Powikłania po in vitro
In vitro to metoda zapłodnienia pozaustrojowego stosowana już z powodzeniem od 25 lat w terapii niepłodnośc. Liczba dzieci urodzonych po in vitro sięga już miliona. Komórka jajowa pobrana od kobiety jest zapładniana w laboratorium, w kontrolowanych warunkach, po czym zapłodniona trafia z powrotem do ciała kobiety, aby tam mogło dojść do implantacji. Powikłania po in vitro wiążą się z wykorzystywaną w czasie procedury terapią hormonalną, która pobudza jajeczkowanie, a także z innymi etapami tej metody. Należy brać je pod uwagę przed rozpoczęciem leczenia niepłodności tą metodą.
1. Powikłania po in vitro związane z pobudzaniem jajeczkowania
W terapii niepłodności metodą in vitro wykorzystuje się hormonalne pobudzanie jajeczkowania. Chodzi o to, aby w jednym cyklu kobiecy organizm wyprodukował więcej niż jedną komórkę jajową (zwykle 5-10). Zwiększa to szanse na udany zabieg in vitro i na poczęcie dziecka w krótszym czasie. W terapii hormonalnej stosuje się stymulację jajników za pomocą antagonistów hormonu gonadolibertyny, później gonadotropiny i gonadotropinę kosmówkową. W związku z tym, że hormony podawane są przez zastrzyk (podskórny lub domięśniowy), wiąże się to z możliwością pojawienia się siniaka, opuchlizny, bólu lub infekcji w miejscu wkłucia.
W czasie podawania leków pobudzających jajeczkowanie podnosi się poziom estrogenu i progesteronu, co może wywołać pewne nieprzyjemne objawy. Są to:
- zatrzymanie wody w organizmie,
- zwiększenie masy ciała,
- mdłości,
- biegunka,
- uczucie dyskomfortu w dole brzucha,
- obolałe piersi,
- wahania nastrojów,
- bóle głowy,
- zmęczenie.
Terapia hormonalna może wywołać także powikłania w postaci reakcji alergicznej, hiperstymulacji jajników, a także niewydolności jajników i konieczności przerwania procedury in vitro. Procedurę zawiesza się w momencie, kiedy jajniki produkują zbyt mało lub zbyt dużo komórek jajowych.
2. Zespół hiperstymulacji jajników
Zespół hiperstymulacji jajników oznacza, że pod wpływem podawanych leków, jajeczkowanie jest pobudzone na tyle, że może prowadzić do różnego rodzaju powikłań. Przebieg ciężki hiperstymulacji jajników występuje bardzo rzadko, ale wiąże się z pewnym ryzykiem. Istnieje zwiększona możliwość pojawienia się torbieli jajnika, a nawet choroby nowotworowej.
3. Powikłania ciąży po in vitro
Ciąża po in vitro to bardzo często ciąża mnoga. Wiąże się to z faktem, że wykorzystuje się zazwyczaj kilka zapłodnionych komórek jajowych do wszczepienia. Ciąża mnoga jest obciążona większym ryzykiem niż ciąża pojedyncza. Często dochodzi do porodu przedwczesnego, a w związku z tym do urodzenia się wcześniaków. Dzieci przedwcześnie urodzone i z niską wagą urodzeniową są w grupie ryzyka pojawienia się wielu problemów zdrowotnych w związku z niecałkowitą dojrzałością wielu układów organizmu. Ryzyko związane z powikłaniami ciąży mnogiej jest jednak takie samo w przypadku ciąży wywołanej in vitro, jak i zapłodnieniem naturalnym.
W przypadku zapłodnienia wspomaganego, nieco częściej dochodzi do powikłań takich jak łożysko przodujące czy ciąża pozamaciczna.