Zaparcia u dzieci – charakterystyka, przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie
Zaparcia to zbyt długie odstępy między wypróżnianiem, np. dwa razy w tygodniu, lub wypróżnianie się z dużym wysiłkiem. Zaparcia występują u około 10% populacji dziecięcej, dlatego jeśli wystąpią zaparcia u naszego dziecka warto wiedzieć podstawowe informacje na ten temat oraz jak dziecku pomóc.
1. Zaparcia u dzieci – charakterystyka, przyczyny
Zaparcia to zbyt długie odstępy między wypróżnieniami (wypróżnienia rzadziej niż 2 razy w tygodniu) i/lub oddawanie stolców z dużym wysiłkiem. W 95% przypadków zaparcia u dzieci są uwarunkowane czynnościowo a tylko w 5% przypadkach mają podłoże organiczne np.: niedoczynność tarczyc, celiakia, zespół Downa czy alergie pokarmowe. U dzieci między 9. a 30. miesiącem życia zaparcia mogą być spowodowane niechęcią do nocnika. Dzieci, które nie dojrzały do rezygnacji z pieluchy, albo które rodzice zbyt natarczywie skłaniają do korzystania z nocnika, mogą mieć problemy z wypróżnianiem.
2. Zaparcia u dzieci – objawy
Najczęstszym objawem występującym przy zaparciach u dzieci jest wypróżnianie się rzadziej niż dwa razy w tygodniu. Kolejnymi objawami jest oddawanie twardych stolców, ból przy wypróżnianiu oraz brudzenie bielizny. Bardzo często u dzieci, które mają zaparcia, występuje postawa retencyjna. Polega ona na przerywaniu zabawy, zaciskaniu pośladków, krzyżowaniu nóg, a po ustąpieniu parcia dziecko wraca do zabawy. Dziecko, u którego występują zaparcia, jest bardziej drażliwe, a po wypróżnieniu staje się pogodne. Dzieci najczęściej unikają defekacji, ponieważ sprawia im to ból przy oddawaniu twardego stolca. Dlatego na bieliźnie mogą występować ślady zabrudzenia.
3. Zaparcia u dzieci – diagnoza
Lekarz najczęściej stawia diagnozę odnośnie zaparć u dzieci na podstawie wywiadu oraz badania fizykalnego dziecka. Tylko w niektórych przypadkach zaparć u dzieci przeprowadza się badania diagnostyczne takie jak: manometrii. Czas pasażu znaczników z oceną ich zalegania i ich rozmieszczenia w jelicie grubym.
4. Zaparcia u dzieci – leczenie
Leczenie zaparć u dzieci może być farmakologiczne lub zabiegowe. Do farmakologicznych technik zalicza się opróżnienie odbytnicy z dużej ilości zalegających mas kałowych. Robi się to za pomocą mikrologu i parafiny lub wlewki doodbytniczej. U niemowląt unika się parafiny, a makrogol można zastąpić laktulozą. Leczenie zabiegowe wykonuje się w przypadku bardzo ciężkich i przewlekłych zaparć u dzeci. Często zakłada się przetokę Malone’a, która płuka jelito grube przez otwór w przetoce. U niektórych dzieci z zaparciami konieczne jest usunięcie przynajmniej połowy okrężnicy.