Wymaz z pochwy - paciorkowce, opis badania i interpretacja wyników
Kolonizacja dróg rodnych kobiety bakteriami chorobotwórczymi w czasie ciąży może być bardzo niebezpieczna dla rozwijającego się w jej łonie dziecka. Prowadzi to bowiem do ryzyka zakażenia wewnątrzmacicznego drogą wstępującą zarówno jeszcze w czasie ciąży w przypadku uszkodzenia błon płodowych, jak i przede wszystkim w trakcie porodu. Zakażenia te mogą być bardzo niebezpieczne dla płodu, ze względu na możliwość wywołania stanu zapalnego błon płodowych, ich przedwczesnego pęknięcia i doprowadzenia do przedwczesnego porodu. Natomiast jeśli do zakażenia dojdzie w okresie okołoporodowym, może to być przyczyną zagrażających życiu infekcji u noworodka. Szczególnie niebezpieczne pod tym względem są paciorkowce z grupy B, które dość powszechnie kolonizują drogi rodne u kobiet. Z tego względu jest istotne i zalecane wykonywanie w ciąży wymazów i posiewów z pochwy czy szyjki macicy w celu wykrycia ich kolonizacji przez bakterie chorobotwórcze, co umożliwi wczesne wdrożenie antybiotykoterapii i zapobiegnie powikłaniom w czasie ciąży oraz powikłaniom u noworodka.
1. Wymaz z pochwy - paciorkowce
Paciorkowcem z grupy B jest Streptococcus agalactiae. W normalnych warunkach jest to niegroźna bakteria, która stanowi cześć flory fizjologicznej przewodu pokarmowego. Ze względu na bliskość odbytu i pochwy bardzo łatwo dochodzi do kolonizacji dróg rodnych tą bakterią. Sytuacja taka może być niebezpieczna u kobiety ciężarnej, ze względu na możliwość zakażenia wewnątrzmacicznego płodu ze wszystkimi tego konsekwencjami, dlatego wymaz z pochwy jest konieczny, aby dowiedzieć się czy nie doszło do zakażenia. W profilaktycznie wykonywanych wymazach paciorkowca wykrywa się u około 10-30% ciężarnych kobiet.
Zakażenie drogą wstępującą w trakcie ciąży może prowadzić do zapalenia błon płodowych, ich przedwczesnego pęknięcia, a w konsekwencji także do przedwczesnego porodu. Może także dojść do zachłyśnięcia się płodu w trakcie porodu zakażonymi wodami płodowymi, co prowadzi do zapalenia płuc u noworodków, posocznicy czy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Skutki tych poważnych schorzeń mogą być śmiertelne. Dlatego właśnie powszechnie stosuje się badania przesiewowe w celu wykrycia paciorkowców w drogach rodnych kobiet ciężarnych, co pozwoli na zastosowanie u nich odpowiedniej chemioprofilaktyki okołoporodowej i uchroni dziecko przed zakażeniem.
2. Wymaz z pochwy - opis badania i interpretacja wyników
Obecnie zalecane jest wykonywanie profilaktycznych wymazów z pochwy jedynie w kierunku paciorkowców B. Wymazy z pochwy wykonuje się zwykle między 35. a 37. tygodniem ciąży. W innych przypadkach wymazy z pochwy wykonuje się, jeśli wymaga tego sytuacja, to znaczy jeśli u ciężarnej stwierdza się występowanie jakichś stanów zapalnych pochwy czy sromu. Pobrania materiału dokonuje najczęściej lekarz lub położna, ale po zapoznaniu się z zasadami może je także wykonać sama ciężarna. Wymaz z pochwy wykonuje się specjalną wymazówką: dwa osobne wymazy, jeden z przedsionka pochwy, a drugi z okolic odbytu, aby zwiększyć prawdopodobieństwo wykrycia paciorkowca.
Musisz to wiedzieć
Następnie wymazówki umieszcza się na specjalnym podłożu (jest ono w zestawie) i wysyła do pracowni mikrobiologicznej. Na wynik czeka się około 5 dni. Jeżeli wynik potwierdzi kolonizację dróg rodnych paciorkowcem z grupy B, u takiej ciężarnej powinna być zastosowana okołoporodowa antybiotykoterapia. Polega to na podawaniu ciężarnej w trakcie porodu drogą dożylną antybiotyku, najczęściej z grupy penicylin. Takie postępowanie ma zapobiec zakażeniu paciorkowcem u noworodka.