Trzeci migdał u dziecka. Kiedy trzeba go usunąć?
Trzeci migdał – te dwa słowa spędzają sen z powiek wielu rodziców. U wielu dzieci bowiem konieczne jest jego usunięcie z powodu przerostu. Co go powoduje? I czy zabieg zawsze jest konieczny?
1. Trzeci migdał: co to jest?
Zacznijmy od podstaw. Trzeci migdał inaczej nazywany jest migdałkiem gardłowym lub adenoidem. Zlokalizowany jest na tylnej ścianie gardła nad migdałkami podniebiennymi za podniebieniem miękkim.
Nie można go zobaczyć, zaglądając do gardła. By sprawdzić, jak wygląda i czy doszło do jego przerostu, laryngolog musi użyć specjalnego lusterka laryngologicznego, mikroskopu lub giętkiego endoskopu.
Trzeci migdałek wraz z migdałkami podniebiennymi stanowią pierwszą linie obrony przed wnikającymi do dróg oddechowych drobnoustrojami. Inaczej mówiąc, to strażnicy naszej odporności. Ich zadaniem jest rozpoznanie wroga i danie sygnału organizmowi, że bakteria lub wirus przedostaje się do ustroju. To uruchamia obwodową linię obrony miejscowej. Wszystko po to, by organizm wytworzył jak najlepszą odpowiedź immunologiczną.
By tak się stało, trzeci migdał odpowiednio się powiększa. Kiedy infekcja minie, wraca do swoich właściwych rozmiarów. Niestety, niekiedy zdarza się, że jego objętość się nie zmiejsza, a wręcz przeciwnie, zwiększa się. Jest to spowodowane m.in. drażnieniem tkanki limfatycznej przez czynniki środowiskowe, m.in. alergeny.
2. Trzeci migdał: objawy
Czujność rodziców powinny wzbudzić takie symptomy jak:
- niedrożny nos (jest zatkany, co powoduje, że dziecko oddycha przez usta),
- niedosłuch,
- nawracające zapalenie uszu,
- chrapanie,
- powiększenie okolicznych węzłów chłonnych,
- bezdech podczas snu,
- nadpobudliwość.
Dziecko, u którego 3 migdał jest przerośnięty może mieć problemy z koncentracją, być zmęczone i niewyspane. Zdarza się, że niedosłuch jest przyczyną pogorszenia się zachowania w przedszkolu czy szkole (dziecko nie słyszy poleceń nauczyciela, stąd postrzegane jest jako niegrzeczne). Często też choruje, zwłaszcza na zapalenie uszu, co związane jest z koniecznością podania antybiotyku.
Powiększony trzeci migdał u dziecka wymaga leczenia. Może prowadzić m.in. do wysiękowego zapalenia ucha, co spowodowane jest niedrożnością trąbek słuchowych.
3. Trzeci migdał: leczenie
Kiedy zauważymy u swojego dziecka niepokojące objawy, wówczas warto udać się do laryngologa. Taki krok może też zasugerować pediatra, kiedy zauważy, że dziecko często choruje lub cierpi z powodu niedosłuchu.
Badanie endoskopowe jamy nosowo-gardłowej nie jest bolesne. W razie potrzeby można zastosować miejscowe znieczulenie, ale w większości przypadków nie jest to konieczne.
Lekarz sprawdza, jak wygląda trzeci migdał. Ocenia jego wielkość i budowę. Zwraca również uwagę na ujścia trąbek słuchowych oraz zatok przynosowych (czy są drożne).
Leczenie trzeciego migdała jest uzależnione od jego stanu. Na początku terapii zaleca się leczenie farmakologiczne. Solidnym wsparciem jest też wzmocnienie odporności. W tym celu stosuje się doustną szczepionkę. Zaleca się też zmianę klimatu.
Zabieg usunięcia trzeciego migdała (adenotomia) to ostateczność. Warto go rozważyć zwłaszcza wtedy, gdy dziecko ma niedosłuch będący wynikiem blokady trąbki słuchowej i gromadzenia śluzu w jamie bębenkowej. Niebezpieczny dla zdrowia jest też bezdech sen. Pojawienie się tego objawu również jest wskazaniem do operacji.
4. Kiedy poprawa po usunięciu trzeciego migdała?
Zmęczeni chorowaniem dziecka rodzice często pytają, czy operacja przyniesie ulgę od razu. Na to pytanie jednak nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko zależy od układu odpornościowego dziecka, bo pamiętajmy, że samo usunięcie migdałka gardłowego będącego skupiskiem bakterii nic nie da.
Zabieg usunięcia trzeciego migdała może nie przynieść znaczącego obniżenia liczby infekcji, zwłaszcza jeśli dziecko choruje na astmę lub cukrzycę, ma alergię lub też jest narażone na wdychanie dymu tytoniowego. Specjaliści wskazują jednak, że infekcje mogą trwać krócej i być mniej uciążliwe.
