Posocznica połogowa. Przyczyny, objawy i leczenie

Posocznica (sepsa) to zagrażająca życiu dysfunkcja narządowa, powstała wskutek nieprawidłowej reakcji organizmu na zakażenie, wywołane przez bakterie, wirusy lub grzyby. Rozwija się w bardzo szybkim tempie, dlatego niezwykle ważne jest jak najszybsze jej zdiagnozowanie.

W czasie zakażenia sepsą dochodzi do ogólnej reakcji zapalnej, w której udział biorą cytokiny i chemokiny. Organizm zbyt gwałtownie reaguje na patogen, a powstały w celu jego unieszkodliwienia stan zapalny, może prowadzić do zmian w narządach, powodując ich niewydolność.

Sepsa najczęściej występuje u osób hospitalizowanych na oddziale intensywnej terapii, ponieważ tam pacjent poddawany jest wielu inwazyjnym czynnościom, koniecznym w trakcie leczenia. W grupie chorych poza szpitalem zaś znajdują się małe dzieci, młodzież oraz osoby starsze.

Wstrząs septyczny jest to sytuacja kliniczna, w której w wyniku wystąpienia posocznicy i mimo właściwej płynoterapii niskie wartości ciśnienia krwi i niewydolność wielonarządowa utrzymują się.

Sepsa, mimo stałego rozwoju medycyny, w dalszym ciągu jest przyczyną zgonów kobiet w okresie okołoporodowym. Do możliwych przyczyn posocznicy zaliczamy m.in.:

• zapalenie sutka;
• zapalenie układu moczowego;
• zapalenie błony śluzowej macicy;
• zakażenie ran w okolicy pochwy i krocza.

Mimo iż posocznica może być wywołana nie tylko przez bakterie, ale także wirusy oraz grzyby, w przypadku zakażeń połogowych zwykle infekcje spowodowane są przez mieszaną florę bakteryjną.

Bakterie, które najczęściej wywołują sepsę to:

• E.coli;
• Klebsiella;
• paciorkowce;
• Proteus mirabilis.

Posocznicę połogową mogą wywołać również bakterie, które bytują w organizmie kobiety lub te, które zostały do niego wprowadzone w czasie np. porodu.

Objawy posocznicy mogą być zmienne, co wiąże się z wysiewaniem bakterii z ogniska zakażenia. Główne symptomy sepsy to:

• przyspieszenie tętna;
• wybroczyny na skórze;
• gorączka, czasem przekraczająca 40 stopni C, momentami spadająca, z dreszczami;
• duszność;
• sinica obwodowa;
• zaburzenia neurologiczne;
• obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.

Posocznica jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia, dlatego też w każdym przypadku konieczne jest specjalistyczne leczenie szpitalne, zwykle na oddziale intensywnej terapii.

Leczenie sepsy wymaga najczęściej niezwłocznego włączenia antybiotykoterapii dożylnej, działającej na możliwie największą grupę bakterii. Stosowana jest także płynoterapia oraz zastosowanie wlewu amin katecholowych (np. noradrenaliny), których zadaniem jest utrzymanie odpowiedniego ciśnienia tętniczego krwi oraz przepływu przez kluczowe dla życia narządy.

Stosowane jest także leczenie objawowe, jak m.in. podawanie tlenu, jeśli spada saturacja. Posocznica to choroba leczona długo i wiąże się z nawet 50 proc. śmiertelnością u kobiet.

Zarażenie dziecka posocznicą po porodzie nie jest możliwe, ponieważ nie jest to choroba a stan kliniczny, wynikający z zakażenia bakteryjnego, wirusowego lub grzybiczego. Nowo narodzone dziecko może jednak samo zachorować na infekcję ogólnoustrojową, w której rozwiną się objawy sepsy lub wstrząsu septycznego.

Czynniki ryzyka wystąpienia posocznicy u noworodka to m.in.:

• wcześniactwo;
• niska waga urodzeniowa;
• kolonizacja GBS u matki;
• Chorioamnionitis - zakażenie, które obejmuje wody płodowe i łożysko.