Leczenie cukrzycy – komórki macierzyste
Brak insuliny sprawia, że glukoza nie może spełniać swojej fizjologicznej funkcji. Może on wynikać z tego, że glukoza nie dostaje się do komórek i nie jest spalana. Mięśnie nie mogą przez to normalnie pracować, gdyż nie otrzymują one niezbędnej energii.
Nieprawidłowy proces przemiany glukozy może prowadzić do licznych schorzeń. Może pojawić się np. cukrzyca. Warto znać objawy cukrzycy typu 1 i 2, aby móc podjąć odpowiednie działania, kiedy już wystąpią.
1. Jakie są typy cukrzycy?
Można wyróżnić dwa rodzaje choroby, czyli cukrzycę typu 1 i typu 2. Cukrzyca typu 1 najczęściej dotyka dzieci i osoby w młodym wieku. Nie jest to jednak normą. Ten rodzaj prowadzi do niszczenia trzustki, która – jak wiadomo – odpowiada za produkcję insuliny. Można powiedzieć, że po części jest to choroba dziedziczna, ale niektóre czynniki środowiskowe mogą doprowadzić do jej rozwoju. W przypadku cukrzycy typu 1 terapia w całości opiera się na podawaniu insuliny, gdyż trzustka jej nie produkuje. Leczenie trwa przez całe życie.
Cukrzyca typu 2 najczęściej występuje u osób starszych. Bardzo często są to osoby, które ukończyły 45. rok życia. Ten rodzaj cukrzycy także prowadzi do niszczenia komórek, które odpowiadają za produkcję insuliny. Proces ten nie jest jednak tak nasilony, jak w przypadku cukrzycy typu 1. Leczenie tego typu opiera się najczęściej na modyfikacji diety i stylu życia. Kolejnym etapem jest podawanie doustnych leków przeciwcukrzycowych. Jeśli to nie przynosi efektów, chory zaczyna przyjmować insulinę.
2. Jak leczyć cukrzycę?
Kiedy pojawią się objawy cukrzycy typu 1, należy jak najszybciej przystąpić do leczenia. Trzeba wiedzieć, że nie jest ono łatwe. Należy podawać odpowiednie dawki insuliny, które zależą zarówno od rodzaju spożywanych posiłków, jak i od aktywności fizycznej. Cała trudność walki z chorobą spoczywa na chorym. Jest to o tyle trudne, że znaczna część pacjentów to dzieci, które bardzo często trudno przekonać do odpowiedniej diety. Podawanie insuliny nie jest przyjemne dla najmłodszych.
Badania naukowe idą w kierunku poszukiwania nowych metod leczenia. Ostatnio coraz większe nadzieje w terapii cukrzycy typu 1 pokłada się w komórkach macierzystych. Nadzieję budzi fakt, że są one z powodzeniem wykorzystywane w leczeniu wielu chorób autoimmunologicznych.
3. Komórki macierzyste a leczenie cukrzycy
Podstawową zdolnością komórek macierzystych jest zastępowanie przez nie komórek, które zostały zniszczone, obumarły albo przestały prawidłowo funkcjonować. Wyróżnić można kilka typów komórek macierzystych, m.in.:
- komórki totipotencjalne,
- komórki pluripotencjalne,
- komórki multipotencjalne,
- komórki unipotencjalne.
4. Co jest źródłem komórek macierzystych?
Ich źródłem jest krew pępowinowa, szpik kostny, a także krew obwodowa. Nadzieją może napawać fakt, że przeprowadzono terapię w oparciu o komórki macierzyste i okazało się, że chorzy, u których ją zastosowano, mogą nawet przez trzy lata zaprzestać przyjmowania zastrzyków z insuliną. Terapia w chwili obecnej jest jeszcze w fazie eksperymentalnej, ale jej wyniki są bardzo obiecujące. Została ona przeprowadzona także w Polsce i jej wyniki są bardzo zadowalające.
5. Jak działają komórki macierzyste?
Jeśli chodzi o zasadę działania komórek macierzystych przy leczenia cukrzycy, to dokładny mechanizm nie jest znany. Są dwie teorie na temat ich działania i obie są tak samo prawdopodobne. Pierwsza z nich opiera się na założeniu, że komórki macierzyste zakładają produkcję nowej populacji komórek układu immunologicznego i ta nowa populacja nie przeprowadza ataków na trzustkę i nie blokuje jej działania.
To też warto wiedzieć
Druga teoria opiera się na tym, że może nastąpić zastąpienie nieaktywnych komórek trzustkowych komórkami, które są aktywne i zdolne do produkcji. Być może już niedługo poznamy dokładny wpływ komórek macierzystych na leczenie cukrzycy. Zakłada się, że już za kilka lat leczenie cukrzycy typu 1 przy użyciu komórek macierzystych będzie powszechne.
6. Jaka jest skuteczność komórek macierzystych?
W chwili obecnej o skuteczności komórek macierzystych w przypadku leczenia cukrzycy możemy mówić, opierając się o przeprowadzone eksperymenty. Do leczenia cukrzycy u myszy zastosowano ludzkie komórki macierzyste, które pochodziły ze szpiku kostnego. Zajęli się tym naukowcy z Tulane University w Nowym Orleanie. Ludzkie komórki macierzyste zostały wszczepione do uszkodzonej trzustki gryzonia.
Okazało się, że komórki wysp trzustkowych u myszy, które nie produkowały do tej pory insuliny, zaczęły ją wytwarzać. Stężenie glukozy we krwi osiągnęło wartości prawidłowe. Niezwykle interesujący jest fakt, że ludzkie komórki macierzyste były w stanie wytworzyć mysią odmianę insuliny.
Podczas tego eksperymentu zauważono, że komórki macierzyste mają zdolność odbudowy nie tylko zniszczonej trzustki, ale działają nawet na uszkodzenia nerek, które powstały podczas choroby. Przypuszcza się, że komórki macierzyste są w stanie zmienić się w komórki wyściełające naczynia krwionośne, co poprawia funkcjonowanie nerek. Kiedy badania przeprowadzone na ludziach to potwierdzą, będzie można mówić o przełomie w leczeniu cukrzycy i jej powikłań.