się infekuje. Pomóc może w takiej sytuacji smarowanie nystatyną również brodawek sutkowych. Maść należy zmyć przed przystawieniem dziecka do piersi.
3. Przyczyny grzybicy pochwy
Za grzybicze zapalenie pochwy odpowiada grzyb, drożdżak Candida albicans. Infekcji grzybiczej pochwy sprzyja zachwianie jej naturalnej flory bakteryjnej oraz osłabienie odporności organizmu. Komórki grzyba namnażają się w drogach rodnych kobiety, niszczą pH właściwe pochwie, zmieniają florę bakteryjną i powodują przykre objawy.
Wystąpienie pierwszej lub kolejnej infekcji grzybiczej pochwy związane jest często z leczeniem antybiotykami. Korzystnym środowiskiem dla rozwoju grzybów jest wysokie stężenie cukru we krwi, dlatego grzybica pochwy występuje bardzo często u kobiet chorujących na cukrzycę, w tym na cukrzycę ciążową.
Ryzyko infekcji grzybiczej wzrasta u kobiet otyłych, cierpiących na niedobory żelaza, poddających się sterydoterapii. W pojawieniu się objawów grzybicy ważną rolę odgrywają czynniki mechaniczne: ciasne ubranie, syntetyczna, nieprzepuszczająca powietrza bielizna, zbyt mocne podmywanie się.
4. Zapobieganie nawrotom grzybicy pochwy
W nawracającej grzybicy pochwy i sromu warto:
- sprawdzić poziom glukozy we krwi celem wykluczenia cukrzycy;
- odstąpić od depilacji sromu;
- używać nieobcisłej, bawełnianej bielizny;
- stosować doustne probiotyki celem wyrównywania flory bakteryjnej pochwy;
- podmywać się tylko dłonią (nie myjką) codziennie wieczorem, ale niezbyt długo,;
- używać do podmywania zwykłego mydła glicerynowego bez substancji chemicznych;
- podcierać się po oddaniu stolca od przodu ku tyłowi;
- unikać korzystania z basenów, sauny, solariów, publicznych toalet;
- stosować podczas stosunku prezerwatywę.
5. Leczenie grzybicy pochwy w ciąży
Należy pamiętać, że żadne leczenie – stosowane miejscowo maści, globulki dopochwowe, doustne leki przeciwgrzybicze – nie prowadzą do trwałego usunięcia zarodników Candida albicans z organizmu kobiety.
Leczenie służy jedynie zniwelowaniu objawów grzybicy. Uporczywe, mocno nasilone lub nawracające zapalenie grzybicze pochwy skłania do podawania doustnych leków przeciwgrzybiczych. Skuteczny może być np. Pimafucin w ciąży. Czasami konieczne jest stosowanie miejscowo działających leków u partnera seksualnego.
Przy pierwszych objawach infekcji grzybiczej powinno się stosować krem przeciwgrzybiczy, płukanki z octu (2 łyżki octu na 1 l wody) przez pięć dni oraz zażywać witaminę C w tabletkach celem zakwaszenia moczu. Środowisko pH pochwy warto kontrolować papierkiem lakmusowym (właściwe pH pochwy: 3,6-4,5 – środowisko kwaśne).