Usunięcie macicy. Kiedy jest konieczne?
Usunięcie macicy (histerektomia) to operacja ginekologiczna, która ma charakter nieodwracalny. W Polsce wykonuje się ok. 30 tys. takich zabiegów rocznie. I wbrew powszechnie panujacej opinii, większość z nich nie jest związana z chorobą nowotworową.
1. Usunięcie macicy. Jakie są wskazania do zabiegu?
Histerektomia to drugi po cesarskim cięciu najczęściej wykonywany zabieg ginekologiczny w Polsce. Operacja jest wskazana w przypadku:
- raka trzonu macicy i szyjki macicy,
- raka jajnika i raka jajowodu,
- mięśniaków o dużych rozmiarach lub ich dużej liczbie,
- endometriozy (zwłaszcza kiedy powoduje duże dolegliwości bólowe),
- występowania objawów wynikających z ucisku powiększonej macicy na sąsiednie narządy,
- zaburzenia statyki narządu rodnego (obniżenie lub całkowite wypadanie macicy.
Wyróżnia się:
- histerektomię częściową (usunięcie trzonu macicy) – usuwany jest wyłącznie trzon macicy, a zaoszczędzona zostaje szyjka macicy,
- histerektomię całkowitą – usunięcie szyjki macicy i trzonu macicy,
- histerektomię całkowitą z usunięciem jajników i jajowodów,
- histerektomię radykalną – w czasie zabiegu usuwana jest macica, czyli trzon macicy, szyjka macicy, a także górna część pochwy, z towarzyszącymi tkankami sąsiednimi zawierającymi naczynia, czyli przymaciczami. Operacji często towarzyszy limfadenektomia, czyli wycięcie węzłów chłonnych miednicznych.
Lekarze mogą wykonać:
- histerektomię waginalną (pochwową) – najbezpieczniejsza, najmniej inwazyjna metoda usunięcia macicy,
- laparoskopowe usunięcie macicy – wymaga niewielkich nacięć powłok brzusznych,
- histerektomię metodą klasyczną (przezbrzuszną).
2. Czego nie wolno robić po usunięciu macicy?
Histerektomia to poważny zabieg. Rekonwalescencja po operacji uzależniona jest od metody, jaką została przeprowadzona. Najszybciej pacjentki wracają do pełni sił po histerektomii waginalnej.
W każdej sytuacji jednak należy przestrzegać zaleceń lekarskich. Podstawą jest dbanie o ranę (przemywanie jej wodą z mydłem i dokładne osuszanie papierowym ręcznikiem).
A jak długo goją się rany wewnętrzne po usunięciu macicy? Wiele zależy tu od zakresu przeprowadzonej operacji, metody zabiegu, ale też predyspozycji organizmu. Przyjmuje się jednak, że pełne zagojenie się rany następuje po 12 miesiącach od histerektomii.
Trzeba też dać sobie czas na powrót do pełni sił, jednak wielogodzinne leżenie nie jest wskazane. Spacery po operacji zmniejszają m.in. ryzyko choroby zakrzepowo-zatorowej i zapalenia płuc.
Przez kilka tygodni po operacji należy też unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów. Trzeba też zgłosić się na wizytę kontrolą w wyznaczonym przez lekarza terminie.
3. Jak długo boli brzuch po usunięciu macicy?
Odpowiedź na to pytanie również nie jest jednoznaczna. Dolegliwości bólowe po histerektomii waginalnej są najczęściej niewielkie, bardziej odczuwalne są po zabiegu klasycznym i laparoskopii.
Ból jest najsilniejszy bezpośrednio po zabiegu. Pacjentce podaje się wówczas dożylnie leki przeciwbólowe. Po wyjściu ze szpitala w razie potrzeby zaleca się przyjmowanie paracetamolu lub ibuprofenu.
4. Usunięcie macicy a przybieranie na wadze
Histerektomia to poważny zabieg chirurgiczny, ale też operacją odciskająca piętno na kobiecej psychice. Panie obawiają się nie tylko o swoje zdrowie, ale też swoją kobiecość i seksualną atrakcyjność.
Interesuje je również zmiana sylwetki po usunięciu macicy i kwestia przybierania na wadze. O ile jednak w pierwszych dniach po operacji metabolizm może byc spowolniony, o tyle dość szybko wraca on do pełnej sprawności.
To jak wygląda brzuch po usunięciu macicy nie jest wyznacznikiem tego, jak będziemy wyglądać, gdy wrócimy do pełni sił. Trzeba jednak pamiętać, by w miarę możliwości być aktywnym fizycznie.
5. Usunięcie macicy a współżycie
Z seksu należy zrezygnować przez co najmniej 6 tygodni po operacji. Po tym czasie najczęściej wskazana jest kontrola lekarska, w czasie której warto zapytać lekarza, czy nie widzi przeciwwskazań do powrotu do aktywności seksualnej.
Warto też pamiętać, że dni okresowe po usunięciu macicy, nie nastąpią. Krwawienie może wynikać z samego zabiegu (utrzymuje się wówczas od kilku do kilkunastu tygodni). Niemożliwe jest też zajście w ciążę.
