Skurcze macicy w ciąży – rodzaje, przyczyny i postępowanie
Skurcze macicy w ciąży, choć naturalnie wpisują się w jej scenariusz, wymagają uwagi. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że mogą być objawem różnych stanów, nie tylko normalnych, ale i alarmujących oraz potencjalnie niebezpiecznych. Co trzeba wiedzieć? Na co zwrócić uwagę?
1. Co to są skurcze macicy w ciąży?
Skurcze macicy w ciąży to skurcze mięśni macicy, które pojawiają się w różnych momentach ciąży, z różnych przyczyn. Przede wszystkim są częścią naturalnego procesu przygotowania macicy do porodu oraz utrzymania i rozwoju płodu, ale nie tylko. Wiele zależy od ich rodzaju, przyczyny i okoliczności pojawienia się.
Skurcze w ciąży - jakie to uczucie? Większość kobiet opisuje skurcz jako napięcie mięśnia macicy, które rozpoczyna się od dna macicy, to jest w górnej części brzucha, kierujące się ku dołowi.
2. Przyczyny i rodzaje skurczów macicy w ciąży
Jakie są rodzaje i przyczyny skurczów macicy w różnych fazach ciąży? To przede wszystkim:
- skurcze Braxtona-Hicksa, które mogą występować już od 2. trymestru ciąży. Są nieszkodliwą formą treningu macicy, która przygotowuje się do akcji porodowej. Mogą pojawiać się nieregularnie i zwykle są słabsze niż skurcze porodowe. Narastają powoli i mijają samoistnie,
- skurcze porodowe występują podczas porodu. Jakie są różnice między skurczami macicy a porodowymi? Jak je rozpoznać? Skurcze porodowe można rozpoznać po narastającej sile i intensywności i tym, że występują w regularnych odstępach czasu. Ich odczuwanie to jeden z głównych zwiastunów rozpoczynającego się porodu,
- skurcze poporodowe, które pojawiają się po narodzinach dziecka, gdy macica zmniejsza się do swojego pierwotnego rozmiaru. Pomagają one zmniejszyć macicę i zatamować krwawienie po porodzie.
Skurcze w ciąży mogą być także związane z patologią, na przykład infekcją dróg moczowych lub stanem zapalnym bądź sytuacji, która stanowi zagrożenie dla ciąży. To poronienie, przedwczesny poród lub PROM (Preterm rupture of membrannes), to jest przedwczesne odpłynięcie płynu owodniowego przed terminem porodu i wystąpieniem regularnej czynności skurczowej.
Skurcze macicy w ciąży - kiedy do lekarza?
Kiedy należy skonsultować się z lekarzem z powodu skurczów macicy? Zawsze w przypadku obserwowania niepokojących objawów, takich jak bardzo silne bądź intensywnie skurcze, krwawienie, ból brzucha, ból pleców, ból miednicy, wyciek płynu z pochwy czy inne niepokojące symptomy, należy skonsultować się z lekarzem.
3. Skurcze macicy a rozwój ciąży
Skurcze macicy pojawiają się na różnych etapach ciąży. Na każdym z nich mogą być związane z różnymi okolicznościami. Co to znaczy?
Skurcze w ciąży - 1 trymestr
Skurcze w 1 trymestrze ciąży mogą być skutkiem naturalnych zmian zachodzących w organizmie kobiety w tym okresie (w pierwszych tygodniach ciąży macica zaczyna się rozciągać). Zdarza się, że są związane z implantacją zarodka (tzw. skurcze implantacyjne, może im towarzyszyć plamienie implantacyjne około 6-12 dni po zapłodnieniu).
Ponieważ skurcze macicy w 1 trymestrze ciąży mogą sygnalizować problemy, wymagają uwagi. Wywoływać je może bowiem infekcja dróg moczowych lub stan zapalny. W niektórych przypadkach mogą być związane poronieniem (wskazuje na nie krwawienie, ból brzucha i inne niepokojące objawy).
Skurcze macicy w ciąży - 2 trymestr
W 2 trymestrze ciąży skurcze macicy są zwykle mniej powszechne niż w 1 i 3 trymestrze. Związane są zwykle z rozciąganiem się macicy i powiększaniem rozmiarów dziecka lub zmianami hormonalnymi. Typowe są także skurcze przepowiadające (Braxtona-Hicksa).
Jednocześnie skurcze macicy na tym etapie ciąży także mogą być związane z patologiami, takimi jak infekcje dróg moczowych lub inne infekcje. Odpowiadać za nie może również stres i zmęczenie.
Skurcze macicy w ciąży - 3 trymestr
W 3 trymestrze ciąży skurcze macicy zwykle mają związek z naturalnym procesem, w którym mięśnie macicy coraz bardziej intensywnie przygotowują się do porodu (skurcze Braxtona-Hicksa). Na tym etapie są zwykle bardziej odczuwalne i częstsze.
Niezmiennie skurcze macicy są związane z jej rozciąganiem, by narząd mógł pomieścić rosnący płód. Dyskomfort może wywołać także dziecko, które przyjęło taką pozycję, że naciska na nerwy lub inne struktury w okolicy macicy. Często skurcze mogą być spowodowane przemęczeniem. W końcowym okresie ciąży zwykle są sygnałem rozpoczęcia porodu.
4. Leczenie i łagodzenie skurczów macicy w ciąży
Czy istnieją naturalne sposoby radzenia sobie ze skurczami macicy w ciąży? To zależy od ich przyczyny. Ważne jest, aby w przypadku skurczów macicy, które są niepokojące, zawsze skonsultować się z lekarzem lub położną.
Gdy wiadomo, że skurcze nie zwiastują niebezpiecznych patologii, można skupić się na ich łagodzeniu. Co jest ważne? Przede wszystkim:
- odpoczynek i unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego. Jeśli doświadczasz skurczów, połóż się na boku i spróbuj się zrelaksować,
- nawadnianie organizmu poprzez picie optymalnych ilości wody (co najmniej 1,5 litra dziennie),
- ciepłe kąpiele lub ciepły kompres na brzuch,
- unikanie substancji drażniących, takich jak kofeina zawarta w kawie, ponieważ mogą zwiększać ryzyko skurczów macicy,
- regularne posiłki, co pomaga utrzymać odpowiedni poziom glukozy we krwi,
- unikanie stresu, który może zwiększać napięcie mięśni, co może prowadzić do skurczów macicy.
Przydatne są techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy joga, pomóc może także spacer, taniec czy pływanie.
