Katarakta

Katarakta, znana powszechnie jako zaćma, to choroba odpowiadzialna za zaburzenia widzenia. W jej przebiegu dochodzi do zmętnienia soczewki. Wyróżnia się zaćmę wrodzoną oraz nabytą. Zaćma nabyta może być starcza (degeneracyjna), ujawniająca się najczęściej po 50. roku życia, albo pourazowa. Katarakta manifestuje swoją obecność zaburzeniami wzroku, których charakter uzależniony jest od umiejscowienia zmętnień.

Objawy zaćmy to:

• widzenie za mgłą,
• pogorszenie ostrości wzroku,
• stopniowy spadek ostrości widzenia aż do niemal całkowitej utraty widzenia,
• upośledzenie widzenia nasilające się w jasnym oświetleniu i przy patrzeniu z bliskiej odległości (np. w trakcie czytania), a mniej dotkliwe przy patrzeniu z większych odległości,
• chwilowa poprawa ostrości widzenia sprawiająca, że można np. czytać bez okularów,
• gorsze widzenie o zmroku i w słabo oświetlonych pomieszczeniach.

Objawy te mogą się różnić w zależności od rodzaju katarakty.

Zaćma początkowo rozwija się bezobjawowo. Proces ten może trwać od kilku miesięcy do kilku lat, stąd często pacjent do okulisty zgłasza się dopiero, gdy stwierdza problemy ze wzrokiem.

1. Operacyjne usuwanie katarakty

Wyleczenie katarakty jest możliwe wyłącznie na drodze operacyjnej. Warto się na takie leczenie zdecydować, ponieważ zaćma stosunkowo mocno utrudnia życie chorego. Zaburzenia widzenia są znaczne, dlatego leczenia nie powinno się odkładać. Operacja zaćmy jest możliwa na każdym etapie zmętnienia soczewki, zwłaszcza że sam zabieg jest bezpieczny i nie powoduje u pacjenta większego dyskomfortu. Trwa krótko, bo od 15 do 40 minut, i przeprowadza się go najczęściej w warunkach ambulatoryjnych. Czas trwania operacji katarakty jest uzależniony od techniki operacji i występujących chorób współtowarzyszących. Oznacza to, że po upływie od dwóch do czterech godzin od zabiegu można opuścić szpital w towarzystwie opiekuna. Operację katarakty wzroku wykonuje się najczęściej z zastosowaniem fakoemulsyfikacji, ale jeśli nie jest to możliwe, lekarz może wykonać operację katarakty starszą metodą - ECCE, czyli zewnątrztorebkowego usunięcia katarakty.

Usunięcie katarakty jest możliwe również dzięki zastosowaniu lasera femtosekundowego. To nowoczesny sposób operacyjnego usuwania katarakty, który bywa nazywany technologią przyszłości. Wykonanie operacji katakrty za pomocą lasera femtosekundowego można porównać do chirurgii robotycznej - jest w znacznej części zautomatyzowane i niektóre z jego etapów mogą się odbywać bez udziału chirurga. Laser femtosekundowy wykonuje cięcia rogówki, otwór w torebce przedniej oraz dokonuje fragmentacji jądra soczęwki.

Następnym etapem tego rodzaju operacji katarakty jest chirurgiczne uswanie fragmentów jądra i wszczepienie sztucznej soczewki (tę część wykonuje już lekarz).

6 faktów i mitów na temat higieny wzroku [6 zdjęć]

Większość ludzi jest świadomych niekorzystnego wpływu promieniowania UV na skórę. Rzadko jednak pamiętamy

zobacz galerię

2. Przebieg laserowej operacji katarakty

Oko znieczula się specjalnymi kroplami. Kolejny krok to założenie rozwórki na powieki, która uniemożliwia pacjentowi mruganie, pozostawiając oko otwarte na cały czas trwania operacji. Następnie wykonanuje się precyzyjne nacięcia w górnej bocznej części gałki ocznej. Chirurg za pomocą fakoemulsyfikatora rozbija jądro soczewki i odsysa je wraz z masami kolorowymi. Przez nacięcie do oka wszczepiana jest zwinięta soczewka wewnątrzgałkowa, wykonana najczęściej z akrylu. Zadaniem specjalisty jest jej dokładne umieszczenie w gałce ocznej i uszczelnienie rany.

Często po laserowej korekcji wzroku konieczne jest noszenie okularów. Dzieje sie tak wówczas, kiedy w trakcie operacji katarakty zostaną wczepione implanty soczewkowe tzw. standardowe. Warto jednak wiedzieć, że możliwe jest również użycie soczewek z grupy "premium", które eliminują konieczność noszenia okularów po operacji katarakty.

Nawet jeśli pacjent po operacji katarakty musi nosić okulary, to najczęściej są one znacznie słabsze w porównaniu z tymi, których używał przed zabiegiem. Dzieje się tak, gdyż moc sztucznej soczewki jest obliczana indywidualnie do wady wzroku danego pacjenta. Nie ma również przeciwwskazań do noszenia soczewek kontaktowych po zakończeniu gojenia.

Warto pamiętać, że po laserowej korekcie wzroku konieczne są wizyty kontrolne. W pierwszych dniach po zabiegu jest ich więcej, później czas pomiędzy kolejnymi wizytami u okulisty się wydłuża. Po zabiegu należy również nosić opatrunek (zwłaszcza w czasie pobytu na świeżym powietrzu w okresie 2-3 dni po zabiegu). Operowane oko można przemywać letnią, przegotowaną wodą lub solą fizjologiczną, a następnie osuszać gazikiem aptecznym. Warto wiedzieć, że w aptekach są dostępne również specjalne chusteczki do higieny brzegów powiek.

Stale trzeba mieć przy tym na uwadze, że po operacji katarakty nie wolno dopuścić do zainfekowania rany. W okresie miesiąca od zabiegu należy też unikać wysiłku fizycznego (nie schylać sie i nie dźwigać). Najlepiej też nie spać na boku po stronie operowanego oka i nie uciskać oka.

Oko bardzo szybko przyzwyczaja się do nowej soczewki, a już po miesiącu od zabiegu usunięcia katarakty można prowadzić normalny tryb życia. Jedynym ograniczeniem jest unikanie dużego wysiłku. Zaćma może pojawić się zarówno u osób starszych, jak i tych, które kończą 30 czy 40 lat. Ich komfort życia może ulec znacznemu pogorszeniu, gdyż zaburzenia widzenia ograniczają normalne funkcjonowanie. Na szczęście, można temu zaradzić, poddając się operacyjnemu leczeniu katarakty.