Dolegliwości podczas ciąży

Zmiany anatomiczne, takie jak wzdęcia, zgaga i zaparcia w ciąży powstają pod wpływem działania hormonów. One też wraz z zaburzoną ilością witaminy C w organizmie odpowiadają za zmiany czynnościowe powstające w jamie ustnej – nasila się wydzielanie śliny i zmienia się jej odczyn. Powoduje to próchnicę zębów i może prowadzić do krwawień z dziąseł.

Spowolniona motoryka jelit jest przyczyną wzdęć. Pęcherzyk żółciowy opróżnia się wolniej, żółć zalega w nim dłużej co powoduje, że po zjedzeniu ciężkostrawnych potraw pojawia się ból w prawym podżebrzu.

Zmiana pH w żołądku przyczynia się do osłabienia, zaburzeń koncentracji, łamliwości paznokci, szumów w uszach, a przez rozluźnienie zwieracza przełykowego treść żołądka może być zarzucana do przełyku.

Dolegliwości ciążowe mogą być spowodowane zmianami anatomicznymi w układzie oddechowym. Należą do nich poszerzenie tchawicy i oskrzeli, spowodowane przez podniesienie poziomu progesteronu we krwi, uniesienie przepony przez powiększającą się macicę. Zmiany czynnościowe obejmują wzrost częstości oddechów.

Podniesienie poziomu progesteronu powoduje uciskanie pęcherza przez powiększającą się macicę. Może to wywołać wodonercze ciążowe, poszerzenie pęcherza i zaleganie w nim moczu. Te zmiany anatomiczne objawiają się częstym oddawaniem moczu, może pojawić się także zakażenie dróg moczowych. Podczas ciąży przepływ krwi przez nerki jest większy o 25-50% (zmiana czynnościowa).

W trakcie ciąży dochodzi do wygięcia górnego odcinka kręgosłupa kobiety do tyłu.

Ciąża powoduje wzrost przemiany materii i prowadzi do przyrostu wagi przyszłej matki. Prawidłowo nie powinien on być większy niż 13 kilogramów. Poza tym kobieta ma zwiększone zapotrzebowanie kaloryczne – pod koniec ciąży to już 2500 kcal. Poza tym w ciąży wzrasta odporność na insulinę, co może skutkować wystąpieniem cukrzycy ciążowej. Podnosi się także stężenie cholesterolu, fosfolipidów i trójglicerydów. W ciąży organizm zatrzymuje wodę i pojawiają się obrzęki.

W ciąży zwiększa się objętość krwi o 30-50%, za co odpowiadają hormony – estrogeny, progesteron, aldosteron. Zwykle zwiększa się ilość osocza, dlatego też u kobiet ciężarnych może pojawić się anemia. Krzepliwość krwi się podnosi, dlatego mogą powstawać skrzepy. Ciśnienie żylne podnosi się, szczególnie gdy kobieta siedzi, stoi lub leży. Może to przyczyniać się do powstania obrzęków.

Zlikwidować je pomoże leżenie na lewym boku. Ciśnienie tętnicze zwykle zmienia się w zakresie ciśnienia rozkurczowego – obniża się ono o 5-10 mmHg. Przepływ krwi jest zwiększony, co powoduje, że skóra kobiety staje się bardziej ciepła, wilgotna, zaczerwieniona. Dlatego jedną z dolegliwości w ciąży jest wzmożona potliwość. Zmiany w krążeniu krwi powodują także występowanie omdleń i zawrotów głowy w czasie ciąży.

Ciąża powoduje u połowy kobiet powiększenie tarczycy i wzrost jej czynności. Wywołane jest to przez wzrost unaczynienia i przerost gruczołu. Zmiany mogą zniekształcać szyję, powiększać jej obwód poprzez pojawienie się wola. Przerostowi ulegają także nadnercza. Swoje rozmiary powiększa także przysadka mózgowa – staje się większa o 20-40%, wydziela ona także większe ilości hormonów, w tym prolaktyny.

Nie wszystkie kobiety w ciąży odczuwają specyficzne dla niej dolegliwości. Warto także pamiętać, że:

• czasami nie wystarcza jedno lekarstwo czy sposób, aby poradzić sobie z problemem. Trzeba wtedy szukać kolejnego;
• dobre odżywianie i ćwiczenia w ciąży są szczególnie ważne dla zdrowia przyszłej matki i jej dziecka;
• prawidłowe odżywianie może zmniejszyć dolegliwości w ciąży i ułatwić organizmowi radzenie sobie z codziennymi stresami;
• jeśli dolegliwość jest poważna lub trwa długo, należy skontaktować się z lekarzem;
• jeśli kobieta przed zajściem w ciążę chorowała na choroby przewlekłe, ważne jest, by pozostawała pod opieką lekarską przez całą ciążę.

Źródła

1. Opala T. Ginekologia - podręcznik dla położnych, pielęgniarek i fizjoterapeutów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, ISBN 83-200-3353-5
2. Bręborowicz G. (red.), Ginekologia, Urban & Partner, Wrocław 2006, ISBN 83-89581-39-6
3. Bręborowicz G. Ginekologia i położnictwo, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, ISBN 83-200-3082-X
4. Słomko Z. Ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008, ISBN 978-83-200-3153-9