Migrena u osób dorosłych

Migrena to choroba przewlekła, której głównym objawem są nawracające bóle głowy. Dolegliwościom bólowym towarzyszą symptomy ze strony układu pokarmowego i nerwowego. Trzykrotnie częściej chorują na nią kobiety niż mężczyźni. Migrena trwa (z różnym natężeniem, z przerwami i remisjami) całe życie chorej osoby. Jednak jeżeli ujawniła się w czasach młodości pacjenta, możliwe, że zniknie, gdy stanie się on dorosły.

Dotychczas nie ustalono przyczyny migreny. Prawdopodobnie bóle migrenowe kobiet i mężczyzn mają związek z uwarunkowaniami genetycznymi wrażliwości na bodźce, które mogą prowokować dolegliwość. U kobiet migrena ma związek z wahaniami poziomu estrogenu, czego wyrazem są migrenowe bóle głowy w czasie menstruacji, gdy stężenie tego hormonu w organizmie spada.

Migrenowe bóle głowy mogą być następstwem zmęczenia lub nadmiernej liczby godzin snu po pracowitym tygodniu. Ból migrenowy może wywołać alkohol (głównie czerwone wytrawne wino), jak również rezygnacja z jedzenia śniadań lub wręcz przeciwnie – jedzenie niektórych pokarmów, na przykład czekolady lub produktów zawierających glutaminian sodu. Za migrenę u kobiet bywają odpowiedzialne doustne środki antykoncepcyjne. Może ona pojawić się również w odpowiedzi na bodźce zapachowe (zapach benzyny) i wzrokowe (jaskrawe i intensywne światło).

Podstawowy symptom migreny to silny ból głowy. Wyróżnia się 6 rodzajów bólu migrenowego, a więc: migrenę bez aury, migrenę z aurą, migrenę siatkówkową, migrenę prawdopodobną, a także powikłania po migrenie (migrena przewlekła i stan migrenowy) i dziecięce zespoły okresowe.

Przebieg migreny z aurą (inaczej migrena klasyczna) obejmuje 5 faz: fazę zwiastunów, w czasie której odnotowuje się huśtawki nastroju chorego, problemy ze skoncentrowaniem się i przemęczenie, fazę aury, kiedy na kilkanaście minut przed napadem bólu występują objawy neurologiczne (zaburzenia widzenia, mrowienie i drętwienie kończyn, niedowłady, afazja). Po fazie aury następuje faza właściwa – jednostronny ból głowy. Migrenowy ból głowy jest silny, trwa do kilku godzin i może powracać kilka razy w miesiącu. Bólowi migrenowemu towarzyszą inne objawy: światłowstręt, wrażliwość na hałas i wymioty. Chorego boli brzuch, skarży się on na uczucie zimna lub gorąca. Ostatnią fazą jest faza ponapadowa, kiedy wyczerpany z powodu bólu chory jest senny i rozdrażniony.

Symptomy migreny siatkówkowej to dolegliwości jednego oka – chory skarży się na zaburzenia widzenia, głównie na mroczki przed oczami. W przebiegu tego rodzaju migreny również występuje silny ból głowy. U dzieci migrenę mogą poprzedzać dziecięce zespoły okresowe, czyli dolegliwości układu pokarmowego, takie jak nudności i wymioty. Ponadto obserwuje się u nich ból brzucha i zawroty głowy.

• Jak postępować w przypadku migreny?
• Skąd bierze się migrena?
• Jak unikać ataków migreny?

Jeżeli silny ból migrenowy trwa pół każdego z trzech kolejno po sobie następujących miesięcy, to znak, że rozwinęła się migrena przewlekła, która stanowi powikłanie po migrenie klasycznej. Czynniki sprzyjające migrenie przewlekłej to m.in. stres, uraz głowy i nadciśnienie. Ten rodzaj migreny może wystąpić u kobiet przechodzących menopauzę. Migrenę przewlekłą mogą prowokować stany depresyjne i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Podstawowym symptomem stanu migrenowego jest ból głowy, który trwa (z przerwami lub bez) niemal półtora dnia. Dolegliwościom bólowym towarzyszą wymioty, które mogą prowadzić do odwodnienia organizmu.

Do rozpoznania migreny przeprowadza się wywiad z pacjentem, aby ustalić dolegliwości i czynniki je prowokujące. Na podstawie rozmowy lekarz różnicuje migrenę od innych rodzajów bólu głowy, takich jak klasterowy ból głowy (jednostronny ból głowy ulokowany zawsze po tej samej stronie, na który częściej chorują mężczyźni) czy napięciowy ból głowy (tępy ból głowy, który obejmuje całą czaszkę). Migrenowy ból głowy współwystępujący z wymiotami może być oznaką schorzeń zagrażających życiu człowieka. Należą do nich: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu, rozwarstwienie tętnic kręgowych i szyjnych. Aby potwierdzić przypuszczenia, wykonuje się tomografię komputerową, rezonans magnetyczny i badania neurologiczne.

Dzięki zidentyfikowaniu czynników wywołujących migrenę możliwe jest ich wyeliminowanie, a w rezultacie zapobieganie kolejnym napadom bólu głowy. Gdy dolegliwości już się pojawią, stosuje się leczenie farmakologiczne doraźne (leki przeciwwymiotne, paracetamol, tryptany), natomiast aby zmniejszyć intensywność napadów bólu głowy, stosuje się (głównie w przypadku migreny przewlekłej) zapobiegawcze leczenie farmakologiczne (leki przeciwdepresyjne i przeciwpadaczkowe). Podobne sposoby leczenia zapobiegawczego mają zastosowanie w profilaktyce migreny, kiedy zaleca się unikanie czynników prowokujących migrenowe bóle głowy.