Jakie witaminy brać w ciąży i dlaczego to takie ważne?

Ciąża to szczególny okres w życiu kobiety. W tym czasie zwiększa się zapotrzebowanie organizmu na podstawowe składniki odżywcze, takie jak białka, tłuszcze i węglowodany, na witaminy – w szczególności A, B1, B2, B6, B12, C, E, niacynę, kwas pantotenowy i kwas foliowy – oraz na składniki mineralne, w tym przede wszystkim magnez, żelazo, cynk, miedź, jod i selen. W większości przypadków dobrze zbilansowana dieta matki jest w stanie pokryć to zapotrzebowanie. Te składniki, których uzupełnienie z diety jest trudne lub niewystarczające, powinny być suplementowane. Składnikiem, który obowiązkowo powinien znaleźć się w diecie kobiety ciężarnej, jest kwas tłuszczowy DHA, jeden z najcenniejszych kwasów omega-3. Odpowiada on m.in. za prawidłowy rozwój mózgu i wzroku dziecka. Witaminy Centrum Femina 1 DHA to najbardziej kompletny zestaw witamin i minerałów dla kobiet w ciąży* z kwasem DHA. Preparaty zawierające witaminy dla kobiet w ciąży zawsze jednak powinny być przyjmowane pod okiem lekarza prowadzącego.

Witamina B9, inaczej kwas foliowy, to najważniejszy składnik odżywczy w czasie ciąży i najlepiej zadbać o jego odpowiednią ilość w diecie już na etapie planowania ciąży. Kwas foliowy jest szczególnie ważny dla rozwijającego się płodu, wpływa bowiem na prawidłowe kształtowanie się układu nerwowego dziecka i zmniejsza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej. Dzienna dawka witaminy B9, zgodnie z Programem Pierwotnej Profilaktyki Wad Cewy Nerwowej, wynosi 0,4 mg od początku ciąży i minimum 6 tygodni przed zajściem w nią (prof. dr n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta, Suplementacja farmakologiczna w czasie ciąży, Medycyna Praktyczna). Kwas foliowy pomaga w prawidłowej syntezie aminokwasów oraz produkcji krwi.

Źródłem kwasu foliowego są warzywa liściaste, szpinak, brukselka, natka pietruszki, brokuły, szparagi, rośliny strączkowe, pomidory, fasola, mleko i produkty mleczne, żółte sery, orzechy, pełnoziarniste produkty zbożowe, cytrusy i drożdże. Warto zauważyć, że przyswajalność witaminy B9 z pożywienia wynosi 50%, w związku z czym lekarze najczęściej zalecają jej suplementację.

Witaminy z grupy B należą do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Wspomagają działanie układu nerwowego, kostnego i odpornościowego, w związku z czym uważane są za jedne z najważniejszych dla organizmu.

Witamina B1 (tiamina) bierze udział w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego matki. Utrzymuje prawidłowe funkcje psychologiczne i metabolizm energetyczny. Źródłem witaminy B1 są produkty zbożowe z pełnego przemiału, w tym pieczywo razowe, płatki owsiane i kasza gryczana, a także nasiona roślin strączkowych, pestki, kiełki pszenicy, brązowy ryż, ziemniaki, orzechy, mleko i jaja.

Witamina B12 (kobalamina) razem z kwasem foliowym uczestniczy w tworzeniu czerwonych krwinek. Do źródeł tej witaminy zaliczamy produkty nabiałowe pochodzenia zwierzęcego: mleko, przetwory mleczne i jajka, a także mięso wołowe i pochodzące ze szczupaka.

Witamina B2 (ryboflawina) odgrywa z kolei bardzo ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu narządu wzroku – jej źródłem są przede wszystkim pełnotłuste mleko, jogurty, jajka, ser twarogowy, ziarna słonecznika, fasola, orzechy i gruboziarniste produkty zbożowe.

Witamina B6 (pirydoksyna) jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, bierze też udział w tworzeniu krwinek czerwonych i prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Znajdziemy ją w drożdżach, kiełkach pszenicy, kaszy gryczanej, w mleku, pieczywie pełnoziarnistym i zielonych warzywach liściastych.

Kwas pantotenowy, czyli witamina B5, przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego. Bogatym jego źródłem są produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych i jajka. Pożywienie jest przetwarzane na energię również dzięki niacynie (witaminie B3 zwanej też PP), której źródłem są kiełki i ziarna zbóż, orzechy, drożdże, awokado, śliwki, kiwi, daktyle, orzechy ziemne, migdały i soja.

Podstawową funkcją witaminy D jest regulacja gospodarki wapniowo-fosforowej. Ponad 90% dziennego zapotrzebowania na nią powstaje w organizmie pod wpływem promieni słonecznych (dr n. med. Andrzej Bacz, Suplementacja witaminy D u kobiet w ciąży, Medycyna Praktyczna). Już 5-minutowa ekspozycja ciała powoduje uruchomienie syntezy witaminy D3 z prowitaminy obecnej w skórze człowieka (7-dehydrocholesterolu). Jednak możliwość syntezy skórnej w naszej szerokości geograficznej możliwa jest jedynie w okresie od kwietnia do września, w związku z czym witamina D powinna być uzupełniana starannie dobranym suplementem diety. Pewne ilości witaminy D znajdują się również w jajkach, maśle, w żółtym serze, śmietanie, świeżym mleku, a także w tranie i tłustych rybach morskich.

Przyjmowanie odpowiedniej dawki witamin podczas ciąży jest ważne zarówno dla matki, jak i dla rozwijającego się w jej łonie dziecka. Komponując codzienną dietę, warto o tym pamiętać, a w razie wątpliwości skonsultować się ze specjalistą.

*Centrum Femina 1 DHA zawiera m.in. kluczowe składniki odżywcze potrzebne w okresie prenatalnym wg raportu „Think Nutrition First, 2015”, wydanego przez FIGO (The International Federation of Gynecology and Obstetrics). Skład Centrum w porównaniu do 95% rynku, wg IQVIA, klasa 04A4, okres MAT/03/2018, dane wartościowe.