Częste oddawanie moczu w ciąży

Nerki pełnią główną rolę w utrzymywaniu homeostazy ustrojowej. Wydalają azotowe produkty przemiany materii oraz utrzymują równowagę kwasowo-zasadową i wodno-elektrolitową. Mają swój pośredni udział w krwiotworzeniu, regulacji ciśnienia tętniczego oraz wpływ na gospodarkę wapniową ustroju. Podczas ciąży występują znaczące zmiany w homeostazie wodno-elektrolitowej, które wymagają regulacji czynności pracy nerek. Metabolizm wody w trakcie ciąży charakteryzuje się zwiększeniem jej ilości zarówno w płynach, jak i w całym ustroju. Podczas prawidłowej ciąży, zdrowa kobieta akumuluje około pięciu litrów dodatkowych płynów. Magazynami wody są, poza krwią − mięśnie, narządy płciowe, tkanki miękkie miednicy oraz macica. Z powodu ucisku powiększającej się macicy na pęcherz większość kobiet obserwuje u siebie wzmożone parcie na mocz. W pierwszym trymestrze podwyższony poziom progesteronu w organizmie przyszłej mamy wpływa rozluźniająco na mięśniówkę moczowodów i pęcherza moczowego, co sprzyja zaleganiu moczu. Zmiany w obrębie macicy i większe ukrwienie miednicy wpływa pobudzająco na pracę pęcherza. Częste oddawanie moczu na początku ciąży nasuwa nieświadomej dziejących się w niej zmian kobiecie podejrzenia o występującej infekcji w układzie moczowym, dlatego jednym z pierwszych badań powinno być również profilaktyczne badanie bakteriologiczne moczu.

Zbyt częste oddawanie moczu może świadczyć także o rozwijającej się cukrzycy ciężarnych, dlatego lepiej nie lekceważyć tego objawu. W czasie ciąży u około 10% kobiet stwierdza się zwykle przemijający, nieznacznie nasilony cukromocz. Glikozuria może się znacznie zwiększyć w przeciągu pierwszych 12 tygodni ciąży i powrócić do poziomu przedciążowego w tydzień po porodzie. Dodatkowo drogi moczowe podczas ciąży są szczególnie narażone na stany zapalne z powodu przekrwienia i obniżenia napięcia mięśni gładkich pęcherza moczowego. Sprzyja to zastojowi moczu, a tym samym powstawaniu zakażeń. Różnego rodzaju zakażenia w obrębie dróg moczowych występują u ok. 10% ciężarnych i charakteryzują się częstym oddawaniem moczu oraz bolesnością podczas mikcji. Może wystąpić także stan podgorączkowy. Nie warto zatem lekceważyć tego dość powszechnego objawu w ciąży, bo może mieć związek z zaburzeniem prawidłowej pracy układu moczowego. Wszelkie nieprawidłowości związane z czynnością nerek i pracą układu moczowego w ciąży należy wyleczyć pod kontrolą specjalisty, z tego względu, że nieleczone mogą być przyczyną przedwczesnych porodów lub powikłań rozwojowych płodu.

W trzecim trymestrze ciąży częste oddawanie moczu wzrasta z podwójną siłą. Dziecko, przygotowując się do porodu, wstawia się główką do miednicy, napierając na pęcherz moczowy matki. Może się zdarzyć, że ciężarna odda mocz w sposób niekontrolowany, podczas kichnięcia lub w trakcie śmiechu. To może się wydarzyć, ale nie powinno być powodem do niepokoju.

Warunki fizjologiczne trzeciego trymestru ciąży mają to do siebie, że z powodu znacznego wzrostu masy ciała wiele kobiet skarży się na różnego rodzaju dolegliwości, związane z zatrzymywaniem wody w organizmie lub niekontrolowanym oddawaniem moczu. Mimo to należy wypijać około dwóch litrów płynów dziennie oraz optymalnie często korzystać z toalety, aby ustrzec się infekcji dróg moczowych.

mgr Anna Czupryniak