Udar mózgu

Udar mózgu to nagle występujące zaburzenie działania mózgu wywołane nieprawidłowym krążeniem mózgowym. Udar może być niedokrwienny, czyli wywołany zatrzymaniem dopływu krwi do partii mózgu, lub krwotoczny, czyli wywołany wylewem krwi do mózgu. Udar mózgu wymaga jak najszybszej specjalistycznej opieki, a także badań.

1. Czynniki ryzyka udaru mózgu

Ryzyko wystąpienia udaru mózgu zwiększa się z wiekiem, a przede wszystkim pojawia się po 55. roku życia (bardzo rzadko udar występuje u dziecka). Bardziej na udar narażeni są mężczyźni, szczególnie tacy, który już przeżyli udar, oraz osoby obciążone genetycznie w kierunku udaru. Oprócz tego, ryzyko zwiększa się także wraz z chorobami takimi jak:

• choroby zwiększające krzepliwość krwi,
• hiperhomocysteinemia,
• nadciśnienie tętnicze,
• miażdżyca,
• podwyższony poziom cholesterolu,
• wady serca,
• cukrzyca,
• infekcje,
• schorzenia naczyń krwionośnych,
• otyłość,
• dna moczanowa,
• zespół bezdechu śródsennego,
• niedoczynność tarczycy,
• palenie,
• alkoholizm,
• narkomania (szczególnie używanie kokainy i amfetaminy).

2. Udar krwotoczny mózgu

Udar krwotoczny mózgu pojawia się wskutek pęknięcia naczynia krwionośnego pompującego krew do mózgu. Pęknięcie pojawia się w efekcie nadciśnienia, ale także wskutek malformacji naczyń, tętniaków w mózgu, skaz krwotocznych oraz angiopatii skrobiawiczej. Wylew krwi do mózgu niszczy okoliczne tkanki mózgu. W przypadku udarów krwotocznych wyróżniamy:

Zobacz film: "Udar - kiedy wezwać karetkę?"

• krwotok podpajęczynówkowy,
• krwotok śródmózgowy.

Objawy krwotocznego udaru mózgu to przede wszystkim pogorszenie ogólnego stanu danej osoby. Pojawia się bardzo silny ból głowy, a także mdłości i wymioty. Zdarzają się także objawy oponowe, czyli sztywność karku, światłowstręt, nadwrażliwość na dźwięki, opistotonus (wygięcie kręgosłupa do przodu w kształt litery „C”) i bolesność gałek ocznych podczas ucisku.

Po kilku minutach od pierwszych objawów, osoba mająca udar traci przytomność i zapada w stan śpiączkowy. Charakterystycznym objawem jest porażenie połowicze ciała, co znaczy, że porażeniu ulega połowa ciała (np. po stronie porażonej kącik ust opada w dół).

3. Udar niedokrwienny mózgu

Udar niedokrwienny mózgu, czyli zawał mózgu, jest wywołany nagłym zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu. Światło naczyń tętniczych może ulec zwężeniu lub zamknięciu. Niedokrwienie mózgu może mieć miejsce wskutek:

• zaburzeń rytmu serca (na przykład migotania przedsionków),
• wad serca (szczególnie wad zastawek),
• zakrzepu tętnicy doprowadzającej krew do mózgu,
• ostrego zawału serca,
• zmian zapalnych w naczyniach krwionośnych.

Osoba dotknięta udarem niedokrwiennym może mieć objawy takie jak:

• niedowład lub paraliż jednej połowy ciała,
• brak czucia w jednej połowie ciała,
• apraksja (problemy z wykonywaniem precyzyjnych ruchów),
• amnezja,
• agrafia,
• aleksja,
• akalkulia,
• dysfagia,
• atak padaczkowy,
• zaburzenia świadomości.

Każdy udar jest bardzo poważnym stanem, który wymaga interwencji lekarskiej. Osoba, u której podejrzewa się udar wymaga specjalistycznej opieki i równie specjalistycznych badań, takich jak tomografia i rezonans magnetyczny. Osoba po przejściu udaru mózgu wymaga rehabilitacji.