Kaszel - czym jest?
Kaszel to odruch obronny, do którego dochodzi po podrażnieniu śluzówki. Jest to typowy symptom schorzeń układu oddechowego. Może być spowodowany przez ciało obce w drogach oddechowych, substancje drażniące we wdychanym powietrzu, pyły, zalegającą wydzielinę w drogach oddechowych oraz przez drobnoustroje chorobotwórcze. Podczas kaszlu dochodzi najpierw do wzrostu ciśnienia w drogach oddechowych, a następnie do gwałtownego wyrzutu powietrza wraz z zalegającymi substancjami.
1. Przyczyny kaszlu
Kaszel może być spowodowany przez różne czynniki. Najczęściej dochodzi do niego w momencie zakażenia dróg oddechowych. Dość często również kaszel towarzyszy innym schorzeniom, na przykład chorobom układu krążenia, alergiom lub chorobom przewodu pokarmowego. Może on występować także podczas zażywania niektórych leków. Odruch ten może mieć również podłoże psychogenne. Czasami nie jest możliwe ustalenie przyczyny kaszlu, przyjmuje się wtedy, że ma on charakter idiopatyczny.
Kaszel może mieć różny charakter. O kaszlu suchym mówimy, gdy nie towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny. Ten typ kaszlu można zaobserwować najczęściej w początkowym stadium zakażenia dróg oddechowych. Występuje on także w trakcie astmy oskrzelowej, niewydolności serca, choroby śródmiąższowej płuc lub podczas stosowania niektórych leków między innymi inhibitorów ACE.
Drugim rodzajem kaszlu jest tak zwany kaszel produktywny, czyli mokry. Odruch ten jest wywoływany przez zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę i umożliwia jej wydalenie z organizmu. Do nadprodukcji wydzieliny dochodzi najczęściej podczas infekcji dróg oddechowych, między innymi w trakcie zapalenia zatok, zapalenia oskrzeli oraz zapalenia płuc. Kaszel mokry towarzyszy również takim schorzeniom układu oddechowego jak mukowiscydoza oraz ropień płuc.
Kaszel dzieli się również ze względu na czas jego trwania. O kaszlu ostrym mówimy, gdy trwa on krócej niż trzy tygodnie. Jego przyczynami są zazwyczaj infekcje dróg oddechowych oraz reakcje na alergeny. Ostry kaszel może być także wywołany przez obecność ciała obcego w drogach oddechowych lub substancję drażniącą we wdychanym powietrzu. Kaszel może być również objawem poważnej dolegliwości, takiej jak zatorowość płucna, zapalenie płuc lub obrzęk płuc.
Kolejnym rodzajem kaszlu jest kaszel podostry. Trwa on od trzech do ośmiu tygodni i najczęściej jest następstwem wirusowej infekcji dróg oddechowych. Zakażenie bardzo często powoduje nadwrażliwość dróg oddechowych na różne czynniki zewnętrzne, na przykład wysoką lub niską temperaturę powietrza. O kaszlu przewlekłym mówi się, gdy trwa on dłużej niż osiem tygodni. Ten rodzaj odruchu może być spowodowany przez wiele czynników.
Najczęściej jest on wynikiem zapalenia śluzówki nosa na tle alergicznym lub stanu zapalnego zatok obocznych nosa. Kaszel przewlekły towarzyszy również wielu innym schorzeniom, takim jak astma oskrzelowa, przebyta infekcja górnych dróg oddechowych, rak płuc, schorzenia śródmiąższowe płuc, refluks żołądkowo-przełykowy, niewydolność serca. Kaszel o charakterze przewlekłym może być także wynikiem przyjmowania leków z grupy tak zwanych inhibitorów konwertazy angiotensyny. Czasami ma on podłoże psychogenne, występuje na przykład w sytuacjach stresowych. Kaszel przewlekły może być również wywołany przez długotrwałe palenie tytoniu.
2. Leczenie kaszlu
Kaszel powstały w wyniku przeziębienia można leczyć domowymi sposobami. Dobre efekty przynosi nacieranie klatki piersiowej spirytusem salicylowym lub kamforowym. Można również zastosować preparaty napotne, takie jak napar z czarnego bzu lub kwiatu lipy. Lecząc się w domu, należy pamiętać, by dostosować metody terapii do rodzaju kaszlu. Nie należy stosować środków o działaniu przeciwkaszlowym w przypadku kaszlu produktywnego, ponieważ pomaga on pozbyć się zalegającej wydzieliny w drogach oddechowych.
Musisz to wiedzieć
Kaszel występuje również w przypadku ciężkich dolegliwości. Wtedy leczenie powinno odbywać się pod nadzorem lekarza. Taki kaszel ma zazwyczaj charakter przyczynowy. Nie ma jednej uniwersalnej metody na kaszel. Gdy na przykład przyczyną jest astma oskrzelowa lub przewlekła obturacyjna choroba płuc, wykorzystuje się głównie preparaty rozszerzające oskrzela oraz hamujące proces zapalny. Gdy natomiast przyczyną kaszlu jest alergia, terapia polega na wykorzystaniu preparatów przeciwhistaminowych.