Śmierć łóżeczkowa
Śmierć łóżeczkowa to inaczej zespół nagłego zgonu niemowląt. Oznacza on, że zdrowe dziecko, niemające wad wrodzonych ani problemów zdrowotnych, nagle umiera w czasie snu. Przy stwierdzeniu tej przyczyny konieczne także jest wykluczenie udziału osób trzecich. Przydarza się to dość rzadko i nadal nie wiadomo, co jest przyczyną nagłej śmierci łóżeczkowej. Do tej pory udało się ustalić czynniki zwiększające ryzyko zgonu niemowlęcia, choć mają one charakter hipotez.
1. Możliwe przyczyny śmierci łóżeczkowej
Zespół nagłego zgonu niemowląt diagnozuje się tylko w przypadkach, w których nie udaje się stwierdzić bezpośredniej przyczyny śmierci dziecka - ani podczas autopsji, ani śledząc historię chorób dziecka i jego rodziny, ani poprzez obserwację pomieszczenia, w którym dziecko umarło. Śmierć łóżeczkowa to śmierć w czasie snu, u dziecka nie ma żadnych śladów sugerujących, że cierpiało.
W przypadku niewyjaśnionej śmierci niemowlęcia wyróżnia się pewne czynniki, które zwiększają jej ryzyko. Podejrzewa się, że rolę odgrywa tu niedotlenienie - wskutek słabej cyrkulacji lub przykrycia twarzy dziecko wdycha dwutlenek węgla z poprzedniego wydechu, zamiast tlenu. Nagła śmierć łóżeczkowa występuje częściej u dzieci śpiących na brzuchu, niekarmionych piersią. Wiek dziecka również odgrywa pewną rolę. Śmierć łóżeczkowa występuje najczęściej u dzieci w wieku 2-4 miesięcy, raczej u wcześniaków.
Wyróżniono także czynniki zwiększające ryzyko nagłej śmierci związane z samą ciążą i zdrowiem matki. Nieprawidłowo prowadzona ciąża, brak opieki medycznej w jej trakcie a także poronienia w przeszłości zwiększają ryzyko śmierci łóżeczkowej. Więcej przypadków śmierci łóżeczkowej odnotowuje się także, jeśli matka jest bardzo młoda. Im niższe wykształcenie matki, tym większe ryzyko śmierci dziecka. Czynnikiem ryzyka jest także palenie w czasie ciąży.
2. Przeciwdziałanie śmierci łóżeczkowej
Trudno jest przeciwdziałać śmierci łóżeczkowej, jeśli nie zna się jej przyczyn. Jednak są pewne zalecenia, które mogą znacząco zmniejszyć to ryzyko. Można się do nich stosować jeśli dziecko jest w grupie ryzyka, np. jest wcześniakiem lub w rodzinie już wystąpił zespół nagłego zgonu niemowląt.
Ważna jest dobra wentylacja pomieszczenia, w którym śpi dziecko. Wystarczy po prostu uchylić lub rozszczelnić okno. Kołyska nie powinna w żaden sposób ograniczać dostępu powietrza do dziecka. Temperatura w pokoju dziecka powinna wynosić około 18°C. Zamiast poduszeczek, zabawek, kołderek, lepiej jest po prostu ubierać dziecko do spania tak, aby mu nie było zimno. Kołdra nie powinna zakrywać dziecka aż po brodę, ramiona mogą pozostać nieprzykryte.
Najbezpieczniej jest kłaść dziecko do spania na plecach - nie na brzuchu ani na boku. W pewnych przypadkach leżenie dziecka na brzuszku jest wskazane - na przykład, jeśli ma ono przepuklinę pępkową.
Jeśli jest taka możliwość, dobrze jest karmić dziecko piersią. Zmniejszy to ryzyko śmierci łóżeczkowej niemowląt i poprawi odporność dziecka. Nie bez znaczenia jest niepalenie w obecności dziecka a także rzucenie palenia przez kobiety w ciąży. Kobieta w ciąży i karmiąca powinna unikać także alkoholu i kofeiny.