Nadciśnienie tętnicze w ciąży

Wyróżnia się dwa podstawowe typy nadciśnienia – pierwotne i wtórne. Przyczyna nadciśnienia pierwotnego nie jest jeszcze znana, ale ponieważ często występuje w rodzinie, uważa się, że geny mogą być zaangażowane w jego powstawanie.

U niektórych osób rozwija się nadciśnienie wtórne, związane z chorobami nerek, zwężeniem tętnicy nerki, guzami nadnerczy. W takich przypadkach wyleczenie pierwszej choroby rozwiązuje problem nadciśnienia. Trzeci typ nadciśnienia to nadciśnienie indukowane ciążą. U niektórych kobiet nadciśnienie rozpoznane zostaje w ciąży. Może ono występować w drugiej połowie ciąży, zwykle w trzecim trymestrze ciąży.

Większość kobiet zmagających się z nadciśnieniem tętniczym w ciąży. W trakcie zwykłej ciąży ciśnienie opada pod koniec pierwszego trymestru i wzrasta w trzecim. U kobiet z przewlekłym nadciśnieniem tętniczym jest tak samo.

Jednakże w niektórych przypadkach ciśnienie rośnie w trakcie ciąży, co powoduje ciążę wysokiego ryzyka:

• zwiększone ryzyko wystąpienia udaru mózgu,
• stan przedrzucawkowy – może on spowodować dysfunkcję takich narządów jak wątroba, nerki, zwiększyć ryzyko krwawienia, przekuć w napad rzucawkowy; stan przedrzucawkowy pojawia się częściej u kobiet, u których choroba nie jest kontrolowana ani ustabilizowana,
• innym powikłaniem może być przedwczesny poród i przedwczesne odklejenie się łożyska.

Jeśli ciśnienie tętnicze w ciąży wzrośnie na tyle, że będzie narażało kobietę na ryzyko udaru, lekarz może zdecydować o wcześniejszym zakończeniu ciąży. Tak samo, jeśli pojawi się stan przedrzucawkowy w ciąży. Dziecko jest wtedy wcześniakiem. Czasem poród odbywa się przez cesarskie cięcie. Nadciśnienie tętnicze może również wpływać na rozwój łożyska, co jest ważne dla odżywiania i wzrostu płodu.

Niektóre leki na nadciśnienie nie są zalecane w ciąży, dlatego jeszcze przed ciążą lekarz może przepisać inne środki. Nie wiadomo dokładnie, które leki są szkodliwe w ciąży, dlatego stosowane są te, które używane są najdłużej i nie powodowały poważnych problemów w ciąży.

Prawidłowe ciśnienie krwi poza ciążą powinno wynosić mniej niż 140/90 mg Hg. W ciąży wartości są nieco luźniejsze, ponieważ najważniejsze jest by dziecko otrzymywało odpowiednią ilość krwi. Poza tym dlatego, że ciąża trwa tylko 9 miesięcy, lekarz nie skupia się na długoterminowych skutkach nadciśnienia.

Kobieta chorująca na nadciśnienie będzie w czasie ciąży częściej odwiedzała lekarza w trakcie trzeciego semestru, by:

• ciśnienie krwi będzie dokładniej monitorowane,
• lekarz przeprowadził badanie USG w ciąży i ocenił ilość płynu owodniowego,
• zbadać mocz na obecność białka, co mogłoby wskazywać na wystąpienie powikłań,
• wykonać badania krwi – morfologię i sprawdzić czynność wątroby i nerek.

• ciśnienie nie jest wyższe niż zazwyczaj,
• pojawiają się bóle głowy,
• pojawia się opuchlizna ma dłoniach i twarze lub łydkach,
• nie spada częstotliwość ruchów dziecka – w trzecim trymestrze matka powinna czuć jego ruchy kilka razy w ciągu godziny.

Jeśli kobieta zauważy któreś z tych objawów, powinna skontaktować się z lekarzem.

By ciąża przebiegała prawidłowo, a dziecko urodziło zdrowe, warto by kobieta:

• jeszcze przed ciążą porozumiała się z lekarzem i miała zmienione leki,
• sprawdziła kondycję nerek,
• jeśli kobieta ma nadwagę, warto, aby zrzuciła zbędne kilogramy, ponieważ zbyt duża waga może przyczynić się do stanu przedrzucawkowego,
• już w czasie ciąży kontrolowała ciśnienie tak często, jak zalecił lekarz,
• regularnie odwiedzała lekarza w czasie wizyt kontrolnych.

Większość leków, które obniżają ciśnienie krwi podawane w ciąży są bezpieczne również w okresie karmienia piersią. Po porodzie przyjmując przepisane leki i odwiedzając regularnie lekarza, kobieta musi dbać o siebie, by zminimalizować ryzyko wystąpienia długoterminowych skutków nadciśnienia, takich jak choroby nerek czy serca.

Powinna prowadzić zdrowy tryb życia, zwracając szczególnie uwagę na prawidłową dietę w nadciśnieniu i utrzymanie wagi, unikanie tytoniu i alkoholu. Gdy minie okres połogu, kobieta może zapytać lekarza, jakie ćwiczenia będą najlepsze w jej sytuacji.

Źródła

1. Dambro M.R. 5 minut konsultacji klinicznej, Urban & Partner, Wrocław 2006, ISBN 83-89581-97-3
2. Hyla-Klekot L., Kokot F. (red.), Davidson Choroby wewnętrzne, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-074-0
3. Kuna P. (red.), Davidson Przypadki kliniczne, Urban & Partner, Wrocław 2010, ISBN 978-83-7609-179-2
4. Kaleta M. (red.), Podstawy położnictwa. Najważniejsze zagadnienia, Urban & Partner, Wrocław 2011, ISBN 978-83-7609-254-6