Nudności – co je powoduje?

Nudności to nieprzyjemne uczucie potrzeby zwymiotowania z towarzyszącymi objawami ze strony układu nerwowego: bladością powłok skórnych, zimnym potem, ślinotokiem i tachykardią. Z kolei wymioty to gwałtowne wyrzucenie zawartości żołądka przez usta, przy znacznej objętości również przez nos.

Przyczyny nudności mogą wynikać z odruchu fizjologicznego (np. w przebiegu zatrucia), częściej jednak są objawem chorób przewodu pokarmowego lub innych narządów. Mogą pojawić się w przebiegu:

• nieżytu żołądkowo-jelitowego,
• zatrucia pokarmowego,
• nadwrażliwości pokarmowej,
• niedrożności jelita cienkiego lub/i grubego,
• chorobie wrzodowej żołądka,
• zapaleniu przełyku,
• depresji,
• jadłowstrętu psychicznego
• bulimii.

Nudności mogą też być objawem zawału ściany dolnej mięśnia sercowego oraz nadużycia alkoholu. Pojawiają się ponadto u chorych onkologicznie, zwłaszcza po chemioterapii i radioterapii. Osobną kategorią są nudności w ciąży, które w większości przypadków nie budzą niepokoju: są zwykle przemijające i nie wiążą się z patologiami płodu ani ciąży.

Nudności tymczasowe występują w przebiegu chorób o infekcyjnym charakterze, np. chorób zapalnych żołądka i jelit o tle wirusowym. Stosunkowo łatwo ustalić ich przyczynę. Z kolei nudności chroniczne występują stale i trudno wskazać, co je powoduje.

W przypadku wystąpienia nudności warto skonsultować się z lekarzem. Na podstawie wywiadu i badania fizykalnego może ustalić wstępną diagnozę, a tym samym włączyć odpowiednie leki. W razie potrzeby może również rozszerzyć diagnostykę: niektórzy pacjenci wymagają badań laboratoryjnych, obrazowych lub endoskopowych.

Wśród porad, jak pozbyć się nudności, duże znaczenia mają zmiany w diecie i nawykach żywieniowych:

• pij chłodną wodę małymi łykami,
• unikaj posiłków tłustych, słodkich i gorących,
• unikaj aktywności fizycznej po jedzeniu,
• jedz wolno i małe porcje,
• nie myj zębów zaraz po jedzeniu,
• jeśli nudności zwiazane są z chorobą zakaźną, uzupełniaj elektrolity.

Domowe sposoby na nudności stosuje się w pierwszej kolejności. Gdy te zawodzą, w zależności od przyczyny, lekarz może zlecić leczenie farmakologiczne.

Leki na nudności w większości są dostępne wyłącznie z przepisu lekarza. Niekiedy leczenie choroby podstawowej może pomóc wyliminować tę uciążliwą dolegliwość. W przypadku osób po chemioterapii stosuje się leki przeciwwymiotne dobrane właściwie do przyczyny i patomechanizmu nudności i wymiotów.