Chlorek sodu a chlorek potasu

W piątek w krakowskim szpitalu zmarło trzymiesięczne niemowlę. Trwa dochodzenie wyjaśniające okoliczności śmierci dziecka. Prawdopodobnie doszło do błędu podczas podawania leku - dziewczynka powinna otrzymać dawkę chlorku sodu, a podano jej chlorek potasu. Mogło to doprowadzić do zatrzymania akcji serca.

Zarówno chlorek sodu, jak i chlorek potasu są roztworami wodnymi jonów. Jony są z kolei atomami o ładunkach dodatnich bądź ujemnych i obecne są w każdym płynie ustrojowym w organizmie człowieka, zarówno wewnątrzkomórkowym, jak i zewnątrzkomórkowym.

Dla funkcjonowania organizmu niezwykle istotne są jony sodowe, potasowe i chlorkowe. Dzięki zdolności przewodzenia prądu, sód i potas odgrywają ważną rolę w procesach przewodzenia impulsów nerwowych, jakie zachodzą w neuronach. Dzięki tym wyładowaniom możliwa jest praca mózgu i układu nerwowego.

Zarówno sód, jak i potas, właśnie w formie roztworu wodnego - chlorku, znalazły zastosowanie w medycynie.

Chlorek sodu (NaCl), odpowiednio rozcieńczony, nazywany jest inaczej solą fizjologiczną, płynem fizjologicznym lub roztworem fizjologicznym soli. Zawiera jony chlorkowe i sodowe, które odgrywają podstawową rolę w utrzymaniu homeostazy organizmu. Sód bowiem jest najważniejszym elektrolitem płynu pozakomórkowego.

Roztwór soli fizjologicznej jest obojętny dla tkanek. Nie powoduje podrażnień i nie uczula. Stosowany jest często w przebiegu ostrej biegunki lub wymiotów, które mogą prowadzić do odwodnienia, również po zabiegach chirurgicznych.

• Natomiast chlorek potasu, choć również jest niezbędny, powinien być stosowany po wykonaniu odpowiednich badań, polegających na oznaczeniu u pacjenta poziomu potasu – mówi Dominika Reszko-Piekiełek, laborantka. W stanach obniżonego poziomu potasu to właśnie on normuje pracę serca.

Chlorek potasu stosowany jest też w profilaktyce niewydolności nerek, przy zaburzeniach rytmu serca, cukrzycy, w leczeniu insuliną - czyli w przypadkach, gdy pacjentowi może grozić hipokaliemia. Chlorek potasu pomaga wtedy utrzymać równowagę wodno-elektrolitową, usprawnia pracę mięśnia sercowego, przywracając mu siłę.

Jak tłumaczy Leszek Ujma, pediatra, zarówno chlorek sodu, jak i chlorek potasu podaje się pacjentom w celu wyrównania poziomu elektrolitów.

• Chlorek sodu uzupełnia poziom sodu, chlorek potasu – poziom potasu. Dawka roztworu powinna być dobrana w zależności od wyników przeprowadzonych badań laboratoryjnych – zaznacza lekarz.

I dodaje: - Chlorek sodu jest substancją fizjologiczną, przyjazną organizmowi. Podaje się ją często w stanach odwodnienia. Natomiast chlorek potasu jest substancją objętą większym rygorem. Choć przedawkowanie obu substancji jest niebezpieczne, to potas może być bardziej szkodliwy. Przekroczenie granicy w jego podaniu może spowodować więcej groźnych skutków ubocznych niż przedawkowanie jonów sodu.

Jakie to działania niepożądane? Nadmiar potasu może prowadzić do osłabienia, niedociśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca, zwolnienia lub zatrzymania akcji serca, spadku siły mięśniowej, parestezji kończyn, czyli drętwienia i mrowienia.