Heterochromia centralna, częściowa i całkowita. Czy jest grożna?

Heterochromia (różnobarwność tęczówki) to nic innego jak wielokolorowa tęczówka lub też oczy o różnych kolorach. Jest to niegroźna wada genetyczna, która dotyka około 1 procent populacji. Występuje zarówno u ludzi jak u zwierząt, czego dobrym przykładem jest znana rasa psów - Husky.

Heterochromia polega na nierównomiernym rozmieszczeniu barwnika w obrębie jednego lub dwóch oczu. Mimo iż stan te nazywany jest wadą wzroku, to w większości przypadków nie jest kojarzona z innymi problemami zdrowotnymi.

Wada ta wzbudza fascynację, nie powodując ostracyzmu społecznego, a można powiedzieć, że wręcz przeciwnie. Mnóstwo osób marzy o oryginalnych oczach o różnych kolorach, czego dowodem są wielobarwne soczewki kontaktowe.

Wiele osób ze świata filmu i estrady może pochwalić się tą wadą, m.in. aktorka Jane Saymour czy Mila Kunis.

Możemy wyróżnić trzy rodzaje heterochromii:

• heterochromia centralna - w tęczówce znajdują się dwa kolory, z których jeden tworzy pierścień wokół źrenicy, płynnie przechodząc w kolor właściwy dla oczu;
• heterochromia całkowita - każde oko jest innego koloru, np. jedno niebieskie, a drugie zielone;
• heterochromia częściowa - jedynie część tęczówki oka ma inny kolor od reszty; rodzaj te nazywamy też heterochromią jednego oka.

Heterochromia jest wynikiem zaburzeń ilości melaniny, co powoduje zmiany w obrębie tęczówki. Melanina jest substancją, która nadaje kolor skórze, włosom i oczom. Gdy dochodzi do zaburzeń w rozkładzie tego barwnika w tęczówce mamy do czynienia z omawianą heterochromią.

Wada ta może występować od pierwszych chwil życia dziecka, może też pojawić się na późniejszym etapie życia. Wynika wówczas z m.in.:

• urazów oka;
• leczenia jaskry za pomocą kropli do oczu;
• stanów zapalnych struktur oka;
• nerwiakowłókniakowatości typu 1;
• cukrzycy;
• zespołu Hornera;
• czerniaka gałki ocznej.

Przyczyną może być także:

• bielactwo;
• zespół Waardenburga;
• zespół Parry'ego - Romberga;
• zespół Sturge'a - Webera.

Aby zdiagnozować heterochromię właściwie wystarczy spojrzeć komuś w oczy lub w lustro - jeśli jedna tęczówka ma inny kolor niż druga, lub w obrębie jednego oka znajdują się dwie barwy, najprawdopodobniej mamy do czynienia właśnie z tą wadą.

Każda zaobserwowana zmiana w zabarwieniu tęczówki powinna skłonić nas jednak do konsultacji z lekarzem okulistą, szczególnie gdy pojawi się nagle lub gdy zaobserwujemy również inne objawy.

Specjalista przeprowadzi odpowiednie badania, na podstawie których z łatwością określi stan poszczególnych struktur oka.

Leczenie heterochromii zazwyczaj opiera się na eliminacji przyczyn, zależnie od ich rodzaju i objawów towarzyszących. Sama wada, jeśli jest wynikiem mutacji, nie jest uleczalna i pozostaje z nami do końca życia.

Jeśli heterochromia oka nie powoduje zmian w jego aparacie i jest wadą izolowaną, nie jest konieczne leczenie. Wielobarwność tęczówki w takim przypadku pozostaje cechą charakterystyczną danej osoby, bez żadnych konsekwencji zdrowotnych.

Jeśli zaś heterochromia powoduje dyskomfort w życiu pacjenta, dobrym rozwiązaniem jest zakup jednokolorowych szkieł kontaktowych.

W przypadku, gdy heterochromia ujawni się u dziecka w wieku 3 - 4 lat, najprawdopodobniej będzie wynikiem pojedynczej, niegroźnej wady genetycznej. Będzie to już na zawsze cecha wyróżniająca dane dziecko. Warto jednak skonsultować się w takiej sytuacji z lekarzem, aby sprawdzić, czy nie jest to wynik jakiejś poważniejszej choroby. Sama różnobarwność jednak nie jest groźna.

Jeśli zaś heterochromia pojawi się w późniejszym wieku, jej podłożem może być choroba. W takiej sytuacji leczy się przypadłość, która tę różnobarność tęczówek spowodowała.