Toxoplazmoza - objawy, leczenie, powikłania

Toxoplazmozę wywołuje pierwotniak Toxoplasma gondii żyjący w organizmach zwierząt ciepłokrwistych. Jak można się nim zarazić? Przez bezpośredni kontakt z odchodami zakażonych kotów, spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa lub źle umytych owoców i warzyw.

Jeśli zakażeniu ulega kobieta w ciąży, prawdopodobieństwo zarażenia płodu waha się w granicach od 15 do 90 proc., w zależności od stopnia zaawansowania ciąży w momencie zachorowania. Szacuje się, że ryzyko zakażenia płodu w I trymestrze ciąży wynosi 25 proc. i powoduje zazwyczaj samoistne poronienie, obumarcie wewnątrzmaciczne albo śmierć noworodka, który przychodzi na świat ze zmianami chorobowymi. W II trymestrze ciąży ryzyko wynosi 50 proc., a w III trymestrze – 65 proc. Toksoplazmoza przebiega dość łagodnie, często z powiększeniem kilku węzłów chłonnych albo dodatkowo z ogólnym pogorszeniem samopoczucia, gorączką, bólem mięśni, gardła i głowy. Pojawia się również rumień na skórze. W niektórych przypadkach obserwowane są bóle głowy, a niekiedy także objawy zapalenia mięśnia sercowego czy zapalenia opon mózgowych. W większości przypadków

Objawy toxoplazmozy są nieznaczne, jednak po przedostaniu się do ludzkiego organizmu pasożyty pozostają w nim na stałe w formie utajonego zakażenia.

W toxoplazmozie u ciężarnej stosuje się specjalne leki przeciwpasożytnicze, które zmniejszają ryzyko zarażenia płodu o około 60 proc. (np. Rovamycina). W organizmie zarażonej matki wytwarzane są przeciwciała klasy IgG, IgM, IgA,IgE. Na ich podstawie stwierdza się, czy dana osoba przeszła toksoplazmozę, czy właśnie na nią choruje. Przeciwciała klasy IgM wykrywa się u kobiet ze świeżo nabytym zakażeniem. Mogą się utrzymywać do roku od zakażenia, a nierzadko i dłużej. Obecnie większość lekarzy zaleca, aby przed planowaną ciążą albo zaraz w pierwszych jej tygodniach (jeśli nie było możliwe wykonanie badania przed ciążą) zrobić badanie krwi, które wskaże, czy kobieta przebyła toxoplazmozę czy też nie. Jeśli tak, płód nie jest nią zagrożony. Zapobieganie sprowadza się do wykonywania badań u kobiet planujących potomstwo oraz w I, II i III trymestrze ciąży. Konieczne jest też zachowanie zasad higieny przy przygotowywaniu posiłków, zabawie w piaskownicach, a także dbałość o czystość kuwet kotów.

Poza ryzykiem poronienia, porodu przedwczesnego i niskiej wagi urodzeniowej toxoplazmoza wrodzona naraża dziecko na częściową lub całkowitą ślepotę z powodu uszkodzenia siatkówki oka, zmiany w mózgu i całym układzie nerwowym, których następstwem mogą być drgawki, atonia mięśni, głuchota i niedorozwój umysłowy. Niektóre noworodki rodzą się z wadami czaszki w postaci wodogłowia lub tak zwanej mikrocefalii.