Gorączka u dziecka. Kiedy staje się niebezpieczna?

Ośrodek termoregulacji znajduje się w podwzgórzu. Odpowiada m.in. za utrzymanie równowagi pomiędzy wytwarzaniem ciepła w tkankach a jego utratą (przede wszystkim przez skórę).

Jeśli do organizmu dostaną się chorobotwórcze drobnoustroje, tj. wirusy lub bakterie, białe krwinki zaczynają produkować pirogeny endogenne oddziałujące na ośrodek termoregulacji (wówczas podwyższa się temperatura ciała).

To bardzo korzystny dla naszego organizmu system obronny. W wysokich temperaturach wirusy i bakterie nie tylko nie mogą się rozwijać i mnożyć, ale również szybciej giną.

Długotrwała gorączka u dziecka może jednak poważnie osłabić jego układ odpornościowy, dlatego w niektórych przypadkach konieczne jest jej zbicie.

Dzieci chorują niezwykle często, co ma związek z ich nierozwiniętym jeszcze w pełni układem immunologicznym. Katar u przedszkolaków może pojawić się nawet 6-8 razy w ciągu roku. Towarzyszyć mu może kaszel, będący wynikiem podrażnienia tylnej ściany gardła przez spływającą wydzielinę, jak również gorączka.

U dzieci gorączka może występować jako objaw:

• zakażenia wirusowego, bakteryjnego, grzybiczego;
• zapalenia stawów, jelit, wyrostka robaczkowego, opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu;
• nadczynności tarczycy.

Może pojawić się również w wyniku:

• silnej alergii;
• odwodnienia (u dzieci zwłaszcza po biegunce);
• rozległych oparzeń;
• przebytego szczepienia ochronnego;
• ciężkiego urazu;
• zażywania określonych leków np. antynowotworowych;
• silnych przeżyć lub pobudzenia emocjonalnego.

Najwygodniejsze jest użycie termometru elektronicznego. Wynik uzyskujemy szybko, choć jest niedokładny.

Bardziej precyzyjny był tradycyjny termometr rtęciowy, choć prawnie został wycofany. Uzyskany wynik musimy uzależnić od miejsca dokonywanego pomiaru. Dzieciom do 5. roku życia zaleca się pomiar w odbytnicy (od wyniku odejmujemy wtedy 0,5 st. C).

Gdy organizm walczy z infekcją, naturalnym stanem rzeczy jest podwyższona temperatura.

Jest to zatem objaw choroby, któremu towarzyszyć mogą dreszcze, fale gorąca, bóle głowy, mięśni, łamanie w kościach, katar, kaszel, wymioty czy nudności.

Jeśli jednak stan dziecka jest dobry, warto nieco odczekać z podaniem środka przeciwgorączkowego. Zbyt szybkie obniżanie gorączki może bowiem osłabić naturalny proces samoobrony organizmu.

Gdy u dziecka wystąpi gorączka, należy bacznie je obserwować. Gdy już wcześniej wystąpiły u niego drgawki gorączkowe, należy obniżać temperaturę ciała, gdy zacznie zbliżać się do 38°C.

Kiedy gorączka u dziecka jest niebezpieczna? Kazda gorączka u noworodka i niemowlęcia powyżej 38,5°C powinna zostać zbadana przez lekarza, podobnie jak w przypadku, gdy nie działają środki przecwigorączkowe lub wystąpiły drgawki gorączkowe.

Do lekarza trzeba się zgłosić, gdy pojawia się u dziecka gorączka 40°C, a jego samopoczucie jest bardzo złe lub gdy podejrzewamy poważniejsze schorzenie (np. zapalenie wyrostka robaczkowego).

• Gorączka u dziecka – czy zawsze jest niebezpieczna?
• Gorączka u dziecka
• Gorączka - fakty i mity

Długo utrzymująca się gorączka u dziecka wymaga czasem zastosowania środków farmakologicznych. Możemy wtedy podać maluchowi preparaty zawierające paracetamol lub ibuprofen.

Dzieciom do 12. roku życia nie podaje się kwasu acetylosalicylowego (np. Polopiryny, Aspiryny), bo grozi wystąpieniem poważnej choroby neurologicznej – zespołu Reye’a. Niemowlętom można podawać paracetamol, a dzieciom powyżej 3. miesiąca życia – ibuprofen.

Sposoby te pomagają w większości przypadków.

• Podaj duże ilości picia (zwłaszcza jeśli wystąpiła gorączka i biegunka u dziecka).
• Nie ubieraj grubo malca, nie opatulaj. W ten sposób jeszcze bardziej podwyższasz temperaturę.
• Nawilżaj powietrze w mieszkaniu, przykręć kaloryfery.
• Zastosuj chłodne okłady, np. pod pachy, na brzuch, w pachwinach.
• Zrób króciutką kąpiel w wodzie o temperaturze jedynie 1-2 st. C niższej niż temperatura ciała.
• Maluch w czasie gorączki powinien dużo pić.

Leki przeciwgorączkowe aplikuj zawsze zgodnie z zaleceniami. Kontroluj temperaturę ciała. Do 38 st. C mamy do czynienia tylko ze stanem podgorączkowym. Wysoka gorączka zaczyna się od 39 st. C.