Zespół policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników to choroba, na którą cierpi wiele kobiet w wieku rozrodczym. Schorzenie to może być przyczyną niepłodności. Zespół policystycznych jajników ma charakter hormonalny, co oznacza, że w jego przebiegu równowaga hormonalna zostaje zaburzona.

Chorobie towarzyszy wzrost produkcji hormonów męskich, które niekorzystnie wpływają na cykl menstruacyjny. Konsekwencją schorzenia są torbiele na jajnikach, wstrzymanie wzrostu pęcherzyków Graafa i utrudnienie zajścia w ciążę.

1. Objawy zespołu policystycznych jajników

Chorobie towarzyszy nieprawidłowe działanie jajników. Przyczyną schorzenia jest stymulowanie jajników przez zbyt duże ilości testosteronu, hormonu luteinizującego oraz insuliny. Zespół policystycznych jajników objawia się:

• hiperandrogenizmem;
• zmianami skórnymi, takimi jak trądzik i łojotok;
• hirsutyzmem (nadmierne owłosienie);
• łysieniem;
• brakiem owulacji;
• zwiększeniem liczby pęcherzyków prenatalnych w jajniku;
• powiększeniem jajników;
• zaburzeniami miesiączkowania – nieregularne cykle, brak miesiączki;
• zaburzeniami metabolicznymi, do których zalicza się: otyłość, hiperlipidemię, zmniejszoną wrażliwość tkanek na insulinę i nadprodukcję insuliny.

Zobacz film: "Krioprezerwacja płodności"

Objawy zespołu policystycznych jajników są niespecyficzne. Tylko u 40 proc. chorych występuje otyłość, zaburzenia miesiączkowania odnotowuje się u 66 proc. pacjentek, a 73 proc. z powodu choroby cierpi na niepłodność. Aż 20 proc. kobiet z tym schorzeniem nie wykazuje charakterystycznych objawów.

2. Diagnostyka zespołu policystycznych jajników

Jeśli istnieje podejrzenie zespołu policystycznych jajników, przeprowadza się działania diagnostyczne oparte na tzw. kryteriach Rotterdamskich. Składa się na nie obecność czynników, tj. rzadkie występowanie owulacji lub jej brak, objawy hiperandrogenizmu lub hiperandrogenemia oraz wyniki badania USG wskazujące na obecność przynajmniej 12 pęcherzyków prenatalnych o określonej wielkości.

Objawy zespołu policystycznych jajników mogą wskazywać na wiele różnych schorzeń, dlatego też przed postawieniem diagnozy należy wykluczyć inne choroby, w tym:

• przedwczesne wygaśnięcie czynności jajnika;
• dysfunkcję podwzgórzowo-przysadkową;
• zespół Cushinga;
• przerost nadnerczy.

Na chorobę wskazują określone wyniki badań laboratoryjnych. Odnotowuje się między innymi podwyższone stężenie LH (hormonu luteinizującego), testosteronu, androstendionu, DHEAS (siarczanu dehydroepiandrosteronu) i prolaktyny oraz obniżone stężenie FSH (hormonu folikulotropowego) i SHBG (globuliny wiążącej hormony płciowe). Pomocne jest także oznaczenie stosunku LH/FSH.

Kobieta, u której zdiagnozuje się zespół policystycznych jajników, musi leczyć się praktycznie do końca życia. Terapia polega na przyjmowaniu farmaceutyków normalizujących metabolizm androgenów. Bardzo często podaje się dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne na bazie octanu cyproteronu.

Poza tym pomocne są leki zawierające desogestrel i drospirenon. Podaje się również inne medykamenty, których celem jest łagodzenie hirsutyzmu lub zwiększanie wrażliwości tkanek na insulinę. Wprowadza się również leczenie niepłodności.