Zapalenie zatok u dzieci – jak leczyć?
Objawy chorych zatok u dzieci i dorosłych zazwyczaj są podobne. Pojawia się ból głowy w okolicy czoła oraz uciążliwy i męczący katar. Kiedy choroba zaczyna trawić zatoki przynosowe, towarzyszą jej niezwykle bolesne objawy. Warto wiedzieć, że dziecko po porodzie ma wykształcone tylko zatoki szczękowe oraz błędnik sitowy. W trzecim roku życia dziecka w pełni wykształcają się zatoki klinowe. Dopiero po ukończeniu przez dziecko pięciu lat wykształcają się w pełni zatoki czołowe – czyli dopiero w wieku około pięciu lat dziecko ma w pełni wykształcone zatoki przynosowe. Składają się one z dwóch zatok czołowych, dwóch zatok szczękowych, dwóch klinowych i błędnika sitowego.
1. Rola zatok
Zatokami nazywamy puste przestrzenie czaszkowe, które są rozmieszczone symetrycznie wokół nosa i oczu oraz wypełnione są powietrzem. Sprawiają one, że czaszka jest odporna na urazy, doskonale chroni przed nimi mózg. Na dodatek konstrukcja czaszki dzięki zatokom jest lekka. Zatoki przynosowe odpowiadają za to, że wdychane powietrze jest oczyszczane, nawilżane i ogrzewane. To jest podstawowa rola zatok przynosowych. Stan zapalny śluzówki nosa jest najczęściej przyczyną infekcji wirusowej. U dziecka takie infekcje wirusowe połączone są z katarem i niedrożnością nosa. Kiedy pojawia się stan zapalny śluzówki nosa, oddychanie staje się utrudnione, gdyż zostaje upośledzony przepływ powietrza między jamą nosową a zatokami.
W okolicy czołowej pojawia się ból głowy oraz uczucie rozpierania. Ból głowy spowodowany jest tym, że nabłonek zatok, który jest obrzęknięty, zostaje pokryty wydzieliną, która sprzyja przenikaniu bakterii oraz wirusów bezpośrednio do zatok. Jest to najczęstsza przyczyna powstawania ostrego zapalenia zatok. W przypadku dzieci, choroba ta może wystąpić w wyniku innego schorzenia takiego jak: zapalenie ucha, katar sienny itd. Może powodować ją też skrzywienie przegrody nosowej, które jest wadą anatomiczną nosa.
2. Objawy zapalenia zatok u dzieci
Pierwszym objawem zapalenia zatok przynosowych jest najczęściej katar. Pojawia się żółta lub zielona ropna wydzielina cieknąca z nosa. Wzrasta temperatura ciała, pojawia się ból głowy, który jest charakteryzowany przez chorego jako rozpierający. Pojawia się też ogólne osłabienie i złe samopoczucie. Czasem mogą wystąpić takie objawy jak: drapanie w gardle, zmiana barwy głosu, czasowa utrata węchu, brak łaknienia, obrzęk powiek. Zatoki przynosowe bardzo często narażone są na infekcje, np. podczas przeziębienia, i można to zaobserwować zwłaszcza u dzieci.
Zapalenie zatok przynosowych, które pojawia się z przeziębieniem, ustępuje zazwyczaj w momencie, w którym mijają objawy przeziębienia. Jeśli choroba utrzymuje się dłużej niż kilka tygodni i trwa nawet do trzech miesięcy, można mówić o nawracającym zapaleniu zatok lub o zapaleniu przewlekłym. Wtedy mogą pojawić się schorzenia, za które odpowiada obecny w zatokach stan zapalny. Może się pojawić zapalenie oskrzeli, migdałków lub krtani.
Charakterystycznym objawem zapalenia zatok czołowych jest ból, który pojawia się podczas schylania głowy. Objawem zapalenia zatok szczękowych jest ból górnej szczęki. Za obrzmienie powiek dopowiada najczęściej infekcja błędnika sitowego. Natomiast, kiedy zmagamy się z bólem szczytu głowy, objawy te charakterystyczne są dla zapalenia zatok klinowych. Dobrą wiadomością może być to, że ostre zapalenie zatok w większości przypadków dotyczy raczej zatok przynosowych.
3. Sposoby leczenia zapalenia zatok u dzieci
Kiedy podejrzewamy, że nasze dziecko cierpi na chore zatoki, należy jak najszybciej udać się do lekarza. Zaniedbanie stanu zapalnego zatok może skutkować jego przejściem w zapalenie przewlekłe. Leczenie przewlekłego zapalenia zatok jest bolesne, gdyż konieczne może być wykonanie punkcji oraz płukanie zatok. Przy pierwszych objawach zapalenia zatok wystarczające jest leczenie objawowe. Choremu dziecku podawane są leki przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe. Można podawać też środki, które nawilżają śluzówkę nosa, a także leki ułatwiające usuwanie zalegającej wydzieliny. W niektórych przypadkach konieczne może być użycie antybiotyków. Należy pamiętać, że dziecko powinno mieć podawany antybiotyk w regularnych odstępach, najlepiej o jednakowych porach.
Kiedy pojawiają się nawroty zapalenia zatok, a ich powodem są przerośnięte migdałki, lekarz może zalecić ich usunięcie. Ostre zapalenie zatok u małych dzieci dotyka najczęściej zatok sitowych i szczękowych. Objawy są charakterystyczne. Dziecko cierpi z powodu gorączki i zatkanego nosa. Nie pozwala dotykać swojej twarzy i pociera ręką policzki. Jest też bardzo niespokojne. Zapalenie zatok u dziecka, które nie będzie leczone, grozi poważnymi powikłaniami. Może pojawić się zapalenie szczęki, zapalenie nerwu wzrokowego, a nawet zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Musisz to wiedzieć
Jeśli twoje dziecko cierpi na zapalenie zatok, możesz w prosty sposób łagodzić objawy dolegliwości. W tym celu należy często wietrzyć mieszkanie i pokój dziecka. Należy dbać też o to, aby w mieszkaniu panowała odpowiednia wilgotność. Dziecko powinno leżeć z wysoko uniesioną głową. Taka pozycja sprawia, że wydzielina łatwiej spływa do nosa. Aby przynieść dziecku ulgę, można wkrapiać do jego nosa roztwór soli morskiej lub sól fizjologiczną. Dzięki czemu wydzielina ropna zostanie rozrzedzona, a nos udrożniony. Można stosować inhalację. Jeśli dziecko narzeka na ból głowy, za zgodą lekarza można podać środek przeciwbólowy. W niektórych przypadkach pomocne są także ciepłe okłady umieszczane w okolicy czoła.