Skąd bierze się migrena?

Teoria „wywoływaczy” opiera się na tym, że współpraca między naczyniami krwionośnymi mózgu, a systemem nerwowym może ulegać zakłóceniom. Uaktywnienie się tzw. generatora migrenowego rozpoczyna napad migrenowy. Nieznane są przyczyny, dla których w wyniku tej reakcji nadmiernie uwalniana jest m.in. serotonina i inne związki. Kiedy pojawia się migrena, ich rosnące stężenie powoduje patologiczny skurcz naczyń krwionośnych w mózgu. Zaczynają działać mechanizmy regulacyjne i naczynia się rozkurczają. Jest to odbierane przez okołonaczyniowe zakończenia nerwowe jako bodziec bólowy. Bodziec ten przekazywany jest dalej. W wyniku tego zwiększa się przepuszczalność białek, które przedostają się poza naczynia i wywołują stan zapalny, który przez tkanki mózgowe interpretowany jest jako ból.

Dodatkowo nadmiernie obciążone nerwy zaczynają nadinterpretować normalne bodźce, które odczytywane są jako ból, światłowstręt czy nadwrażliwość na dźwięk. Przy bardzo silnych bodźcach pojawiają się też objawy wegetatywne, czyli nudności lub wymioty.

Wspomniane powyżej czynniki działają tylko jako impuls, który wywołuje napad migreny u osób, które zmagają się z jej częstymi atakami. Nie mogą być jednak traktowane jako przyczyny właściwe migreny. Osoby, które zmagają się z migreną, bardzo często są w stanie, na podstawie własnych doświadczeń, określić czynniki wywołujące dolegliwość. Jednak większa część napadów nie musi mieć łatwych do określenia okoliczności. Opierając się na metodzie prób i błędów, można jednak określić z dużym prawdopodobieństwem, jakie to czynniki.

Można do nich zaliczyć:

• czynniki zdrowotne – szczególnie menstruacja, nadciśnienie, przemęczenie, zapalenie zatok, bóle kręgosłupa, zmiany hormonalne, ciąża, niedożywienie, zbyt restrykcyjna dieta;

• czynniki emocjonalne – zwłaszcza silny stres i niepokój, stany lękowe i depresyjne; także odprężenie po sytuacji stresowej może być czynnikiem wywołującym migrenę;

• czynniki zewnętrzne – szczególnie zmiana planu dnia, podróże, mała ilość snu, hałas, zmiany pogody, silne zapachy, jaskrawe i pulsujące światło;

• niektóre lekarstwa także mogą być czynnikami wywołującymi migrenę.

Powyższe wyzwalacze pozwalają na ogólne określenie przyczyn powstawania migreny. Pochylimy się tutaj nad wybranymi czynnikami, które, według przeprowadzonych obserwacji, mają największy wpływ na pojawianie się dolegliwości. Mogą one także wywoływać ból głowy u dziecka.

• Migrena w ciąży – jak zapanować nad bólem?
• Najczęstsze przyczyny zawrotów głowy i zaburzeń równowagi
• Odmiany migreny

Najczęściej migrena pojawia się w wyniku:

• Zbyt dużego poziomu stresu. Zresztą nie tylko sam stres, ale już sama zmiana napięcia psychicznego mogą wywołać migrenę. Dlatego nikogo nie dziwi migrena, która pojawia się w momencie odprężenia po sytuacjach stresowych. Może się też pojawiać migrena weekendowa, która ma związek z odprężeniem u osób, które przez cały tydzień intensywnie pracują w stresogennym środowisku. Należy uważać z tym rodzajem migreny, gdyż wielomiesięczny stres może sprawić, że migrena epizodyczna przejdzie w migrenę przewlekłą.

• Niewłaściwej higieny snu. W tym przypadku niekorzystny jest zarówno zbyt długi, jak i zbyt krótki sen. Zachowanie stałego rytmy snu pozwala na zmniejszenie liczby ataków migreny. Szczególnie w weekendy, kiedy zazwyczaj śpimy dłużej. Migrena może się też pojawiać przy zmianach strefy czasowej w wyniku np. podróży.

• Za 10 proc. napadów odpowiadają produkty żywnościowe. Może się nawet okazać, że rzeczywista liczba jest większa. Największa trudność leży w sposobie diagnozowania i w połączeniu spożywania określonych produktów z faktem pojawienia się migreny. Zauważono, że drastyczne zmiany żywieniowe, wyeliminowanie pewnych produktów spożywczych mogą stanowić przyczyny pojawiania się migreny. Należy pamiętać, że tylko wnikliwa samoobserwacja może być w stanie określić, czy i który czynnik spożywczy ją powoduje.