Hematokryt w ciąży - analiza wyników krwi, niedokrwistość ciężarnych

Hematokryt to jeden z elementów ocenianych w podstawowym badaniu krwi, czyli w morfologii krwi obwodowej. Hematokryt ocenia gęstość krwi. W wynikach badań laboratoryjnych hematokryt zapisywany jest skrótowo jako HCT lub Ht. Hematokryt dostarcza informacji, jaki procent krwi stanowią erytrocyty, czyli czerwone krwinki.

Normy hematokrytu są różne w zależności od wieku i płci badanej osoby. Dla kobiet prawidłowy hematokryt wynosi 37-47%, a dla mężczyzn 40-45%. U kobiet w ciąży hematokryt może spadać o 4-7% i zwykle osiąga minimum w 30.-34. tygodniu ciąży. Hematokryt w ciąży w granicach 30-34% wymaga konsultacji lekarskiej.

1. Hematokryt w ciąży - analiza wyników krwi

Ocena zmian hematokrytu zawsze powinna być dokonywana w oparciu o pozostałe parametry morfologii krwi. Hematokryt wzrasta, gdy krew jest zagęszczona i występuje w niej wiele erytrocytów. Wartości hematokrytu maleją, gdy krew staje się rzadka i ma małą ilość elementów morfotycznych, zwłaszcza czerwonych krwinek.

Podwyższony hematokryt występuje najczęściej przy odwodnieniu organizmu. Poważną przyczyną wzrostu hematokrytu są nadkrwistości pierwotne: poliglobulia i czerwienica prawdziwa – choroby rozrostowe, w przebiegu których dochodzi do nadprodukcji czerwonych krwinek.

Zobacz film: "Jakie badania należy wykonać w ciąży?"

Za wzrost hematokrytu odpowiadać też mogą takie czynniki, jak: przewlekłe choroby serca i płuc, nowotwory nerek, przebywanie na dużych wysokościach, obfite biegunki, niepowściągliwe wymioty, moczówka prosta, nadmierne pocenie się. Niekiedy wysoki hematokryt w ciąży wiąże się ze zmniejszeniem się objętości osocza w wyniku zapalenia otrzewnej czy wskutek rozległych oprzeń ciała.

Spadek wartości hematokrytu może świadczyć o przewodnieniu organizmu. Spadek hematokrytu w ciąży jest zjawiskiem normalnym i świadczy o adaptacji układu krążenia kobiety ciężarnej do wymagań płodu. Jeśli spadkowi hematokrytu towarzyszą niski poziom hemoglobiny i mała ilość erytrocytów we krwi, to taki stan może świadczyć o niedokrwistości.

Czasami obniżony hematokryt występuje w sytuacji przewlekłej utraty krwi, np. krwawień z nosa, krwawień z dróg rodnych. Niski hematokryt w ciąży rzadko kiedy bywa związany z hemolizą i chorobami szpiku kostnego, w tym ze zmianami nowotworowymi (fibroza, guzy).

2. Hematokryt w ciąży - niedokrwistość ciężarnych

W ciąży dochodzi do zwiększenia objętości osocza oraz krwinek czerwonych. Jednak objętość osocza zwiększa się bardziej niż objętość erytrocytów, co wpływa na rozrzedzenie krwi. Mimo wzrostu liczby czerwonych krwinek sam hematokryt maleje w stosunku do tego sprzed ciąży. Wskaźnik hematokrytu u kobiet w ciąży obniża się do około 34-35%.

Anemia w ciąży wyraża się nie tylko niską wartością hematokrytu, ale również zmniejszeniem się liczby erytrocytów we krwi, obniżeniem poziomu hemoglobiny i zmniejszeniem objętości krążących we krwi czerwonych krwinek. W przypadku niskiego hematokrytu należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę i rozważyć wzbogacenie diety o produkty bogate w żelazo bądź kwas foliowy. Lekarz może zalecić suplementację żelaza w postaci doustnych preparatów.