Dzieci rodziły się bez kończyn i z zaburzeniami serca. Kobiety nie były świadome ryzyka
W latach 50. XX wieku medycyna rozwijała się dynamicznie, przynosząc nadzieję na rozwiązanie wielu problemów zdrowotnych. Pojawił się więc talidomid, organiczny związek chemiczny, który miał być panaceum na różne dolegliwości...
W tym artykule:
Leki, które miały pomóc
Odkryty w 1953 roku w Niemczech, talidomid szybko trafił na rynek pod nazwą handlową Cortegan. Jego działanie przeciwbólowe, nasenne i uspokajające sprawiło, że zyskał popularność jako lek na stany lękowe i bezsenność. Wkrótce zaczęto go również polecać kobietom w ciąży na poranne nudności, co miało tragiczne konsekwencje.
Niedługo po wprowadzeniu talidomidu na rynek, zaczęły pojawiać się liczne przypadki zdeformowanych noworodków. Lek, reklamowany jako bezpieczny i dostępny bez recepty, okazał się powodem poważnych mutacji u płodów. Między 1957 a 1961 rokiem talidomid spowodował deformacje u ok. 15 tys. dzieci.
Wady te obejmowały brak kończyn, deformacje nerek, serca, mózgu oraz zaburzenia słuchu i wzroku. Niestety, 4 tys. dzieci zmarło przed ukończeniem pierwszego roku życia, a ci, którzy przeżyli, muszą zmagać się z poważnymi niepełnosprawnościami przez całe życie.
Chcesz mieć mądre dziecko? Zadbaj o to już w ciąży
Tragiczne skutki
Dopiero po latach naukowcy odkryli, że talidomid hamował wytwarzanie naczyń krwionośnych, co miało kluczowy wpływ na formowanie kończyn u płodu. Kobiety, które zażywały talidomid w pierwszych tygodniach ciąży, nie były świadome, że narażają swoje dzieci na poważne wady rozwojowe.
W tamtych czasach testy kliniczne nie były tak rygorystyczne jak dzisiaj. Lekarze wierzyli, że leki nie przenikają przez łożysko, co okazało się fałszywym założeniem. Po odkryciu związku między talidomidem a deformacjami noworodków, lek został szybko wycofany z rynku w 1961 roku.
Do tego czasu był składnikiem ponad 30 leków dostępnych w 46 krajach. W Stanach Zjednoczonych talidomid nigdy nie został dopuszczony do sprzedaży dzięki interwencji Frances Oldham Kelsey z Amerykańskiej Agencji Żywności i Leków, która zażądała oceny właściwości mutagennych leku.
Walka o sprawiedliwość
W 1972 roku koncern Grunenthal, producent talidomidu, wypłacił poszkodowanym w Niemczech rekompensaty wynoszące łącznie 150 mln dolarów. Niestety, ofiary z innych krajów europejskich nadal walczą o odszkodowania.
W 2012 roku, po 50 latach od tragedii, Harald Stock, szef zarządu firmy Grunenthal, przeprosił ofiary talidomidu. Jego słowa jednak nie zaspokoiły potrzeby sprawiedliwości, a poszkodowani nadal domagają się większych odszkodowań.
Mimo swojej przeszłości, talidomid znalazł nowe zastosowanie w medycynie. Dziś jest stosowany w leczeniu niektórych nowotworów oraz u pacjentów chorych na AIDS. Lekarze wymagają jednak, aby zarówno kobiety, jak i mężczyźni stosujący talidomid używali antykoncepcji, aby zapobiec ryzyku deformacji u przyszłych dzieci.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.