Hemoroidy w ciąży

Hemoroidy to choroba naczyń krwionośnych otaczających mięśnie zwieracza odbytu. W czasie ciąży żyły odbytu nadmiernie się rozszerzają, stają się obrzmiałe, wypukłe, a ich ścianki są słabsze i bardziej podatne na uszkodzenia. Jeśli okolica odbytu swędzi i piecze, można przypuszczać, że pojawiły się żylaki odbytu. Lekceważenie pierwszych objawów hemoroidów może doprowadzić do stanu zapalnego, którego sygnałem są ból w odbycie oraz krwawienia podczas oddawania stolca. Dolegliwości zwykle nasilają się pod wpływem długotrwałego siedzenia albo w czasie problemów trawiennych, takich jak zaparcia czy biegunki. Powstałe guzki krwawnicze mogą pękać i krwawić.

Bezpośrednia przyczyna występowania hemoroidów to zbyt duże ciśnienie krwi w końcowym odcinku jelita grubego. Duży wpływ na powstawanie hemoroidów mają złe nawyki żywieniowe, np. dieta uboga w błonnik ułatwiający przesuwanie się treści pokarmowej w jelitach czy spożywanie ciężkostrawnych potraw. Pojawieniu się żylaków odbytu sprzyja również siedzący tryb życia. Podczas siedzenia jelita są nienaturalnie obciążone, a naczynia krwionośne – nadmiernie uciskane.

Ciąża to okres, w którym ryzyko powstania hemoroidów wzrasta. W tym czasie u kobiet często pojawiają się problemy z wypróżnianiem się, ponieważ jelita wolniej pracują. Podczas oddawania stolca kobieta świadomie wysila się, co skutkuje wzrostem ciśnienia krwi w okolicach odbytu. Ponadto, powiększająca się w kolejnych miesiącach ciąży macica uciska naczynia krwionośne jamy brzusznej, co utrudnia odpływ krwi z żył miednicy i nóg. Do zaciskania się naczyń krwionośnych i powstania hemoroidów może również dojść podczas porodu. Żylaki odbytu czasami są uwarunkowane genetycznie.

Guzki krwawnicze, co prawda, nie są niebezpieczne ani dla kobiety ciężarnej, ani dla dziecka, jednak to wyjątkowo nieprzyjemna dolegliwość ciążowa. Raz powstałe żylaki odbytu mają skłonność do nawracania i powiększania się w czasie kolejnych ciąż. By nie dopuścić do pojawienia się hemoroidów w ciąży, warto stosować lekkostrawną dietę, bogatą w warzywa i owoce. Zawarte w nich pektyny i błonnik pokarmowy usprawniają perystaltykę jelit, sprzyjają regularnym wypróżnieniom i zapobiegają zaparciom.

Należy również ograniczać liczbę godzin spędzanych w pozycji siedzącej. Jeśli praca zmusza kobietę do długiego siedzenia, powinna ona robić sobie przerwy i przez kilka minut chodzić, spacerować, by odciążyć jelita. W wolnych chwilach warto trochę się poruszać, np. pójść na spacer, poprzeciągać się, popływać, aby usprawnić procesy trawienne. W nocy należy wypoczywać z nogami lekko uniesionymi do góry. Pod stopy można podłożyć zrolowany koc lub sztywną poduszkę.

Aby złagodzić objawy hemoroidów, należy zadbać o regularne wypróżnianie się. Nie wolno jednak dopuszczać do długiego przesiadywania w toalecie. Strach przed krwawieniem i uczuciem pieczenia często prowadzi do błędnego koła. Kobieta odwleka wizytę w ubikacji, co skutkuje zaparciami i stanowi główną przyczynę powstawania następnych guzków krwawniczych. Po każdym wypróżnieniu się należy przemywać bolące miejsca chłodną wodą i mydłem z neutralnym pH.

Swędzące miejsca okolicy odbytu można przemywać naparem z kory dębu mającym działanie przeciwzapalne. Skuteczny sposób na żylaki odbytu to również robienie okładów z ciepłej torebki herbaty. Teina zawarta w herbacie hamuje krwawienie i łagodzi dokuczliwe objawy. Można też spróbować okładów z lodu, które zmniejszają obrzęk, albo specjalnych nakładek do kupienia w aptece, które po schłodzeniu zakłada się w okolicę odbytu. Wielu kobietom w ciąży pomaga chłodna kąpiel. Należy jednak unikać robienia nasiadówek. Gdy dolegliwości związane z żylakami odbytu nie ustępują, można sięgnąć po ziołowe maści lub czopki przeciw hemoroidom.

Hemoroidy u kobiet ciężarnych najczęściej pojawiają się w ostatnim trymestrze ciąży. Samoistnie zanikają w kilka miesięcy po porodzie. W pierwszej fazie choroby leczenie zazwyczaj sprowadza się do zmiany diety na bogatszą w błonnik (ciemne pieczywo, produkty zbożowe, siemię lniane, warzywa, owoce) i picia dużej ilości płynów. Jeśli jednak objawy hemoroidów nasilają się, pojawia się świąd odbytu, pieczenie i krwawienia w czasie wypróżniania się, należy w czasie wizyty u lekarza zgłosić istnienie problemu i poprosić o łagodne leki na hemoroidy. Mają one działanie przeciwzapalne i przeciwświądowe.

Lekarz może zbadać okolice odbytu endoskopowo lub palpacyjnie. Jeśli choroba jest na tyle zaawansowana, że nie pomogą maści czy czopki na hemoroidy, zleca się skleroterapię, a więc wstrzyknięcie leków powodujących zwłóknienie i zamknięcie krwawiących żylaków. Koagulacja hemoroidów promieniami UV lub podczerwienią oraz zakładanie specjalnych gumek zaciskowych wokół guzka to metody w czasie ciąży raczej rzadko stosowane.