Zapalenie jajników

Zapalenie jajników może dawać następuje objawy kliniczne:

• skurczowe bóle podbrzusza, najczęściej obustronne, promieniujące do pachwin udowych,
• bóle okolicy lędźwiowej,
• stan podgorączkowy lub gorączka,
• osłabienie i uczucie ogólnego rozbicia,
• odruchy wymiotne i silny ból podczas ucisku podbrzusza,
• upławy z pochwy.

Objawom zapalenia jajników może towarzyszyć stan zapalny błony śluzowej macicy. Zapalenie śluzówki macicy może skutkować biegunką, kolkami jelitowymi, zaparciami, podrażnieniem pęcherza moczowego, nieregularnymi krwawieniami miesiączkowymi, plamieniami międzymiesiączkowymi i miesiączkami krwotocznymi.

Najczęstszą przyczyną zapalenia jajników jest zakażenie wstępujące z pochwy lub jamy macicy. Bakteriami, które powodują zapalenie przydatków bywają dwoinki rzeżączki i chlamydie. Zapalenie jajnikadotyczy jego zewnętrznej osłonki. Do zakażenia w 90% przypadków dochodzi drogą wstępującą poprzez pochwę, szyjkę macicy i endometrium macicy. Zapaleniu jajników sprzyja rozwarcie zewnętrznego kanału szyjki macicy, a środowisko pochwy ułatwia rozprzestrzenianie się drobnoustrojów (obecność wydzieliny pochwowej, wilgoć, ciepło, krew). Jakie sytuacje sprzyjają wystąpieniu zapalenia jajników?

• Miesiączka.
• Poronienie.
• Poród przedwczesny.
• Poród naturalny.
• Okres połogu.
• Wyłyżeczkowanie jamy macicy.
• Wkładka wewnątrzmaciczna.
• Niektóre zabiegi ginekologiczne.

Możliwe jest również zapalenie przydatków wywołane zakażeniem drogą zstępującą. Z ognisk zapalnych (np. migdałki, zatoki, zęby) bakterie przenoszone są wraz z krwią w okolice narządów rozrodczych i jajników. Inne przyczyny zapalenia jajników to choroby zakaźne (np. angina, gruźlica), a także zapalenie otrzewnej lub zapalenie jelit wywołane atakiem wyrostka robaczkowego, uchyłkowatością esicy czy chorobą Crohna.

Podstawowe leczenie zapalenia jajników sprowadza się do antybiotykoterapii. Jeśli zapaleniu przydatków towarzyszy gorączka, koniecznie trzeba pozostać w domu, przyjmować przepisane leki, zabezpieczyć się przed zimnem (ciepłe ubranie, termofor) i unikać wysiłku fizycznego. Leczenie trwa zazwyczaj tydzień, czasami dwa tygodnie. Aby wspomóc proces powrotu do zdrowia i złagodzić bóle podbrzusza, warto pozostać w łóżku i nagrzewać bolące miejsca kocem, poduszką elektryczną lub termoforem. Przy niewłaściwym leczeniu zapalenia przydatków może dojść do rozwoju zapalenia otrzewnej lub do powstania ropnia jajnika i/lub jajowodu. Ropień wymaga chirurgicznego usunięcia wraz z całym narządem.

Przewlekłe zapalenie jajników może skutkować powstaniem torbieli. Późnym następstwem nawrotowych zapaleń przydatków może być niepłodność. Nieleczone zapalenie jajników zwiększa ryzyko ciąży pozamacicznej. Dlatego jeśli występują bóle podbrzusza, gorączka, przyspieszone tętno oraz obfite, ropne upławy, koniecznie trzeba iść do ginekologa.

Źródła

1. Pisarski T., Położnictwo i ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002, ISBN 83-200-2726-8.