Niedrożność jajowodów. Objawy, przyczyny, leczenie

Jajowody to pewnego rodzaju narząd, którego celem jest przechwycenie komórki jajowej, aby umożliwić zapłodnienie, a w dalszej kolejności odżywić i przetransportować zarodek do macicy. W miejscu, w którym jajowód przechodzi przez ścianę macicy, jego średnica wynosi zaledwie pół milimetra.

Niedrożność jajowodów pojawia się, gdy na skutek zmian chorobowych dochodzi do zamknięcia światła tego narządu. Komórka jajowa nie może spotkać się z plemnikiem, zarodek zaś nie może zostać przetransportowany do macicy. Sytuacja ta ma miejsce również, gdy jajowód jest drożny, tylko uszkodzony i nie może zapewnić właściwego środowiska dla komórki jajowej oraz zarodka.

Niedrożność jajowodów - przyczyny:

• endometrioza;
• stany zapalne wynikające z infekcji (np. grzybiczej, rzeżączki, chlamydi);
• ciąża pozamaciczna;
• poronienie;
• nowotwory jajników;
• przebyte operacje chirurgiczne w okolicy jamy brzusznej (np. wycięcie wyrostka robaczkowego);
• wkładka antykoncepcyjna.

Niedrożność jajowodów zwykle nie daje objawów. Najczęściej pacjentki dowiadują się o tym zaburzeniu w czasie diagnostyki niepłodności.

Objawy bólowe mogą pojawić się w związku ze stanami zapalnymi wywołanymi m.in. infekcją bakteryjną. W wyniku tej infekcji mogą pojawiać się zrosty, same w sobie nieodczuwalne przez kobietę. To oznacza, że po wyleczeniu choroby ból ustępuje, jednak jajowody przestają być drożne.

Ból i dyskomfort pojawiają się także w przebiegu endometriozy, która wywołuje stany zapalne i zrosty, prowadząc właśnie do niedrożności jajowodów.

Niedrożność jajowodów najłatwiej wykryć poprzez tzw. histerosalpingografię (HSG). Badanie to nie tylko diagnozuje ewentualną niedrożność jajowodów, ale także ocenia budowę pozostałych narządów rodnych.

Polega na podaniu przez kanał szyjki macicy środka kontrastowego do macicy i jajowodów przy jednoczesnym wykonywaniu zdjęć RTG w poszczególnych etapach badania.

Środek kontrastowy przepływa przez narządy rodne, dzięki czemu lekarz może zobaczyć i ocenić budowę macicy, wykryć jej wady, polipy, mięśniaki lub zrosty wewnątrzmaciczne i ocenić drożność jajowodów.

Jak leczy się niedrożność jajowodów? Jeśli występują niewielkie zrosty, zdarza się, że udrożnienie jajowodu następuje wskutek jedynie podania i "przejścia" kontrastu podczas histerosalpingografii.

Jeśli występują duże zrosty, konieczne jest wykonanie zabiegu, podczas którego są usuwane, chociaż ich usunięcie nie zawsze poprawia funkcjonowanie jajowodów.

Niedrożność jajowodów a ciąża? Niedrożne jajowody są częstą przyczyną niepłodności, ponieważ przypadłość ta może utrudnić lub uniemożliwić zapłodnienie.

Jeśli niedrożność występuje w obydwu jajowodach, jedynym wyjściem może być zapłodnienie pozaustrojowe - in vitro.

Jeśli występuje tylko w jednym jajowodzie, naturalne zajście w ciążę jest możliwe. W takiej sytuacji, aby wspomóc owulację w jajniku po stronie zdrowego jajowodu, wdrażane jest leczenie farmakologiczne, mające na celu pobudzenie owulacji.

Gdy jajowody są jedynie częściowo niedrożne, szansa na zajście w ciążę istnieje, rośnie jednak ryzyko ciąży pozamacicznej.