Nietrzymanie moczu u dzieci
Nietrzymanie moczu zdarza się u wielu dzieci. Może mieć formę moczenia nocnego - i tak jest najczęściej – lub nietrzymania moczu w ciągu dnia. Moczenie nocne i nietrzymanie moczu u dzieci może mieć różne przyczyny, różnie też może wyglądać leczenie problemu. Dość często zdarza się, że dziecko samo wyrasta z tego problemu, jednak nie jest tak zawsze, dlatego nie należy go nigdy lekceważyć.
1. Rodzaje nietrzymania moczu u dzieci
Moczenie pierwotne u dzieci oznacza, że dziecko od urodzenia nie kontroluje opróżniania pęcherza. Taki rodzaj nietrzymania moczu u dzieci jest najczęstszy. Może być on spowodowany nocną poliurią, czyli niewystarczającym zagęszczeniem i dużą ilością moczu w godzinach nocnych. Taki stan jest wywołany niedoborem wazopresyny w nocy. To najczęstszy rodzaj nietrzymania moczu u dzieci. Wywołuje on tylko moczenie nocne, nie pojawiają się tzw. parcia naglące w ciągu dnia. W innych przypadkach nietrzymanie moczu jest wywołane problemami z kontrolowaniem pęcherza podczas snu. Moczenie pierwotne zwykle łagodnieje z wiekiem i przechodzi samo.
Moczenie wtórne u dzieci to taki rodzaj moczenia, który pojawia się już po „opanowaniu” pęcherza przez dziecko. Kontrolowanie wydalania moczu powinno trwać co najmniej pół roku, aby uznać moczenie za wtórne. Taki rodzaj moczenia u dzieci jest spowodowany zwykle chorobami układu moczowego, a także problemami natury emocjonalnej. Zazwyczaj moczenie wtórne jest jednak wywołane czynnikami organicznymi. Moczenie wtórne może nasilać się z czasem.
Jeśli dziecko nie trzyma moczu w nocy i zdarza mu się popuszczać także w dzień – cierpi ono na nietrzymanie moczu. Taki problem jest wywoływany różnego rodzaju chorobami i wadami. Są to:
- zaburzenia czynnościowe pęcherza (zespół parć naglących),
- zaburzenia neurogenne związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem ośrodków kontrolujących czynności pęcherza w mózgu (zwykle wywołany przepukliną oponowo-rdzeniową),
- wady układu moczowego, takie jak wierzchniactwo, wynicowanie pęcherza moczowego, ektopia moczowodu.
Nietrzymanie moczu dzielimy na nietrzymanie naglące i nietrzymanie wysiłkowe. W przypadku tego pierwszego, dziecko odczuwa nagle silne parcie na pęcherz. Można zauważyć, że dziecko próbuje zapobiec oddaniu moczu, na przykład krzyżując nogi. Moczenie wysiłkowe nie wywołuje takiego odczucia u dziecka, może nawet tego nie zauważyć. Co charakterystyczne, takie popuszczanie moczu ma miejsce w przypadku wysiłku fizycznego i zwiększenia się ciśnienia w jamie brzusznej, na przykład pod wpływem kichania czy kaszlu.
2. Leczenie nietrzymania moczu i moczenia nocnego u dzieci
Leczenie trzeba zacząć od dokładnej diagnostyki. W przypadku moczenia nocnego i nietrzymania moczu w dzień stosuje się badania nieinwazyjne, takie jak:
- badanie ogólne moczu,
- posiew moczu,
- USG jamy brzusznej,
- przepływ cewkowy.
Oprócz tego konieczny jest wywiad lekarski oraz – jeśli nie zostaną wykryte żadne możliwe organiczne przyczyny moczenia nocnego – badanie psychologiczne. W moczeniu nocnym do leczenia stosuje się analogi wazopresyny, a także metodę wybudzania i alarmów w nocy opartych na wykrywaniu moczu. Wieczorem dziecko nie powinno przyjmować zbyt dużo płynów. Jeśli moczenie jest wywołane jakąś chorobą u dziecka (co ma miejsce najczęściej w przypadku nietrzymania moczu w dzień), trzeba zacząć od wyleczenia tej choroby.