Echolalia. Jak ją rozpoznać u dziecka, w jaki sposób leczyć?

Echolalia to powtarzanie zasłyszanych słów lub zwrotów. Jest zupełnie naturalna w pierwszych latach życia. Dzieci słysząc dorosłych, powtarzają po nich wyrazy, ucząc się w ten sposób języka.

W późniejszych latach echolalia jest traktowana jednak jako objaw choroby. Osoba dotknięta tą przypadłością może wypowiadać zasłyszane treści w takim samym porządku, a czasem nawet tym samym tonem, przez co, słuchając go możemy mieć wrażenie odsłuchiwania nagrania.

Jakie objawy echolalii możemy zaobserwować? Może być to:

• brak inicjatywy do rozmowy z innymi dziećmi;
• brak spontanicznych reakcji językowych;
• ograniczanie wypowiedzi jedynie do naśladownictwa;
• brak związku wypowiedzi z rzeczywistą sytuacją.

Chory powtarzając dane słowa i wyrażenia nie ma na celu komunikowania czegokolwiek, nie wykazuje inicjatywy w mówieniu ani też reakcji na wypowiedzi innych osób. Nie podtrzymuje rozmowy ani nie tworzy złożonych wypowiedzi, nie rozumie pojęć abstrakcyjnych i ma problemy z pragmatyką językową.

W większości przypadków echolalia u dzieci, jak wspomnieliśmy, jest zjawiskiem zupełnie normalnym. Nie ma powodów do obaw, jeśli dotyczy dzieci rocznych i dwuletnich, jednak już gdy pojawia się u dzieci trzyletnich, może być objawem choroby. Jeśli u dziecka w tym wieku występuje echolalia, powinniśmy udać się z nim do specjalisty na konsultację.

Przyczyną echolalii u starszych dzieci może być:

• spowolnienie rozwoju mowy;
• autyzm;
• zespół Tourette’a;
• schizofrenia.

Echolalia w zależności od sposobu powtarzania słów dzieli się na:

• natychmiastową (bezpośrednią);
• odroczoną.

W przypadku pierwszego rodzaju dziecko wypowiada frazy lub słowa od razu po ich usłyszeniu. Gdy mamy do czynienia z drugim wariantem, dziecko powtarza zasłyszane słowa dopiero po jakimś czasie. Odstęp ten może wynosić od kilku godzin do nawet kilku miesięcy.

W przypadku echolalii u najmłodszych bardzo ważna jest praca nad poprawą komunikacji werbalnej, zarówno w sesjach terapeutycznych, jak i w domu. Dzieci uczone są mówić prostym, ale zróżnicowanym językiem, a także formułować własne wypowiedzi, a nie jedynie powtarzać te zasłyszane.

Często stosowana jest metoda niedokończonych zdań, zachęcając dziecko do uzupełniania samodzielnie przez nie wypowiedzi.