Nadczynność tarczycy w ciąży

Lekka nadczynność tarczycy w ciąży może wiązać się ze stanem fizjologicznym kobiety. Hormon produkowany przez łożysko po zagnieżdżeniu się płodu w jamie macicy, gonadotropina kosmówkowa (hCG), ma podobne działanie jak hormon TSH, szczególnie przy wysokich stężeniach. A TSH, czyli tyreotropina lub hormon tyreotropowy, to hormon pobudzający tarczycę do produkcji hormonów tarczycowych i zwiększający jej objętość. W większości przypadków taka nadczynność tarczycy w czasie ciąży powoduje objawy przypominające ciążowe, a ich nasilenie nie jest zbyt duże. Nie wymaga ona leczenia. W przypadku, jeśli poziom hCG jest wyjątkowo wysoki (np. w ciąży wielopłodowej), może dojść do pojawienia się silnych objawów, takich jak:

• tachykardia,
• nadpotliwość,
• pobudzenie,
• szmer skurczowy nad sercem,
• duszności.

Niezależnie od tego, czy kobieta jest ciąży, może ona cierpieć na nadczynność tarczycy wywołaną innymi problemami. Są to:

• choroba Gravesa-Basedowa,
• wole toksyczne guzkowe,
• zapalenie tarczycy,
• gruczolak tarczycy,
• niepowściągliwe wymioty ciężarnych,
• zaśniad groniasty.

Możliwymi skutkami niekontrolowanej nadczynności tarczycy w czasie ciąży (niezależnie od jej przyczyny) są:

• przedwczesne odklejenie się łożyska,
• stan przedrzucawkowy,
• zastoinowa niewydolność serca,
• poród przedwczesny,
• poronienie.

U dziecka może natomiast dojść do powikłań takich jak:

• nadczynność tarczycy,
• wcześniactwo,
• niska waga urodzeniowa,
• hipotrofia.

Leczenie różni się w zależności od przyczyny pojawienia się nadczynności tarczycy, a także od tego, w którym momencie się pojawiła i została wykryta. Pierwszym badaniem po podejrzeniu nadczynności tarczycy jest oznaczenie poziomu przeciwciał przeciwko receptorowi TSH. Można także wykonać badanie USG tarczycy, aby stwierdzić, czy nadczynność wynika z choroby dotykającej tego gruczołu.

Nadczynność zazwyczaj leczy się lekami przeciwtarczycowymi w bardzo niewielkich dawkach. Są one dobierane tak, aby w jak najmniejszym stopniu wpływały na dziecko zarówno w ciąży, jak i w czasie karmienia piersią. Substancje te przechodzą przez łożysko i mogą wywołać działania niepożądane u płodu. Brak leczenia nadczynności może wywołać jednak dużo poważniejsze następstwa. W przypadku nieskuteczności leków niekiedy wybiera się rozwiązanie chirurgiczne i operację tarczycy. Taka operacja może być wykonana w drugim trymestrze ciąży. W leczeniu nadczynności tarczycy w ciąży nie stosuje się radiojodu ze względu na jego toksyczność.

Nadczynność tarczycy powinna być monitorowana także po porodzie. Jeśli chodzi o poród, nie ma co do niego specjalnych zaleceń przy prawidłowej kontroli czynności tarczycy.